Την απεικόνηση της τρέχουσας πολιτικοοικονομικής πραγματικότητας περιγράφει στο άρθρο του αυτής της εβδομάδας στα ΕΠΙΚΑΙΡΑ ο κ.Στ.Λυγερός, αλλά και τις προβλέψεις του για τις πολιτικές εξελίξεις για το χρόνο που ξεκίνησε πριν λίγες βδομάδες.
ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΡΗΞΗ ΜΕ ΤΟ ΕΥΡΩΙΕΡΑΤΕΙΟ
Με δεδομένη τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας το απώτατο όριο ζωής της κυβέρνησης Σαμαρά είναι ο Μάρτιος του 2015. Το πιθανότερο όμως είναι ότι θα τελειώσει εντός του 2014. Κι αυτό επειδή εξαντλούνται οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές προϋποθέσεις που θα επέτρεπαν να συνεχιστεί για δεκατέσσερις ακόμα μήνες η εφαρμοζόμενη πολιτική της μονοδιάστατης λιτότητας.
Το κλίμα αισιοδοξίας που καλλιεργήθηκε για την οικονομία στα τέλη του 2013 εξατμίζεται. Η κυβέρνηση μπορεί να υπερηφανεύεται για το (πλασματικό) πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά το ψέμα έχει κοντά πόδια. Όχι μόνο επειδή το Δημόσιο χρωστάει πάνω από 6 δις σε ιδιώτες, αλλά και επειδή είναι στοιχειώδες πως δεν μπορείς να έχεις υγιή δημόσια οικονομικά όταν καταστρέφεται η πραγματική οικονομία.
Όσο δεν αναδιαρθρώνεται το δημόσιο χρέος, δεν υπάρχει περίπτωση να πραγματοποιηθούν άμεσες ξένες παραγωγικές επενδύσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα θέσουν την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ακόμα κι αν το 2014 σταματήσει η ύφεση, η οικονομία θα σέρνεται. Ένας δεύτερος λόγος που δεν πραγματοποιούνται παραγωγικές επενδύσεις είναι ότι -παρά τον αντίθετο επίσημο ισχυρισμό- το ζήτημα της εξόδου από την Ευρωζώνη παραμένει ανοιχτό.
Στο κοινωνικό επίπεδο, η πολιτική της μονοδιάστατης λιτότητας συσσωρεύει ερείπια. Τα μικρομεσαία στρώματα επιδιώκουν τον απεγκλωβισμό από τη μνημονιακή πολιτική, αλλά έχουν συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορούν να το επιτύχουν με ειρηνικές κινητοποιήσεις. Τις βασικές αποφάσεις για την Ελλάδα τις λαμβάνει η τρόικα, η οποία αδιαφορεί για τις ειρηνικές κινητοποιήσεις, όσο μαζικές κι αν είναι.
Στην πραγματικότητα, το δίλημμα που αντικειμενικά τίθεται στα μικρομεσαία στρώματα είναι ή να υποταχθούν με τίμημα τη μαζική εξαθλίωσή τους ή να οδηγηθούν σε κοινωνική έκρηξη. Επειδή όμως συνειδητοποιούν ότι μια εξέγερση θα είναι εκ των πραγμάτων τυφλή και χωρίς ορατή πολιτική προοπτική, προς το παρόν αποφεύγουν τις βίαιες αντιδράσεις.
Η πλειονότητα ελπίζει ότι θα ανατρέψει με την ψήφο τη μνημονιακή κυβέρνηση. Αυτός είναι ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ καταρρέει και η ΝΔ συρρικνώνεται εκλογικά. Αυτός είναι ο λόγος που ο ΣΥΡΙΖΑ εδραιώνει και διευρύνει το προβάδισμά του, παρότι δεν πείθει ως εναλλακτική λύση. Αυτός είναι, τέλος ο λόγος που η Χρυσή Αυγή αναδεικνύεται ως τρίτος πόλος.
Σε συνθήκες κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας όμως δεν υπάρχει οικονομική σταθερότητα, γεγονός που με τη σειρά του αποτρέπει τις παραγωγικές επενδύσεις. Η οικονομία λοιπόν, θα συνεχίσει να σέρνεται, παρά την αισιόδοξη ρητορική του Σαμαρά. Στην πραγματικότητα, τα πολιτικά καύσιμα της κυβέρνησής του τελειώνουν. Οι ευρωεκλογές του Μαΐου θα επηρεάσουν καθοριστικά τις εξελίξεις. Εάν στήσει και εθνικές κάλπες μπορεί να μειώσει την έκταση τής έτσι κι αλλιώς βαριάς ήττας, αλλά είναι απίθανο να την αποφύγει. Εάν πάλι επιχειρήσει να φτάσει μέχρι το Μάρτιο του 2015, θα δυσκολευτεί να το καταφέρει. Η διαφαινόμενη συντριβή στις ευρωεκλογές εκ των πραγμάτων θα σημάνει την αντίστροφη μέτρηση για αλλαγή φρουράς.
Η διαφαινόμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ όμως δεν θα σημαίνει μόνο αλλαγή κυβέρνησης, θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε κάποιου είδους ρήξη με το ευρωιερατείο. Κύκλοι των αρχουσών ελίτ ελπίζουν ότι ο Τσίπρας πιεζόμενος ασφυκτικά, θα υποκύψει και τελικώς θα προσαρμοστεί στο μνημονιακό πλαίσιο. Για να διευκολύνουν, μάλιστα αυτή τη στροφή προωθούν το σενάριο της συγκυβέρνησης με τη ΝΔ χωρίς τον Σαμαρά.
Κατά την εκτίμησή μας οι πιθανότητες να συμβεί αυτό είναι αμελητέες, όπως αμελητέες είναι και οι πιθανότητες να συμφωνήσει το ευρωιερατείο με τον Τσίπρα για την ακύρωση της μνημονιακής πολιτικής. Το Βερολίνο έχει συνείδηση ότι εάν αρχίσει τις εκπτώσεις στην Ελλάδα θα ξηλωθεί όλη η πολιτική του. Η Ελλάδα είναι εκ των πραγμάτων το πειραματόζωο για την εφαρμογή του σχεδίου για τη γερμανική Ευρώπη.
Αυτός είναι ο λόγος που η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ πιθανότατα θα οδηγήσει σε κάποιου είδους ρήξη με το ευρωιερατείο, το οποίο θα επιχειρήσει να αποσταθεροποιήσει την αντιμνημονιακή κυβέρνηση, προκαλώντας ασφυξία στην ελληνική οικονομία. Για λόγους επιβίωσης η Αθήνα θα υποχρεωθεί να λάβει έκτακτα μέτρα, που εκ των πραγμάτων θα τη θέσουν τουλάχιστον με το ένα πόδι εκτός Ευρωζώνης. Αυτός είναι ο λόγος που το ζήτημα του ευρώ παραμένει ανοιχτό.
Συνοψίζοντας το 2014 έχει όλες τις προϋποθέσεις να είναι έτος-καμπή στην τετράχρονη πορεία για τη μετατροπή της Ελλάδας σε νέου τύπου αποικία.
ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΡΗΞΗ ΜΕ ΤΟ ΕΥΡΩΙΕΡΑΤΕΙΟ
Με δεδομένη τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας το απώτατο όριο ζωής της κυβέρνησης Σαμαρά είναι ο Μάρτιος του 2015. Το πιθανότερο όμως είναι ότι θα τελειώσει εντός του 2014. Κι αυτό επειδή εξαντλούνται οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές προϋποθέσεις που θα επέτρεπαν να συνεχιστεί για δεκατέσσερις ακόμα μήνες η εφαρμοζόμενη πολιτική της μονοδιάστατης λιτότητας.
Το κλίμα αισιοδοξίας που καλλιεργήθηκε για την οικονομία στα τέλη του 2013 εξατμίζεται. Η κυβέρνηση μπορεί να υπερηφανεύεται για το (πλασματικό) πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά το ψέμα έχει κοντά πόδια. Όχι μόνο επειδή το Δημόσιο χρωστάει πάνω από 6 δις σε ιδιώτες, αλλά και επειδή είναι στοιχειώδες πως δεν μπορείς να έχεις υγιή δημόσια οικονομικά όταν καταστρέφεται η πραγματική οικονομία.
Όσο δεν αναδιαρθρώνεται το δημόσιο χρέος, δεν υπάρχει περίπτωση να πραγματοποιηθούν άμεσες ξένες παραγωγικές επενδύσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα θέσουν την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ακόμα κι αν το 2014 σταματήσει η ύφεση, η οικονομία θα σέρνεται. Ένας δεύτερος λόγος που δεν πραγματοποιούνται παραγωγικές επενδύσεις είναι ότι -παρά τον αντίθετο επίσημο ισχυρισμό- το ζήτημα της εξόδου από την Ευρωζώνη παραμένει ανοιχτό.
Στο κοινωνικό επίπεδο, η πολιτική της μονοδιάστατης λιτότητας συσσωρεύει ερείπια. Τα μικρομεσαία στρώματα επιδιώκουν τον απεγκλωβισμό από τη μνημονιακή πολιτική, αλλά έχουν συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορούν να το επιτύχουν με ειρηνικές κινητοποιήσεις. Τις βασικές αποφάσεις για την Ελλάδα τις λαμβάνει η τρόικα, η οποία αδιαφορεί για τις ειρηνικές κινητοποιήσεις, όσο μαζικές κι αν είναι.
Στην πραγματικότητα, το δίλημμα που αντικειμενικά τίθεται στα μικρομεσαία στρώματα είναι ή να υποταχθούν με τίμημα τη μαζική εξαθλίωσή τους ή να οδηγηθούν σε κοινωνική έκρηξη. Επειδή όμως συνειδητοποιούν ότι μια εξέγερση θα είναι εκ των πραγμάτων τυφλή και χωρίς ορατή πολιτική προοπτική, προς το παρόν αποφεύγουν τις βίαιες αντιδράσεις.
Η πλειονότητα ελπίζει ότι θα ανατρέψει με την ψήφο τη μνημονιακή κυβέρνηση. Αυτός είναι ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ καταρρέει και η ΝΔ συρρικνώνεται εκλογικά. Αυτός είναι ο λόγος που ο ΣΥΡΙΖΑ εδραιώνει και διευρύνει το προβάδισμά του, παρότι δεν πείθει ως εναλλακτική λύση. Αυτός είναι, τέλος ο λόγος που η Χρυσή Αυγή αναδεικνύεται ως τρίτος πόλος.
Σε συνθήκες κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας όμως δεν υπάρχει οικονομική σταθερότητα, γεγονός που με τη σειρά του αποτρέπει τις παραγωγικές επενδύσεις. Η οικονομία λοιπόν, θα συνεχίσει να σέρνεται, παρά την αισιόδοξη ρητορική του Σαμαρά. Στην πραγματικότητα, τα πολιτικά καύσιμα της κυβέρνησής του τελειώνουν. Οι ευρωεκλογές του Μαΐου θα επηρεάσουν καθοριστικά τις εξελίξεις. Εάν στήσει και εθνικές κάλπες μπορεί να μειώσει την έκταση τής έτσι κι αλλιώς βαριάς ήττας, αλλά είναι απίθανο να την αποφύγει. Εάν πάλι επιχειρήσει να φτάσει μέχρι το Μάρτιο του 2015, θα δυσκολευτεί να το καταφέρει. Η διαφαινόμενη συντριβή στις ευρωεκλογές εκ των πραγμάτων θα σημάνει την αντίστροφη μέτρηση για αλλαγή φρουράς.
Η διαφαινόμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ όμως δεν θα σημαίνει μόνο αλλαγή κυβέρνησης, θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε κάποιου είδους ρήξη με το ευρωιερατείο. Κύκλοι των αρχουσών ελίτ ελπίζουν ότι ο Τσίπρας πιεζόμενος ασφυκτικά, θα υποκύψει και τελικώς θα προσαρμοστεί στο μνημονιακό πλαίσιο. Για να διευκολύνουν, μάλιστα αυτή τη στροφή προωθούν το σενάριο της συγκυβέρνησης με τη ΝΔ χωρίς τον Σαμαρά.
Κατά την εκτίμησή μας οι πιθανότητες να συμβεί αυτό είναι αμελητέες, όπως αμελητέες είναι και οι πιθανότητες να συμφωνήσει το ευρωιερατείο με τον Τσίπρα για την ακύρωση της μνημονιακής πολιτικής. Το Βερολίνο έχει συνείδηση ότι εάν αρχίσει τις εκπτώσεις στην Ελλάδα θα ξηλωθεί όλη η πολιτική του. Η Ελλάδα είναι εκ των πραγμάτων το πειραματόζωο για την εφαρμογή του σχεδίου για τη γερμανική Ευρώπη.
Αυτός είναι ο λόγος που η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ πιθανότατα θα οδηγήσει σε κάποιου είδους ρήξη με το ευρωιερατείο, το οποίο θα επιχειρήσει να αποσταθεροποιήσει την αντιμνημονιακή κυβέρνηση, προκαλώντας ασφυξία στην ελληνική οικονομία. Για λόγους επιβίωσης η Αθήνα θα υποχρεωθεί να λάβει έκτακτα μέτρα, που εκ των πραγμάτων θα τη θέσουν τουλάχιστον με το ένα πόδι εκτός Ευρωζώνης. Αυτός είναι ο λόγος που το ζήτημα του ευρώ παραμένει ανοιχτό.
Συνοψίζοντας το 2014 έχει όλες τις προϋποθέσεις να είναι έτος-καμπή στην τετράχρονη πορεία για τη μετατροπή της Ελλάδας σε νέου τύπου αποικία.
