Είναι σίγουρο ότι όλοι γνωρίζετε το Θούριο του Ρήγα (Βελεστινλή) Φεραίου.
Πόσους από τους στίχους του θυμάστε αυτή τη στιγμή;
Η λέξη "θούριος" -που σημαίνει ορμητικός, μαινόμενος- δεν προϋπήρχε της εποχής τού Ρήγα, αλλά καταγράφεται τότε για πρώτη φορά στο ελληνικό λεξιλόγιο και γίνεται συνώνυμη με τον επαναστατικό παιάνα.
Δεν πρόκειται για ένα απλό ποίημα, αλλά για στίχους που πήγασαν από τέσσερεις αιώνες σκλαβιάς και από τη δίψα για αποτίναξη του ζυγού των δυναστών.
Διαβάστε τον και θα θυμηθείτε γιατί η λεβεντιά ήταν συνώνυμη με τον Έλληνα.
(έχω αφαιρέσει μόνο μερικούς -λίγους- στίχους του Θούριου που αναφερόνταν σε κάποια πολύ συγκεκριμένα ονόματα της εποχής του Ρήγα κι έχω τροποποιήσει ελαφρά μερικές καταλήξεις λέξεων για να γίνει πιο προσιτός και στους νεότερους)
Πόσους από τους στίχους του θυμάστε αυτή τη στιγμή;
Η λέξη "θούριος" -που σημαίνει ορμητικός, μαινόμενος- δεν προϋπήρχε της εποχής τού Ρήγα, αλλά καταγράφεται τότε για πρώτη φορά στο ελληνικό λεξιλόγιο και γίνεται συνώνυμη με τον επαναστατικό παιάνα.
Δεν πρόκειται για ένα απλό ποίημα, αλλά για στίχους που πήγασαν από τέσσερεις αιώνες σκλαβιάς και από τη δίψα για αποτίναξη του ζυγού των δυναστών.
Διαβάστε τον και θα θυμηθείτε γιατί η λεβεντιά ήταν συνώνυμη με τον Έλληνα.
(έχω αφαιρέσει μόνο μερικούς -λίγους- στίχους του Θούριου που αναφερόνταν σε κάποια πολύ συγκεκριμένα ονόματα της εποχής του Ρήγα κι έχω τροποποιήσει ελαφρά μερικές καταλήξεις λέξεων για να γίνει πιο προσιτός και στους νεότερους)
Ως πότε παλικάρια, θα ζούμε στα στενά,
μονάχοι σα λιοντάρια, στις ράχες στα βουνά;
Σπηλιές να κατοικούμε, να βλέπουμε κλαδιά,
να φεύγουμ' απ' τον κόσμο, για την πικρή σκλαβιά;
Να χάνουμε αδέλφια, πατρίδα και γονείς,
τους φίλους, τα παιδιά μας, κι όλους τους συγγενείς;
Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνια, σκλαβιά και φυλακή.
Τι σ' ωφελεί αν ζήσεις, και είσαι στη σκλαβιά;
στοχάσου πως σε ψένουν, καθ' ώρα στη φωτιά.
Βεζύρης, δραγουμάνος, αφέντης κι αν σταθείς
ο τύραννος αδίκως σε κάμνει να χαθείς.
Δουλεύεις όλη ημέρα, σε ό,τι κι αν σου πει,
κι' αυτός πασχίζει πάλι, το αίμα σου να πιει.
…………………………………………………….
Ελάτε με ένα ζήλο, σε τούτο τον καιρό,
να κάμουμε τον όρκο, επάνω στον σταυρό.
Συμβούλους προκομμένους, με πατριωτισμό
να βάλουμε εις όλα, να δίδουν ορισμό.
Οι νόμοι να 'ν' ο πρώτος, και μόνος οδηγός,
και της πατρίδας ένας, να γίνει αρχηγός.
Γιατί κι η αναρχία, ομοιάζει στη σκλαβιά,
να ζούμε σαν θηρία, ειν' πιο σκληρή φωτιά.
…………………………………………..
Σ' ανατολή και δύση, και νότο και βοριά,
για την πατρίδα όλοι, να 'χουμε μια καρδιά.
Στην πίστη του καθ' ένας, ελεύθερος να ζει,
στην δόξα του πολέμου, να τρέξουμε μαζί.
Βουλγάροι κι Αρβανήτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί,
Αράπηδες και άσπροι, με μια κοινήν ορμή,
Για την ελευθερία, να ζώσουμε σπαθί,
πως είμαστ' αντριωμένοι, παντού να ξακουστεί.
Όσοι απ' την τυραννία, πήγαν στην ξενιτιά
στον τόπο του καθ' ένας, ας έλθει τώρα πιά.
Και όσοι του πολέμου, την τέχνη αγροικούν
Εδώ ας τρέξουν όλοι, τυρράνους να νικούν.
Η Ρούμελη τους κράζει, μ' αγκάλες ανοιχτές,
τους δίδει βιό και τόπον, αξίες και τιμές.
Ως ποτ' οφφικιάλος, σε ξένους Βασιλείς;
έλα να γένεις στύλος, δικής σου της φυλής.
Κάλλιο για την πατρίδα, κανένας να χαθεί
ή να κρεμάσει φούντα, για ξένο στο σπαθί.
Και όσοι προσκυνήσουν, δεν είναι πιά εχθροί,
αδέλφια μας θα γένουν, ας είναι κ' εθνικοί.
Μα όσοι θα τολμήσουν, αντίκρυ να σταθούν,
εκείνοι και δικοί μας, αν είναι, ας χαθούν.
……………………………………..
Με μια καρδιά όλοι, μια γνώμη, μια ψυχή,
χτυπάτε του τυράννου, την ρίζα να χαθεί.
Να ανάψουμε μια φλόγα, σε όλη την Τουρκιά,
να τρέξει από την Μπόσνα, και ως την Αραπιά.
Ψηλά στα μπαϊράκια, σηκώστε το σταυρό,
και σαν αστροπελέκια, χτυπάτε τον εχθρό.
Ποτέ μη στοχαστείτε, πως είναι δυνατός,
καρδιοκτυπά και τρέμει, σαν τον λαγό κι αυτός.
Λοιπόν γιατί αργείτε, τι στέκεστε νεκροί;
ξυπνήστε μην είστε ενάντιοι κι εχθροί.
Πως οι προπάτορές μας, ορμούσαν σα θεριά,
για την ελευθερία, πηδούσαν στη φωτιά.
Έτσι κι εμείς, αδέλφια, ν' αρπάξουμε για μια
τα άρματα, και να βγούμε απ' την πικρή σκλαβιά.
Να σφάξουμε τους λύκους, που στον ζυγό βαστούν,
και Χριστιανούς και Τούρκους, σκληρά τους τυραννούν.
Στεργιάς και του πελάγου, να λάμψη ο σταυρός,
και στην δικαιοσύνη, να σκύψει ο εχθρός.
Ο κόσμος να γλυτώσει, απ' αύτη την πληγή,
κ' ελεύθεροι να ζούμε, αδέλφια εις την γη.