Ήταν αναμενόμενο ότι μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι θα υπήρχε συνέχεια σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, με τις Βρυξέλλες να θεωρούνται φαβορί. Παρόλα αυτά όμως και παρά την θεωρητική εγρήγορση των βελγικών αρχών, τα πολύνεκρα τρομοκρατικά χτυπήματα της περασμένης εβδομάδας δεν αποτράπηκαν.
Θεωρείται βέβαιο ότι τα χτυπήματα θα συνεχιστούν, αφού οι ευρωπαϊκές ηγεσίες είναι ανίκανες να αντιμετωπίσουν και αυτό το πρόβλημα, όπως και τόσα άλλα τα προηγούμενα χρόνια. Τα ανοιχτά σύνορα θεωρούν οι "εταίροι" μας ότι διευκολύνουν την κυκλοφορία των τρομοκρατών και γι'αυτό προκρίνουν ως εύκολη λύση το κλείσιμό τους, γεγονός που θα οδηγήσει τη χώρα μας να γεμίσει από εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες/πρόσφυγες και να γίνει για μια ακόμα φορά το θύμα και σε αυτό το ευρωπαϊκό πρόβλημα, όπως και στο θέμα της οικονομικής κρίσης. Αντίδραση από τις πολιτικές ηγεσίες της χώρας μας, βέβαια, δεν περιμένει κανείς λογικός άνθρωπος , αφού το μόνο που έχουν δείξει αυτά τα τελευταία χρόνια (και ίσως όχι μόνο) ότι είναι ικανοί να κάνουν είναι να υπακούουν. Αποτέλεσμα είναι οι Έλληνες πολίτες να έχουν γίνει μοιρολάτρες και να ελπίζουν μόνο στον από μηχανής θεό (όπως έκαναν άλλωστε από αρχαιοτάτων χρόνων).
Είναι αλήθεια ότι το πρόβλημα της ισλαμικής τρομοκρατίας δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστεί, γιατί περιέχει πολλές σύνθετες παραμέτρους, τις οποίες διαφωτίζει σε μεγάλο βαθμό με το παρακάτω άρθρο του ο κ.Σταύρος Λυγερός.
Σε αντίθεση με
άλλες κατηγορίες τρομοκρατών, που διατηρούν κάποιου είδους ηθικούς φραγμούς, η
ισλαμική τρομοκρατία δεν έχει την παραμικρή αναστολή. Δεν έχει ενδοιασμούς για
τις απώλειες αθώων. Από τη στιγμή που οι ίδιοι οι δράστες θεωρούν ότι
θυσιάζονται για έναν ιερό σκοπό δεν διστάζουν να συμπαρασύρουν στον θάνατο
αμάχους, ακόμα και μικρά παιδιά. Στα μάτια τους, άλλωστε, ο δυτικός άνθρωπος
είναι όχι μόνο «άπιστος», αλλά και εχθρός παρότι μπορεί να είναι γείτονας ή
συμμαθητής τους.
Στην
πραγματικότητα, η ισλαμική τρομοκρατία αντιπροσωπεύει μία ασύμμετρη απειλή που
παραπέμπει σε πόλεμο πολιτισμών. Εξ ου και το φαινόμενο δεν αποτελεί πτυχή του
παραδοσιακού γεωπολιτικού ανταγωνισμού. Μπορεί ορισμένες φορές να διασυνδέεται
με αυτόν, αλλά τακτικά και όχι στρατηγικά.
Για τους
τζιχαντιστές εχθρός δεν είναι μόνο οι φορείς και οι μηχανισμοί ενός κράτους.
Εχθρός είναι τα ιδεολογικά και αξιακά παρακλάδια του Διαφωτισμού και ειδικότερα
κάποια κράτη-κοινωνίες που έχουν ανακηρυχθεί εχθροί. Η χρήση κάθε μέσου που
καλλιεργεί τον τρόμο στον εχθρό, είναι θεμιτή. Γι’ αυτό και δεν διστάζουν να
καταφεύγουν τόσο στην τυφλή μαζική βία, όπως οι πρόσφατες επιθέσεις, όσο και
στην τελετουργική βία, όπως οι βιντεοσκοπημένοι αποκεφαλισμοί.
Αξίζει να
σημειωθεί ότι η πολιτική σπάνια από μόνη της οδηγεί σε τόσο ακραίες συμπεριφορές.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, καθοριστικό ρόλο παίζει η ύπαρξη του θρησκευτικού
υπόβαθρου και η νομιμοποιημένη από το Ισλάμ έννοια του «ιερού πολέμου». Αυτό
δεν σημαίνει ότι αιτία της ισλαμικής τρομοκρατίας είναι το θρησκευτικό δόγμα.
Μία τέτοια ταύτιση θα ήταν όχι μόνο άτοπη, αλλά και επικίνδυνη.
Από την άλλη
πλευρά, όμως, εθελοτυφλούν όσοι στο όνομα της πολιτικής ορθότητας αρνούνται την
ύπαρξη οποιασδήποτε σχέσης μεταξύ των δύο. Δεν είναι τυχαίο ότι π.χ. κανένας
Σέρβος δεν πραγματοποίησε επίθεση αυτοκτονίας, παρότι η χώρα του βομβαρδίσθηκε
και ταπεινώθηκε από το ΝΑΤΟ. Όπως δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι αιματηρές
επιθέσεις των τζιχαντιστών γίνονται δεκτές με ικανοποίηση από εκατομμύρια
μουσουλμάνους σ’ όλο τον κόσμο.
Δεν είναι, όμως,
μόνο αυτό. Όπως αποδεικνύουν τα γεγονότα, ενώ η πρώτη γενιά μουσουλμάνων
μεταναστών είναι κατά κανόνα νομιμόφρων και εργάζεται σκληρά για να ριζώσει, η
δεύτερη και τρίτη γενιά έχει ενίοτε την τάση να ριζοσπαστικοποιείται. Το
σύνηθες είναι η προσχώρηση στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και σπανιότερα στην
ισλαμική τρομοκρατία.
Το πολιτισμικό
χάσμα που χωρίζει τον μουσουλμανικό κόσμο από τη Δύση και το παρελθόν της
ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας έχουν δημιουργήσει το υπόβαθρο μίας αντιπαράθεσης.
Την τάση ριζοσπαστικοποίησης των απανταχού μουσουλμάνων τα τελευταία 15 χρόνια,
όμως, τροφοδότησαν αποφασιστικά οι πρόσφατες επεμβάσεις της Δύσης και το
αίσθημα ταπείνωσης που αυτές προκάλεσαν.
Με τις επιθέσεις
της, η ισλαμική τρομοκρατία επιδιώκει να προκαλέσει έναν ακήρυχτο πόλεμο πολιτισμών
για να υποχρεώσει τον μουσουλμανικό κόσμο να περιχαρακωθεί και να εισέλθει
μαζικά σε τροχιά αντιπαράθεσης και σύγκρουσης με τη Δύση. Ταυτοχρόνως, οι
πολύνεκρες και κατά κανόνα φανταιζί επιθέσεις των τζιχαντιστών μεγιστοποιούν
την πολιτικοψυχολογική επίπτωση στη δυτική κοινή γνώμη. Λόγω της τεράστιας
κάλυψης από τα διεθνή ΜΜΕ, αφήνουν βαθύτερη σφραγίδα. Προκαλούν μεγάλο θόρυβο
κι ακόμα μεγαλύτερη ανασφάλεια.
Ο Mπιν Λάντεν είχε δηλώσει ότι εφεξής ο
Δυτικός Κόσμος δεν θα μπορεί να κοιμάται ήσυχος. Πράγματι, η διάχυτη αόρατη
απειλή μετατρέπει τους ανθρώπους στις δυτικές μεγαλουπόλεις σε έρμαια του φόβου
και κατ’ αυτό τον τρόπο αποσταθεροποιεί την καθημερινότητά τους. Με άλλα λόγια,
η ισλαμική τρομοκρατία είναι πρωτίστως εργαλείο ψυχολογικού πολέμου.
Ο κατάλογος των
τρομοκρατικών επιθέσεων συνεχώς μεγαλώνει και κυρίως η συχνότητα αυξάνει
εντυπωσιακά. Όλα, μάλιστα, δείχνουν ότι το φαινόμενο θα ενταθεί το επόμενο
διάστημα. Μετά από μία περίοδο εντυπωσιακών στρατιωτικών νικών και επέκτασης,
τον τελευταίο καιρό το Ισλαμικό Κράτος χάνει σταθερά έδαφος.
Αυτές τις ημέρες,
ο συριακός στρατός ανακατέλαβε την Παλμύρα και έχει εκτοπίσει τους τζιχαντιστές
από αρκετές περιοχές. Το ίδιο και οι κουρδικές δυνάμεις στα βόρεια. Από την
πλευρά του, ο ιρακινός στρατός ανακατέλαβε σημαντικές σουνιτικές πόλεις και
ετοιμάζεται να επιτεθεί στη Μοσούλη, η οποία βρίσκεται στα χέρια του Ισλαμικού
Κράτους από τον Ιούνιο 2014.
Κατά γενική
ομολογία, το Ισλαμικό Κράτος όχι μόνο έχει αποδυναμωθεί, αλλά και έχει εισέλθει
σε φάση που πιθανόν να οδηγήσει σε ολοκληρωτική στρατιωτική ήττα του. Η προοπτική
αυτή το έχει ωθήσει προς δύο κατευθύνσεις:
- Πρώτον, να επεκτείνει την παρουσία και
δράση του στο Μαγκρέμπ και ιδιαιτέρως στη Λιβύη, όπου έχει ήδη αποκτήσει και
εδαφικά ερείσματα στην περιοχή της Σύρτης.
- Δεύτερον, να κλιμακώσει τις τρομοκρατικές
επιθέσεις του στην Ευρώπη, με σκοπό να τονώσει το ηθικό των μαχητών του και να
δείξει ότι είναι σε θέση να προκαλεί τραύματα στους “σταυροφόρους”.
Όσο και αν οι
Ευρωπαίοι δηλώνουν σε κάθε ευκαιρία ότι η ισλαμική τρομοκρατία δεν θα τους
κάμψει, η αλήθεια είναι ότι οι συνέπειες στο πολιτικό επίπεδο είναι ήδη ορατές
δια γυμνού οφθαλμού. Η οικονομική κρίση προκάλεσε τριγμούς και κάποια ρήγματα
στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, αλλά ο τρόπος που η ΕΕ χειρίζεται το
προσφυγικό-μεταναστευτικό κύμα δημιουργεί τους όρους αποδόμησής της.
Δεν είναι μόνο η
ανάδυση των στερεοτύπων και των αντιθέσεων στους κόλπους της Ένωσης. Ούτε μόνο
το γεγονός ότι στις δημοσκοπήσεις στη Βρετανία έχει πάρει το πάνω χέρι η πλευρά
που υποστηρίζει την έξοδο από την ΕΕ. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση, το 53% των
Γάλλων και το 45% Γερμανών τάσσεται υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος και στις
δικές τους χώρες με ερώτημα την παραμονή ή την έξοδο από την ΕΕ. Υψηλά είναι
και τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ισπανία κ στη Σουηδία. Όλα αυτά είναι σημάδια
ότι το πουλόβερ αρχίζει να ξηλώνεται και ότι η τριπλή κρίση (οικονομική,
προσφυγική-μεταναστευτική και ασφαλείας) ωθεί τους ευρωπαϊκούς λαούς σε μία
παλινδρόμηση προς τα εθνικά κράτη.
Εκτός των άλλων,
η επίθεση στις Βρυξέλλες απειλεί να τινάξει στον αέρα την πρόσφατη ευρωτουρκική
συμφωνία. Το πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων στις χώρες-μέλη δεν προχωράει.
Η Πολωνία, μάλιστα, υπαναχώρησε και επισήμως από τη δέσμευσή της να φιλοξενήσει
7000 πρόσφυγες. Αρκετές ακόμα χώρες-μέλη είναι στο ίδιο μήκος κύματος, αλλά
ακόμα αποφεύγουν να το πουν.
Τέλος, εάν πριν
την επίθεση κάποιες χώρες-μέλη είχαν σοβαρές επιφυλάξεις για την κατάργηση της
βίζας για τους Τούρκους πολίτες, σήμερα το κλίμα είναι παντελώς αρνητικό. Κατά
συνέπεια, θα ήταν υπεραισιόδοξο να περιμένει κανείς από την Άγκυρα να τηρήσει
έστω και προς το παρόν τις δικές της δεσμεύσεις. Με αυτή την έννοια, θύμα της
ισλαμικής τρομοκρατίας είναι και η Ελλάδα. Ίσως, μάλιστα, το μεγαλύτερο.
