Κάποιες προβλέψεις διαψεύδονται... κάποιες άλλες όμως;

Δεν θα κρυφτώ. Είχα προβλέψει ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα κατάφερναν οι "ενδιαφερόμενοι" (εγχώριοι και αλλοδαποί) να εκλεγεί πρόεδρος της Δημοκρατίας, ώστε να συνεχιστεί αυτή η πολιτική της λιτότητας που τους βόλευε τόσο πολύ. Η πρόβλεψή μου αυτή δεν επιβεβαιώθηκε.
Θα προσπαθήσω να δικαιολογηθώ όμως.

Η πρόβλεψή μου βασιζόταν σε δυο σκέλη, ένα ντόπιο κι ένα εκ του εξωτερικού.

Το ντόπιο έχει να κάνει με τη διαπιστωμένη χαμηλή ποιότητα των βουλευτών, που στην πλειοψηφία τους είναι ή ανεπάγγελτοι ή αποτυχημένοι επαγγελματίες. Αρκετοί από αυτούς είναι "προϊόντα" οικογενειοκρατίας. Όλοι αυτοί, λοιπόν, δεν είναι σίγουροι αν θα καταφέρουν να εκλεγούν στις εκλογές της 25ης του επόμενου μηνός. Θα ήθελαν λοιπόν να παρατείνουν τη διάρκεια αυτής της Βουλής, προκειμένου να προσποριστούν για λίγο καιρό ακόμα τα όχι λίγα ούτε ευκαταφρόνητα οφέλη που έχουν φροντίσει να διατηρήσουν ακόμα και αυτά τα τελευταία μνημονιακά χρόνια, τον ίδιο καιρό που η πλειοψηφία τους ψήφιζε τον ένα μετά τον άλλο νόμους που πτωχοποιούσαν τους πολίτες. Κάποιοι μάλιστα, χρειάζονταν λίγους μήνες ακόμα, προκειμένου να δικαιούνται βουλευτική σύνταξη (οι προϋποθέσεις που προβλέπονται για τους βουλευτές δεν έχουν καμία σχέση -φυσικά- με αυτές που προβλέπονται για τους ιθαγενείς πολίτες).  Ακόμα, πίστευα ότι κάποιοι θα ακολουθούσαν το δρόμο του Μελά, του Νταβρή και άλλων ομοίων. Μάλλον αδίκησα όσους έμειναν σταθεροί στις θέσεις τους. Αυτό είναι καλό! Βέβαια, κάποιοι είχαν ήδη κλείσει συμφωνίες που τους έδιναν ελπίδες να διατηρηθούν στο ελληνικό πολιτικό προσκήνιο.

Η συνέντευξη του Τομά Πικετί στα ΝΕΑ

Χθες αναδημοσίευσα τη συνέντευξη του Τομά Πικετί που δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή. Σήμερα, όπως είχα προαναγγείλει, αναρτώ τη συνέντευξη που δόθηκε σε δημοσιογράφο* της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ, που -αψηφώντας τη διαφορά μεγεθών - δεν μπορεί να κρύψει την αντιμετώπιση του παγκόσμιας αναγνώρισης οικονομολόγου με κριτική διάθεση, κάτι που ίσως είναι φυσικό, αν λάβουμε υπόψη την ιδεολογικοπολιτικοοικονομική τοποθέτηση της εφημερίδας.

Όλα άρχισαν από μια απλή και θεμελιώδη μαθηματική ανισότητα: r > g. Το γράμμα r, από την αγγλική λέξη return, ορίζει το ποσοστό απόδοσης του κεφαλαίου, το πόσο αποδίδει δηλαδή κατά μέσο όρο το κεφάλαιο στη διάρκεια ενός έτους, με τη μορφή κερδών, μερισμάτων, τόκων, μισθωμάτων και άλλων κεφαλαιακών εισοδημάτων, ως ποσοστό της αξίας του. Το γράμμα g, από τη λέξη growth, αντιπροσωπεύει τον ρυθμό της μεγέθυνσης, δηλαδή την ετήσια αύξηση του εισοδήματος και της παραγωγής.

Ο Τομά Πικετί πραγματοποίησε έναν άθλο. Ή, μάλλον, δύο. Απέδειξε ότι η ανισότητα αυτή, που ήταν κανόνας μέχρι τον 19ο αιώνα, φαίνεται πως θα ξαναγίνει κανόνας και τον 21ο. Οταν όμως το ποσοστό απόδοσης του κεφαλαίου υπερβαίνει τον ρυθμό της μεγέθυνσης, αυτό σημαίνει ότι οι περιουσίες που προέρχονται από το παρελθόν ανακεφαλαιοποιούνται ταχύτερα από την παραγωγή και τα εισοδήματα. «Στις συνθήκες αυτές» τονίζει ο συγγραφέας σε ένα βιβλίο που έχει γίνει παγκόσμιο μπεστ-σέλερ και μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πόλις, «είναι σχεδόν αναπόφευκτο οι κληρονομημένες περιουσίες να κυριαρχούν γενικά επί των περιουσιών που συγκροτούνται στη διάρκεια του εργασιακού βίου, και η συγκέντρωση του κεφαλαίου να φτάνει σε επίπεδα εξαιρετικά υψηλά και δυνητικά ασύμβατα με τις αξιοκρατικές αξίες και τις αρχές κοινωνικής δικαιοσύνης πάνω στις οποίες έχουν θεμελιωθεί οι σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες μας».
Με άλλα λόγια, οι ανισότητες αυξάνονται. Και η αύξηση των ανισοτήτων απειλεί τη δημοκρατία. Τέρμα το αμερικανικό όνειρο, αντίο αξιοκρατία, καλώς ήλθατε στην εποχή του Μαρσέλ Προυστ. Ονειρεύεσαι να γίνεις πλούσιος; 
Φρόντισε να κληρονομήσεις κάτι και άσ’ το να αβγατίσει. Αλλιώς, σκάσε και δούλευε.

Συνέντευξη του Τομά Πικετί στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Τις προηγούμενες μέρες, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του βιβλίου best seller του Τομά Πικετί στα ελληνικά, δημοσιεύτηκαν συνεντεύξεις του στις εφημερίδες ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και ΤΑ ΝΕΑ. Είναι κρίμα που και οι δυο δημοσιεύτηκαν σε φιλομνημονιακές εφημερίδες με αποτέλεσμα να μην τονιστούν τα σημεία του έργου του που το τοποθέτησαν στην κορυφή των βιβλίων που έχουν γραφεί για οικονομικά θέματα, τα τελευταία χρόνια.
Σήμερα αναδημοσιεύω τη συνέντευξή του από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και αύριο θα αναδημοσιεύσω εκείνη από ΤΑ ΝΕΑ.

Τον αποκαλούν «ροκ σταρ» της οικονομικής επιστήμης και το τελευταίο του βιβλίο «Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα», μία συγκριτική μελέτη για τις ανισότητες στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ από τον 18ο αιώνα μέχρι σήμερα, προκάλεσε -και λόγω τίτλου- ενδιαφέροντες παραλληλισμούς με τον Καρλ Μαρξ. Ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν προέβλεψε ότι το έργο του Γάλλου οικονομολόγου Τομά Πικετί αλλάζει τον τρόπο θεώρησης της οικονομικής επιστήμης. «Δεν θα ξαναμιλήσουμε ποτέ για τον πλούτο και την ανισότητα με τον ίδιο τρόπο που το κάναμε μέχρι σήμερα», έγραψε στη διθυραμβική βιβλιοκριτική του για το «Κεφάλαιο». Ταυτόχρονα όμως το βιβλίο, που μονοπώλησε επί μακρόν τις λίστες των μπεστ σέλερ παγκοσμίως, δέχθηκε σκληρή κριτική από το αντίπαλο στρατόπεδο. Ειδικά οι Financial Times επιδόθηκαν σε μια εκστρατεία αποδόμησης του «Κεφαλαίου», αμφισβητώντας τα στοιχεία στα οποία βασίστηκε. Στο τέλος της χρονιάς, όμως, ακόμη και η βρετανική εφημερίδα αναγνώρισε εμμέσως την ήττα της, ανακηρύσσοντας το έργο του το σημαντικότερο οικονομικό βιβλίο του 2014. Ο Τομά Πικετί απάντησε στις γραπτές ερωτήσεις της «Κ» επί τη ευκαιρία της κυκλοφορίας του βιβλίου του στην Ελλάδα.
– Σας αποκαλούν τον νέο Καρλ Μαρξ, αν και δεν θεωρείστε μαρξιστής. Ποιο είναι το σχόλιό σας γι’ αυτήν τη σύγκριση; Είναι αλήθεια ότι δεν έχετε διαβάσει το πρωτότυπο «Κεφάλαιο»;
– Φυσικά έχω διαβάσει Μαρξ! Στο βιβλίο μου προσπαθώ να τοποθετήσω τη μελέτη της διανομής και της μεγάλης χρονικής διάρκειας στο επίκεντρο της οικονομικής σκέψης. Κατά μία έννοια, λοιπόν, ακολουθώ την παράδοση της πολιτικής οικονομίας του 19ου αιώνα. Ωστόσο το βιβλίο μου είναι πολύ διαφορετικό από αυτό του Μαρξ: είναι πολύ λιγότερο θεωρητικό και πολύ περισσότερο ιστορικό. Επίσης, ελπίζω, αρκετά πιο ευκολοδιάβαστο. Το βιβλίο μου καταπιάνεται με την ιστορία της διανομής εισοδήματος και πλούτου στη διάρκεια τριών αιώνων και σε πάνω από 20 χώρες. Ξεκινά από ιστορικές αποδείξεις και στη συνέχεια αποπειράται να κατανοήσει πολλές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές διαδικασίες, που οδήγησαν σε παρατηρηθείσες εξελίξεις.

Οι 180 του φόβου εναντίον των 121 της οργής (του Στ. Λυγερού)

Πραγματοποιήθηκε χθες η πρώτη από τις τρεις προβλεπόμενες ψηφοφορίες για εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας με αποτέλεσμα κατώτερο από τις κυβερνητικές προσδοκίες. Αν και όλα μπορούν να συμβούν, φαίνεται απίθανο να εκλεγεί ο Στ.Δήμας κατά την τρίτη και καθοριστική ψηφοφορία. Πιθανόν να έχουμε διάφορες πρωτοβουλίες, προκειμένου να μη χαθεί η εξουσία από τα "οικεία" προς τους δανειστές πρόσωπα. Ποιες θα είναι αυτές οι πρωτοβουλίες (εφόσον υπάρξουν) μένει να το δούμε τις ημέρες που θα ακολουθήσουν.

Ο κ.Σταύρος Λυγερός, στο άρθρο του που αναδημοσιεύω από το ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ της Κυριακής που πέρασε (πριν, βέβαια, από την πρώτη ψηφοφορία) περιγράφει την κατάσταση που θα διαμορφωθεί ανάλογα με τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών που έχουν ήδη ξεκινήσει και βασικά εκείνης της 29ης Δεκεμβρίου.

Μετά από μια περίοδο ασάφειας, η κυβέρνηση έκανε το βήμα. Επέσπευσε τη διαδικασία εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας και κατ' επέκταση το ξεκαθάρισμα του πολιτικού τοπίου. Στις 29 Δεκεμβρίου θα γνωρίζουμε οριστικά αν θα στηθούν κάλπες ή όχι. Ένδειξη για το πού πάνε τα πράγματα θα έχουμε 12 ημέρες νωρίτερα, όταν ολοκληρωθεί η πρώτη ψηφοφορία.

Τότε θα δούμε πόσες βουλευτικές ψήφους θα συγκεντρώσει ο Σταύρος Δήμας κι από εκείνο το αποτέλεσμα θα κριθεί αν θα προκύψει ή όχι δυναμική για την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας. Δεν αποκλείονται, βεβαίως, αλλαγές στη στάση κάποιων βουλευτών στην τρίτη και κρίσιμη ψηφοφορία.Αυτή τη στιγμή, η συμπολίτευση δείχνει να μη συγκεντρώνει τους 180. Επειδή όμως, το πολιτικό διακύβευμα είναι εξαιρετικά κρίσιμο (η προκήρυξη πρόωρων εκλογών και κατά πάσα πιθανότητα η αλλαγή κυβέρνησης), δεν υπάρχουν βεβαιότητες. Tις επόμενες ημέρες, άλλωστε, θα κλιμακωθεί σε πρωτοφανή βαθμό ο ψυχολογικός πόλεμος με κύριο όπλο την πρόκληση φόβου και την πολιτική εκμετάλλευσή του. Στόχος, σε πρώτη φάση, είναι ο πειθαναγκασμός των βουλευτών να ψηφίσουν για εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας. Αν δεν συγκεντρωθούν οι αναγκαίες 180 ψήφοι, σε δεύτερη φάση, ο στόχος θα είναι να αποτραπεί η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, ή τουλάχιστον να συρρικνωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το νικηφόρο ποσοστό του.Στην περίπτωση που η κυβέρνηση Σαμαρά καταφέρει να παρακάμψει τον σκόπελο της προεδρικής εκλογής, θα παρατείνει τον βίο της θεωρητικά μέχρι τον Ιούνιο του 2016, οπότε λήγει η τετραετία. Δεν αποκλείεται, όμως, να μην αντέξει μέχρι τότε. Το ΠΑΣΟΚ έχει μετατραπεί σε αδύναμο κρίκο. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, η έμμεση προαναγγελία ίδρυσης κόμματος από τον Γιώργο Παπανδρέου να πυροδοτήσει τις διαλυτικές τάσεις που υφέρπουν, έστω κι αν ο πρώην πρωθυπουργός δεν έχει πρόθεση να ανατρέψει την κυβέρνηση.

Πόσα χρόνια θα επιζήσει η ευρωζώνη κάτω απ'αυτές τις συνθήκες;

Πολλές φωνές ακούγονται σε ολόκληρη την ευρωζώνη για τον κίνδυνο που θα διατρέξει το "γερμανικής κοπής" κοινό νόμισμα στην περίπτωση που στην Ελλάδα ανέλθει στην εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, πιο ηχηρές είναι οι αντιδράσεις απέναντι στο ευρώ σε δυο άλλες (σημαντικές) χώρες: τη Γαλλία και την Ιταλία. 
Στη Γαλλία, προηγείται σε δημοτικότητα η Λεπέν, η οποία έχει διατρανώσει την θέση της να βγάλει τη χώρα της από το ευρώ, σε περίπτωση που κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Βέβαια, μέχρι τότε, υπάρχει αρκετός χρόνος, ο αναβρασμός όμως των γάλλων πολιτών απέναντι στη λιτότητα που τους επιβάλλεται στο όνομα του ευρώ φουντώνει κάθε μέρα που περνάει.
Και στην Ιταλία η γνώμη των πολιτών απέναντι στο ευρώ δεν είναι καλύτερη. Οι ευρωσκεπτικιστές αυξάνονται και τα κόμματα που θέλουν να αλιεύσουν ψήφους, τηρούν αρνητική στάση απέναντί του. Πιο αναλυτικά όμως, περιγράφει την εν λόγω κατάσταση ο ιταλός πολιτικός αναλυτής Vincenzo Scarpetta.


Εξελίσσεται η Ιταλία, ως η πιο anti-euro χώρα στην ευρωζώνη;
(του Vincenzo Scarpetta)
 
Ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός πολιτικών κομμάτων στην Ιταλία, εκφράζουν δημοσίως την αντίθεσή τους στο ευρώ, και ένας όλο και περισσότερο μεγαλύτερος αριθμών Ιταλών, θεωρούν πως το ενιαίο νόμισμα είναι κακό για την χώρα. Θα αναγκαστεί ο Matteo Renzi να υιοθετήσει μια πιο αυστηρή στάση κατά της λιτότητας στην Ευρώπη για να αποφύγει να χάσει ψηφοφόρους προς το στρατόπεδο των κομμάτων κατά του ευρώ στο εσωτερικό;

Υπάρχουν χώρες όπως η Ισπανία και η Ελλάδα, όπου κόμματα όπως το Podemos και ο ΣΥΡΙΖΑ προηγούνται στις δημοσκοπήσεις. Έχουμε χαρακτηρίσει αυτά τα κόμματα ως “σκιώδεις ευρωσκεπτικιστές”, δηλαδή όχι ανοιχτά εναντίον του ενιαίου νομίσματος, αλλά υποστηρικτές οικονομικών πολιτικών που είναι ασυμβίβαστες με την ιδιότητα μέλους του ευρώ.
Και στη συνέχεια υπάρχει και η Ιταλία, όπου ένας αυξανόμενος αριθμός κομμάτων εκφράζουν δημοσίως την αντίθεσή τους στο ευρώ.

Νταβρής, άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ανάλγητου βουλευτή

Είναι κάποιοι βουλευτές, των οποίων την ύπαρξη αγνοούμε, μέχρι να συμβεί κάτι που θα τους βγάλει από την αφάνεια και θα τους μάθουμε όλοι, όχι απαραίτητα για κάποια καλή τους ενέργεια.
 
Ένας από αυτούς, το όνομα του οποίου δεν είχα ξανακούσει μέχρι πριν λίγες μέρες, είναι κάποιος Νταβρής. Ο λόγος που τον συναντώ σε όποιο κανάλι γυρίσω, είναι ότι δήλωσε πως θα ψηφίσει "ναι" στην ψηφοφορία για πρόεδρο Δημοκρατίας. Έτσι τα συστημικά ΜΜΕ - που φυσικά δεν θα έχαναν την ευκαιρία - τον βγάζουν συνέχεια στα παράθυρα κι αυτός με περισσό θράσος παραθέτει τα παιδαριώδη επιχειρήματά του.

Η αιτία που με έκανε να καθίσω να ασχοληθώ με ένα τέτοιο άτομο είναι αυτό που τον άκουσα να εκστομίζει πριν λίγη ώρα στο Σκάι, ότι δηλαδή ο ελληνισμός επιβίωσε για χιλιετίες δεν θα εξαφανιστεί επειδή μειώθηκαν οι συντάξεις. Μάλιστα, έτσι ακριβώς! Εδώ θα μπορούσα να συνεχίσω το επιχείρημά του με κάτι σαν "δεν θα χαθεί ο ελληνισμός, επειδή οι πολίτες θα πληρώσουν παραπάνω φόρους" ή "δεν θα χαθεί ο ελληνισμός, επειδή οι μισοί έλληνες δεν θα έχουν δουλειά" και άλλα πολλά και γνωστά σε όσους πατούν το χώμα αυτής της χώρας, αντί να κινούνται σε ένα παράλληλο σύμπαν. 

Ακτινογραφία του Δημόσιου Χρέους (του Γ.Βαρουφάκη)

Όλοι μιλάμε για το δημόσιο χρέος, αλλά πόσοι ξέρουν πού ακριβώς χρωστάει το ελληνικό κράτος;
Ο Γ.Βαρουφάκης, στο άρθρο του που αναδημοσιεύω από το πιο πρόσφατο τεύχος του HOT DOC, παραθέτει αναλυτικά τα ποσά που συνθέτουν το ελληνικό χρέος και - το σπουδαιότερο - πού τα οφείλουμε και πότε πρέπει να τα δώσουμε.

Ακτινογραφία του Δημόσιου Χρέους

Μια ματιά στην αριθμητική του χρέους εξηγεί γιατί η κυβέρνηση βρίσκεται σε κατάσταση νευρικού κλονισμού. Το συνολικό ποσό που χρωστά το ελληνικό Δημόσιο σήμερα είναι 321,7 δισ. ευρώ.

Από το συνολικό ποσό,
• τα 154 δισ. τα χρωστάμε (α) στο EFSF (Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) και (β) στο ΔΝΤ, ως απόρροια του 2ου Μνημονίου, για τα οποία δεν προβλέπονται αποπληρωμές τόκων με μετρητά πριν το 2022 αλλά οι τόκοι προστίθενται μέρα μπαίνει-μέρα βγαίνει στην τελική «λυπητερή»
• τα 53 δισ. τα χρωστάμε από το 1ο Μνημόνιο στους εταίρους της ΕΕ, για τα οποία καταβάλλουμε τόκους προσδιοριζόμενους από το αυξομειούμενο επιτόκιο Euribor συν ένα «καπέλο» ίσο με 1,5% (σήμερα το Euribor κυμαίνεται στο 0,33%)
• τα 30 δισ. σε ιδιώτες (βασικά σε hedge funds) που κατέχουν τα μετά το PSI ομόλογα, τα οποία τοκίζονται με επιτόκιο 2%
• τα 15 δισ. στην ΕΚΤ, που δεν μας χρεώνει τόκους
• τα υπόλοιπα 69,6 δισ. στις τράπεζες υπό την μορφή βραχυπρόθεσμων έντοκων γραμματίων, τα οποία αποπληρώνονται κάθε μερικούς μήνες με έκδοση νέων (και με αποτέλεσμα αυτής της μετακύλισης, βεβαίως, τη συσσώρευση τόκων). 

Όσον αφορά τις αποπληρωμές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει πως ανέρχονται στο 4,3% του ΑΕΠ της χώρας, δηλαδή περί τα 7,7 δισ. ευρώ ετησίως.

Ολοταχώς προς εθνικές εκλογές πηγαίνει η χώρα

Ο Γ.Δελαστίκ αναλύει στο άρθρο του, που αναδημοσιεύω από το σημερινό ΕΘΝΟΣ, την πολιτική κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί μετά τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών, την επίσπευση, δηλαδή, της προεδρικής εκλογής και την πρόταση για την Προεδρία της Δημοκρατίας του Σταύρου Δήμα.
Αυτή την ώρα (παρά την άποψη που έχω διατυπώσει στο παρελθόν, ότι θα βρεθούν πρόθυμοι βουλευτές που θα ψηφίσουν τον όποιο υποψήφιο, ώστε να συμπληρωθεί ο επιθυμητός αριθμός των 180) φαίνεται ότι τα κουκιά δεν βγαίνουν. Έχουμε όμως αρκετές μέρες μπροστά μας και δεν θα παραξενευτώ αν βρεθούν όσοι χρειάζονται που, βάζοντας το προσωπικό τους συμφέρον πάνω από αυτό των πολιτών που τους ψήφισαν,  θα επιτρέψουν στην υποτελή στους ξένους συγκυβέρνηση να ολοκληρώσει το καταστρεπτικό για τους έλληνες έργο της.

Ολοταχώς προς εθνικές εκλογές πηγαίνει η χώρα 

Ξεκαθαρίζει το πολιτικό τοπίο. Σωστά έκανε η κυβέρνηση που έφερε σχεδόν δύο μήνες νωρίτερα τις ψηφοφορίες για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Όσο για το πρόσωπο του Σταύρου Δήμα που επέλεξε ως υποψήφιο, εμάς δεν μας πέφτει λόγος να κρίνουμε την επιλογή της. Αυτόν ήθελε ο Αντώνης Σαμαράς, αυτόν επέλεξε. Φυσικά και ο πρωθυπουργός γνωρίζει πολύ καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον, ποιον δεξιό πολιτικό θα προτείνει ως υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, γιατί αυτός γνωρίζει ποιους στόχους θέλει να πετύχει εντός της δεξιάς παράταξης. Το μόνο που μπορούμε να πούμε εμείς ως πολιτικοί αναλυτές είναι πως η επιλογή Δήμα, κατά κανέναν τρόπο, δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως απόπειρα διεύρυνσης προς τα αριστερά του πολιτικού φάσματος. Δεν γνωρίζουμε αν η κυβέρνηση εκτιμά πως έχει ούτως ή άλλως συσπειρώσει πάνω από 180 βουλευτές σε εντελώς άλλη βάση από την ιδεολογικοπολιτική, οπότε όποιον και να πρότεινε ως υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, οι πρόθυμοι και συσπειρωμένοι 180 θα τον ψήφιζαν οπωσδήποτε, όποιος και αν ήταν.

H Γερμανία είναι το πρόβλημα της Ευρώπης

Δείτε αυτό το απόσπασμα από μια συνέντευξη της
Τζαγιάτι Γκος στο The Real News Network στις 22-04-2010:
 
Το πρόβλημα στην Ευρώπη δεν είναι ότι η Ελλάδα δεν ήταν φρόνιμη ή ότι η οικονομία της Ισπανίας βρίσκεται σε μαύρα χάλια. Το πρόβλημα είναι ότι η Γερμανία κάνει αυτό ακριβώς για το οποίο κατηγορούσαμε και την Κίνα.
Διατηρεί δηλαδή πολύ μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα. Επιτυγχάνει πολύ υψηλή παραγωγικότητα χωρίς να αυξάνει τους πραγματικούς μισθούς. Και έτσι κάνει ολόκληρη την υπόλοιπη Ευρώπη λιγότερο ανταγωνιστική απέναντι στη Γερμανία. Κανονικά το πρόβλημα θα αντιμετωπιζόταν με τα επιτόκια. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει λόγω της νομισματικής ενοποίησης. Λένε, λοιπόν, ότι η Ελλάδα ήταν άσωτη, ενώ το πραγματικό πρόβλημα ήταν ότι δεχόταν πολύ μεγάλες εισροές κεφαλαίου. Αυτό οδήγησε σε αυξήσεις των τιμών πολύ μεγαλύτερες από αυτές που είχαμε στη Γερμανία. Και έτσι η Ελλάδα έγινε λιγότερο ανταγωνιστική...

ΠΑΣΟΚ, εις τα εξ ων συνετέθη (του Στ.Λυγερού)

Αυτή την περίοδο ο Σαμαράς με την ομάδα του έχει εντείνει τις προσπάθειές του να αποδυναμώσει τα όμορα με τη ΝΔ δεξιά, κεντροδεξιά και ακροδεξιά κόμματα ώστε, είτε να αυξήσει τον αριθμό των βουλευτών που θα στηρίξουν την όποια επιλογή του για πρόεδρο δημοκρατίας, είτε να προσελκύσει όσους περισσότερους ψηφοφόρους αυτών των κομμάτων μπορέσει στη μεγάλη δεξιά δεξαμενή.
Έτσι έχουν αφήσει σε δεύτερη μοίρα τον πόλεμο που μαίνεται στο εσωτερικό του συνεταίρου τους. Στο ΠΑΣΟΚ έχουν βγει τα μαχαίρια και ο κ.Σταύρος Λυγερός ασχολείται με τα τεκτενόμενα σε αυτό το πάλαι ποτέ κραταιό κόμμα στο άρθρο του που αναδημοσιεύω στη συνέχεια.

Γιώργος εντός, εκτός και επί τα αυτά

Πριν από μερικά χρόνια μία εσωκομματική ρήξη στο ΠΑΣΟΚ θα αποτελούσε ζήτημα για την πολιτική σταθερότητα στη χώρα. Σήμερα, δεν είναι τίποτα περισσότερο από θύελλα σε μελανοδοχείο. Με δεδομένο ότι -όπως επιβεβαιώθηκε από την επιστολή του- ο Γιώργος Παπανδρέου δεν προτίθεται να αποσύρει την εμπιστοσύνη του από την κυβέρνηση Σαμαρά, η σύγκρουσή του με τον Βενιζέλο αφορά αποκλειστικά και μόνο το ποιος από τους δύο θα είναι το αφεντικό στα ερείπια του άλλοτε κραταιού Κινήματος.
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι δύο πρωταγωνιστές της εσωκομματικής σύγκρουσης δικαιούνται εξίσου τον τίτλο του μεγάλου κατεδαφιστή. Ο μεν Γιώργος Παπανδρέου άρχισε και προώθησε με εντυπωσιακό ρυθμό την πολιτικο-εκλογική αποδόμηση του ΠΑΣΟΚ. Ο δε διάδοχός του στην αρχηγία Βενιζέλος την ολοκληρώνει με τον ίδιο ζήλο και την ίδια αποτελεσματικότητα. Μία αποδόμηση εξίσου εντυπωσιακή με τη θυελλώδη επέλαση του ΠΑΣΟΚ προς την εξουσία (1974-81) και την εδραίωσή του ως ηγεμονικής πολιτικής δύναμης στις δεκαετίες που ακολούθησαν. Η διαδικασία ιδεολογικοπολιτικής μετάλλαξης του ΠΑΣΟΚ είχε αρχίσει πριν από χρόνια. Η διάρρηξη των δεσμών του με την παραδοσιακή εκλογική πελατεία του, όμως, άρχισε τον Μάιο 2010, όταν ο υιός του γενάρχη διέβη τον Ρουβίκωνα εγκλωβίζοντας την Ελλάδα στη μέγγενη των μνημονίων. 

Ήταν πράγματι η Ελλάδα άτακτη;

Το κείμενο που αναδημοσιεύω σήμερα κινείται στο ίδιο μήκος κύματος με το άρθρο του Paul Krugman που ανήρτησα χθες. Δείχνει και αυτό τον πραγματικό ένοχο για την κρίση στην ευρωζώνη, που δεν είναι η Ελλάδα αλλά η Γερμανία. Και υποστηρίζει με στοιχεία, αυτό που και με άλλα posts έχω υποστηρίξει στο παρελθόν, ότι είναι προπαγανδιστικό παραμύθι πως η χώρα μας είχε "ξεφύγει", με αποτέλεσμα η επιβαλλόμενη σε αυτήν τιμωρία να έχει καταστεί αναπόφευκτη.
Εννοείται πως δεν υποστηρίζω ότι όσα γίνονταν στην Ελλάδα ήταν καλά καμωμένα, αλλά πως δεν ήταν σε τέτοιο βαθμό διαφορετικά από όσα γίνονταν και στις άλλες χώρες της ευρωζώνης, που να της αξίζει τιμωρία. Και οπωσδήποτε η αναδημοσίευση του συγκεκριμένου κειμένου (πρόκειται για απόσπασμα* από το βιβλίο του Zoltán Pogátsa με τίτλο "The Political Economy of the Greek Crisis") δεν πρέπει να θεωρηθεί προσπάθεια αθώωσης του Ανδρέα Παπανδρέου - στην πολιτική του οποίου αναφέρεται αρκετές φορές - και του τρόπου που κυβέρνησε. Άλλωστε ο συγγραφέας του είναι ούγγρος καθηγητής πολιτικής οικονομίας και, φυσικά, δεν έχει καμία σχέση με τα εγχώρια πολιτικά παιχνίδια.

Η καθιερωμένη παγκοσμίως –ή «γερμανική»– αφήγηση για την Ελλάδα περιγράφει μια χώρα που είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την κρίση της: ο υπέρογκος δημόσιος τομέας προκάλεσε υπέρμετρη δημόσια δαπάνη, ενώ οι πολίτες αμείβονταν με υπερβολικά υψηλούς μισθούς που, όμως, δεν ήταν διατηρήσιμοι. Εν ολίγοις, κάτι σαν τον αισώπειο μύθο του έλληνα τζίτζικα και του γερμανού μέρμηγκα. Αν αυτή η αφήγηση ήταν ακριβής, τότε το φάρμακο του Σόιμπλε και της Τρόικας θα είχε αποδειχθεί επαρκές: περικοπή του μεγέθους του κράτους και των αμοιβών των πολιτών. Περί αυτού πρόκειται, είτε το πει κανείς λιτότητα, μισθολογική συγκράτηση ή εσωτερική υποτίμηση για να χρυσώσει τεχνοκρατικά το χάπι. Δυστυχώς, όμως, αυτή η αφήγηση δεν αντέχει τη δοκιμασία των εμπειρικών στοιχείων.      

   Ακόμη και με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, το επίπεδο του ελληνικού χρέους δεν αυξήθηκε σημαντικά στη διάρκεια της δεκαετίας που η χώρα βρέθηκε στην ευρωζώνη, το 2001-2009. Σύμφωνα με τη Eurostat, οι δημόσιες δαπάνες την ίδια περίοδο ήταν στον μέσο όρο της ΕΕ, χαμηλότερα από εκείνες της Γερμανίας, ενώ οι δαπάνες του ελληνικού κράτους για τους δημοσίους υπαλλήλους ήταν μόλις μισή εκατοστιαία μονάδα πάνω από τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. Ακόμη και ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων δεν ήταν πολύ μεγαλύτερος αναλογικά με τον πληθυσμό της χώρας. Το πρόβλημα δεν ήταν ποτέ το μέγεθος του κράτους. Τα πραγματικά ζητήματα επί δεκαετίες ήταν τα μειωμένα δημόσια έσοδα, οι πολύ υψηλές δαπάνες για τόκους και η αποβιομηχάνιση. Κανένα από αυτά, όμως, δεν αντιμετωπίστηκε από τη λανθασμένη συνταγή της Τρόικας, που όπως συμβαίνει συνήθως με τις λανθασμένες συνταγές, επιδείνωσε την κατάσταση του ασθενούς.

Ποιοι είναι οι κακοί ευρωπαίοι κατά τον Paul Krugman;

Αίσθηση προκάλεσε σε όλον τον κόσμο και ιδιαίτερα στην Ευρώπη το χθεσινό άρθρο του Paul Krugman στους New York Times. Ένα άρθρο που αναφέρεται στην οικονομική πολιτική που εφαρμόζεται στην ευρωζώνη και που μας αφορά ως χώρα.
(Ακολουθεί μετάφραση που δημοσιεύτηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ) 

Being Bad Europeans
by Paul Krugman, nytimes.com

The U.S. economy finally seems to be climbing out of the deep hole it entered during the global financial crisis. Unfortunately, Europe, the other epicenter of crisis, can’t say the same. Unemployment in the euro area is stalled at almost twice the U.S. level, while inflation is far below both the official target and outright deflation has become a looming risk.

Investors have taken notice: European interest rates have plunged, with German long-term bonds yielding just 0.7 percent. That’s the kind of yield we used to associate with Japanese deflation, and markets are indeed signaling that they expect Europe to experience its own lost decade.
Why is Europe in such dire straits? The conventional wisdom among European policy makers is that we’re looking at the price of irresponsibility: Some governments have failed to behave with the prudence a shared currency requires, choosing instead to pander to misguided voters and cling to failed economic doctrines. And if you ask me (and a number of other economists who have looked hard at the issue), this analysis is essentially right, except for one thing: They’ve got the identity of the bad actors wrong.

Κρίσιμες ώρες με την τρόικα (του Στ. Λυγερού)

Δεν ήμουν σίγουρος αν το άρθρο αυτό του κ.Στ.Λυγερού, που δημοσιεύτηκε στο ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ της Κυριακής που πέρασε, θα διατηρούσε το ενδιαφέρον του μετά από τέσσερεις μέρες και με όλα αυτά που συνέβησαν εν τω μεταξύ. Όμως με μια σημερινή ανάγνωση διαπίστωσα ότι οι εύστοχες παρατηρήσεις που περιλαμβάνει, δείχνουν να επιβεβαιώνονται από τα γεγονότα που ακολούθησαν. 
Άλλωστε τα περισσότερα σημερινά σχόλια σε ειδησεογραφικές ιστοσελίδες αναφέρονται στο ενδεχόμενο επίσπευσης των εκλογών μετά το (αναμενόμενο) νέο ναυάγιο της κυβέρνησης.


Η σύγκρουση με τους δανειστές φέρνει σενάρια εκλογών

Η κυβέρνηση φρόντιζε πάντα να προσδίδει στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα μια αύρα θρίλερ, αλλά επρόκειτο περισσότερο για επικοινωνιακό σκηνικό παρά για πραγματικότητα. Κι αυτό επειδή η κατάληξη ήταν εξαρχής δεδομένη. Οι δανειστές επέβαλλαν τελικώς τον κορμό των απαιτήσεών τους, αποδεχόμενοι κάποια αιτήματα της ελληνικής πλευράς για οριακή χαλάρωση των προβλεπόμενων μέτρων.

Η τρέχουσα διαπραγμάτευση διαφέρει από τις προηγούμενες. Η τωρινή αξιολόγηση της τρόικας είναι η τελευταία. Το μνημόνιο λήγει στο τέλος του έτους και βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαβουλεύσεις για την αντικατάστασή του από τη λεγόμενη προληπτική γραμμή πίστωσης, η οποία ουσιαστικά συνιστά ένα πιο χαλαρό μνημονιακό πρόγραμμα. Ως εκ τούτου, το ευρωιερατείο ενδιαφέρεται έντονα να δρομολογηθεί η επιβολή όσο το δυνατόν περισσότερων μέτρων. 

Με ποιο σκεπτικό θα ψηφίσει ο Παν.Μελάς πρόεδρο Δημοκρατίας;

 ...και update (5-12-2014)

Με παραξένεψε η παρακάτω αποστροφή που περιέχεται στη δήλωση που έκανε ο κ.Παν.Μελάς μετά την κατάθεση μηνυτήριας αναφοράς κατά του στελέχους της ΝΔ Γ.Σούκουρη μετά από σχετική καταγγελία των Π.Καμμένου και Σ.Ξουλίδου, αρχηγού και βουλευτών του κόμματος που και ο ίδιος συμμετέχει, των ΑΝΕΛ δηλαδή. Αναφέρει κατά λέξη:

"...Ως προς την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, εμμένω στα όσα έχω δηλώσει, ότι δηλαδή, προβληματίζομαι και γι αυτό, θα μελετήσω σε βάθος την κατάσταση και την κατάλληλη ώρα θα αποφασίσω αν ψηφίσω ναι ή όχι.
Την απόφασή μου θα λάβω, με μόνο κριτήριο το καλό του Ελληνικού Λαού, δηλαδή, ποια Κυβέρνηση θα μπορέσει να οδηγήσει τη ζωή των πολιτών σε καλύτερη πορεία..."

Δηλαδή πότε περιμένει να μελετήσει σε βάθος την κατάσταση; Τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του μέχρι τώρα δεν τα θεωρεί επαρκή; Αν έχει ελλείψεις μπορεί να ανατρέξει σε πολλές προηγούμενες αναρτήσεις σε αυτό το blog, στο οποίο περιλαμβάνονται αδιαμφισβήτητα στοιχεία για τα πεπραγμένα της μνημονιακής διακυβέρνησης.

Περί της καταγγελίας απόπειρας εξαγοράς της βουλευτού των ΑΝΕΛ

Χάρη στη σημερινή απεργία (και) των δημοσιογράφων γλυτώσαμε από πολλούς τσακωμούς  που θα παρακολουθούσαμε στα τηλεοπτικά πολιτικά πάνελς, λόγω της χθεσινής καταγγελίας για προσπάθεια εξαγοράς της βουλευτού των ΑΝΕΛ κας Ξουλίδου, προκειμένου να προσεγγιστεί (και να επιτευχθεί, αν καταστεί δυνατόν) ο επιθυμητός αριθμός των 180 βουλευτών που θα ψηφίσουν όποιον πρόεδρο Δημοκρατίας προτείνει ο Βενιζέλος, σέρνοντας ως συνήθως και το Σαμαρά.

 Οι τακτικοί αναγνώστες αυτού του blog θα θυμούνται οπωσδήποτε την άποψη που έχω εκφράσει αρκετές φορές, ότι δηλαδή τα συγκυβερνώντα κόμματα θα κάνουν το παν (με τη βοήθεια πάντα των ξένων αλλά και των εγχώριων συμφερόντων) προκειμένου να παραμείνουν στην εξουσία και να ολοκληρώσουν το (καταστροφικό για τους πολίτες αλλά προσοδοφόρο για τους εντολοδότες τους) έργο τους. Φυσικά δεν είμαι ο μόνος που έχει αυτή την άποψη, αφού αυτή άλλωστε έχει ακουστεί και μέσα στη βουλή από βουλευτές όλων σχεδόν των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Και να που τώρα έχουμε σχετική καταγγελία με ονοματεπώνυμα!

O Jürgen Habermas ερευνά το ζήτημα του "ορθού βίου"

Υπάρχει αντικειμενικά κάποιος τρόπος ζωής που μπορεί να χρησιμεύσει ως παράδειγμα για τους ανθρώπους ή ο καθένας μας είναι σωστό να ακολουθεί τον τρόπο που του ταιριάζει; Κι επίσης, ποια είναι τα όρια που τίθενται στο δρόμο που αποφασίζει να ακολουθήσει ένας πολίτης- μέλος μιας κοινωνίας;
Πρόκειται για το θέμα του "ορθού βίου" που απασχολεί το γερμανό φιλόσοφο Jürgen Habermas και το εξετάζει στο κείμενό του που αναρτώ στη συνέχεια.

 

Ο Max Frisch βάζει τον εισαγγελέα που αντικρίζει τον «Stiller» να θέσει το ακόλουθο ερώτημα: «Πώς χειρίζεται ο άνθρωπος τον χρόνο της ζωής του; Είχα ελάχιστη συνείδηση του ερωτήματος, απλώς ένιωθα τη σύγχυση που μου προκαλούσε.» Ο Frisch διατυπώνει το ερώτημα σε οριστική έγκλιση. Ο στοχαστικός αναγνώστης, αγωνιώντας για τον εαυτό του, του προσδίδει μιαν εθική χροιά: «Πώς οφείλω να χειριστώ τον χρόνο της ζωής μου;» Για αρκετόν καιρό οι φιλόσοφοι πίστευαν πως είχαν έτοιμες τις κατάλληλες σχετικές συμβουλές. Σήμερα ωστόσο, μετά τη μεταφυσική, η φιλοσοφία δεν εμπιστεύεται πια τον εαυτό της για τη διατύπωση δεσμευτικών απαντήσεων σε ερωτήματα γύρω από το πώς να διάγει κανείς τον βίο του ατομικά ή και συλλογικά. Τα Minima Moralia (Σημ.Π.Σ.: Έργο του Theodor Adorno που μεταφράζεται ως "Μικρά Ηθικά" σε αντιδιαστολή με τα "Ηθικά Μεγάλα" -ή, λατινιστί, Magna Moralia- έργο που αποδίδεται στον Αριστοτέλη) ξεκινούν με ένα μελαγχολικό ρεφρέν εμπνευσμένο από την ευφρόσυνη επιστήμη του Nietzsche με την ομολογία μιας αδυναμίας: «Η θλιμμένη επιστήμη, απ’ την οποία προσφέρω στους φίλους μου κάποια πράγματα, αναφέρεται σ’ έναν τομέα που από αμνημονεύτων χρόνων θεωρούνταν ότι ανήκε κατεξοχήν στη φιλοσοφία [...] τη θεωρία περί του ορθού βίου.» Στο μεταξύ, όπως λέει ο Adorno, το έθος υποβαθμίστηκε σε θλιμμένη επιστήμη, αφού στην καλύτερη περίπτωση επιτρέπει διάσπαρτους, αφοριστικά διατυπωμένους «στοχασμούς από τον φθαρμένο βίο».

"Συντρίψτε τους Έλληνες!" ήταν το σύνθημα (άρθρο του Γ.Βαρουφάκη)

Το άρθρο του Γιάννη Βαρουφάκη που αναδημοσιεύω σήμερα, ίσως να μην προσθέτει κάτι καινούριο στην εντύπωση που έχουμε αποκομίσει για την αλληλεγγύη των ..."εταίρων" μας, όσοι παρακολουθούμε τα πολιτικο-οικονομικά θέματα τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Όμως θα επιμείνω ότι η συντριβή της ζωής των ελλήνων πολιτών δεν θα ήταν εύκολη υπόθεση, εάν δεν την έκαναν πράξη οι ψήφοι των ανάλγητων βουλευτών των συγκυβερνώντων κομμάτων την περίοδο της μνημονιακής κατοχής. Των βουλευτών που με αντάλλαγμα τη βουλευτική αποζημίωση, τα παρελκόμενα προνόμια και ποιος ξέρει τι άλλο, αφάνισαν το μέλλον των νέων, οδήγησαν στην ανεργία εκατομμύρια εργαζομένων και έκλεψαν τις κρατήσεις μιας ζωής από τα άλλοτε περήφανα γηρατειά.

Συντρίψτε τους Έλληνες!
(του Γ.Βαρουφάκη)
 
Ο τ. υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ Timothy Geithner το επιβεβαίωσε σε μια μαγνητοφωνημένη συζήτηση που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας:
Τον Φεβρουάριο του 2010, οι βορειοευρωπαίοι ηγέτες, αγνοώντας τη λαίλαπα που θα συμπαρέσυρε ολόκληρη την ευρωζώνη, παραδόθηκαν στην οργή εναντίον της «άσωτης» Ελλάδας και ήταν αποφασισμένοι να «συνθλίψουν τους Έλληνες», καθώς η Ελλάδα κατάφερε να χρεοκοπήσει εντός μιας νομισματικής ένωσης, η αρχιτεκτονική της οποίας δεν προέβλεπε (και για αυτό δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει) μια τέτοια χρεοκοπία.

Σε συνάντηση των G7 στον Καναδά, ο Geithner άκουγε εμβρόντητος τους βορειοευρωπαίους συναδέλφους του να λένε:
«Θα τους δώσουμε ένα μάθημα. Είναι απαίσιοι. Μας είπαν ψέμματα. Είναι καθήκια, άσωτοι και εκμεταλλεύτηκαν τους θεσμούς. Θα τους συνθλίψουμε». Αυτή ήταν, βασικά, η στάση τους. Όλων τους.

Τουρκικού θράσους συνέχεια στην ανατολική Μεσόγειο

Τις τελευταίες μέρες ασχολούμαστε σχεδόν αποκλειστικά με τα εσωτερικά κομματικά παιχνίδια, ενώ στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου διακυβεύονται τα συμφέροντα του ελληνισμού, λόγω της επεκτατικής πολιτικής της Τουρκίας που βρίσκεται πάλι σε έξαρση.
Σήμερα αναδημοσιεύω από τα τελευταία ΕΠΙΚΑΙΡΑ άρθρο του Περικλή Νεάρχου, γνώστη των γεωπολιτικών συνθηκών της περιοχής μας.

Η Διακήρυξη του Καΐρου, μετά τη Συνάντηση Κορυφής Ελλάδος Κύπρου και Αιγύπτου, ανοίγει τον δρόμο για την υπογραφή συμφωνίας για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ των τριών χωρών, δηλαδή μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου και μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου, εφόσον μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου είναι ήδη γεγονός από πολλά χρόνια. Η εξέλιξη αυτή στην πολιτική του Κάιρου, που αναγνωρίζει πλέον ανεπιφύλακτα την επήρεια του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελλορίζου στην Ελληνική ΑΟΖ και απορρίπτει τους ισχυρισμούς της Αγκυρας ότι δήθεν η δική της ΑΟΖ προεκτείνεται μέχρι την Αιγυπτιακή, αίρει το εμπόδιο που υπήρχε στο παρελθόν από την επιφυλακτική στάση της Αιγύπτου κι από τον κίνδυνο που αντιπροσώπευε για την Ελλάδα η πολιτική του πρώην Προέδρου Μόρσι, των Αδελφών Μουσουλμάνων.

Επαφίεται τώρα στην Ελλάδα να αξιοποιήσει τη στρατηγική προσέγγισή της με την Αίγυπτο για να επιταχύνει τις απαραίτητες διαδικασίες και προϋποθέσεις και να κάνει πράξη μια συμφωνία με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.

Η Διακήρυξη του Καϊρου από τις τρεις χώρες έχει, προφανώς, πολύ ευρύτερη σημασία. Οι ηγεμονικές φιλοδοξίες της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο δεν ενοχλούν μόνο την Ελλάδα και την Κύπρο. Ενοχλούν επίσης πολύ έντονα την Αίγυπτο, που είναι η μεγαλύτερη χώρα του Αραβικού κόσμου και ηγέτιδα δύναμη, όπως επίσης το Ισραήλ. Και στις δύο περιπτώσεις ο συνδυασμός των ηγεμονικών και επεκτατικών φιλοδοξιών της Άγκυρας με μια πολιτική επικίνδυνου Ισλαμισμού αντιμετωπίζεται ως άμεση απειλή από τις δύο χώρες.

Το Ισραήλ δεν έχει πλέον καμιά εμπιστοσύνη στο καθεστώς Ερντογάν και αντιμετωπίζει την Τουρκία ως μια νέα αναδυόμενη απειλή. Επ' ουδενί θέλει η χώρα αυτή να προωθήσει τους ηγεμονικούς και γεωπολιτικούς της στόχους στην Ανατολική Μεσόγειο, που εκ των πραγμάτων θα απειλούσαν την ασφάλεια και τα συμφέροντα του Ισραήλ. Αυτό ισχύει ειδικότερα και σε σχέση με την Κύπρο. Το Ισραήλ έχει κάθε λόγο να μην θέλει η Κύπρος να περιέλθει υπό Τουρκικό γεωπολιτικό έλεγχο, είτε κατά άμεσο είτε κατά έμμεσο, συγκεκαλυμμένο τρόπο. Αυτό πρέπει να το γνωρίζουν και να το αξιοποιούν στις διαπραγματεύσεις για λύση του Κυπριακού οι πολιτικές ηγεσίες της Κύπρου και της Ελλάδος. Η σημερινή κατάσταση είναι πολύ διαφορετική από εκείνη του 2004, όταν ίσχυε ακόμη η στρατηγική σχέση Άγκυρας - Τελ Αβίβ και το Ισραήλ συνέπλεε πλήρως με τον Δυτικό παράγοντα για την επιβολή του Σχεδίου Ανάν στην Κύπρο.

Η Τριμερής του Καΐρου, η οποία ενδέχεται να εξελιχθεί σε Πενταμερή με την προσχώρηση του Λιβάνου και της Ιορδανίας, όπως επίσης η νέα, προβλεπόμενη Τριμερής με το Ισραήλ δημιουργούν μια νέα κατάσταση στην περιοχή και ισχυρά περιφερειακά ερείσματα για την Ελλάδα και την Κύπρο. Ήδη, πριν ενδεχομένως από τα Χριστούγεννα, ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, στρατάρχης Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, θα επισκεφθεί τη Λευκωσία. Θα είναι μια επίσκεψη με βαθύ συμβολικό νόημα και με σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα. Ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης θα επισκεφθεί παραλλήλως στις 2 Δεκεμβρίου, την Ιερουσαλήμ. Η επίσκεψή του έρχεται σε συνέχεια της επισκέψεως στη Λευκωσία του Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών, Αβιγκντορ Λίμπερμαν, και των ξεκάθαρων δηλώσεων στις οποίες προέβη για σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και για τερματισμό των παράνομων ερευνών του Τουρκικού σεισμογραφικού σκάφους στην Κυπριακή ΑΟΖ. Έρχεται επίσης ως συνέχεια των κοινών Κυπρο-Ισραηλινών ασκήσεων στον Κυπριακό εναέριο χώρο και της προσγείωσης Ισραηλινών αεροσκαφών στην αεροπορική βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο. 
Ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, έχει επίσης ανοικτή πρόσκληση από τον Ρώσο ηγέτη, Βλαντιμίρ Πούτιν, για να επισκεφθεί προσεχώς τη Μόσχα.

Η γείτων επεκτείνει την κρίση στο Αιγαίο

Η Άγκυρα, διπλωματικά απομονωμένη στην περιοχή και αντιμετωπίζοντας μεγάλα στρατηγικά διλήμματα από την κατάσταση στη Συρία το Ιράκ και την όλη εξέλιξη στην περιοχή, όπως επίσης στο εσωτερικό της με τον Κουρδικό παράγοντα στρέφει την προσοχή της στην Ανατολική Μεσόγειο. Πιστεύει ότι μπορεί ν' αποκομίσει εδώ μεγάλα κέρδη σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδος με διακριτική Αμερικανική υποστήριξη και εκμεταλλευόμενη τη θέση αδυναμίας στην οποία βρίσκονται Αθήνα και Λευκωσία λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσεως, της ομηρίας που ασκεί η τρόικα και της μακράς αδράνειάς τους στον τομέα των στρατιωτικών εξοπλισμών. 
Υπολογίζει επίσης στην Αμερικανική υποστήριξη λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου στη Συρία και της Αμερικανικής πολιτικής κατά του Προέδρου Άσαντ. Η τελευταία εκπορεύεται από τις γνωστές αντι-Ρωσικές εμμονές της Ουάσιγκτον και την προβληματική Αμερικανική στρατηγική της συμμαχίας με τον Μουσουλμανικό παράγοντα, ιδιαίτερα με τον ακραίο Ισλαμισμό, για την άσκηση αντι-Ρωσικής πολιτικής σ' ολόκληρη τη Ρωσική περίμετρο.

Τα τραγικά αποτελέσματα της πολιτικής αυτής έγιναν φανερά, κατά πρώτο λόγο, στο Αφγανιστάν, με την άνδρωση της Αλ Κάιντα. Έγιναν, κατά δεύτερο λόγο, φανερά με το φιάσκο και την τραγωδία στην οποία οδηγήθηκαν τα κινήματα της λεγόμενης «Αραβικής Ανοίξεως», στα οποία είχε επενδύσει πολύ και ο Ταγίπ Ερντογάν, προβάλλοντας την πολιτική του ως πρότυπο ενός νέου, «ήπιου» Ισλάμ. Έγιναν, κατά τρίτο λόγο, φανερά με τη δημιουργία του Φράνκενσταϊν του ISIL/ ISIS, του Ισλαμικού Κράτους. Οι ΗΠΑ συνέπραξαν ενεργά και συνεργάσθηκαν με την Τουρκία, το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία για τη δημιουργία αυτής της υποτιθέμενης «μετριοπαθούς» δυνάμεως η οποία θα ανέτρεπε και θα αντικαθιστούσε το καθεστώς Ασαντ. Σήμερα οι ΗΠΑ συγκροτούν συνασπισμό σαράντα δύο χωρών για να πολεμήσουν το ISIL και το Ισλαμικό Κράτος ασκώντας πίεση και στην Άγκυρα να συνεργασθεί σ' αυτό, παρά τις εκλεκτικές συγγένειες και τους ανομολόγητους δεσμούς που έχει με το ISIL. Η Άγκυρα υπολογίζει στο ISIL για την κατάλυση της Αυτόνομης Κουρδικής Περιοχής της Συρίας την οποία αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη καχυποψία και φόβο ότι μπορεί, σ' ένα μελλοντικό σενάριο δημιουργίας ενιαίου ανεξάρτητου Κουρδικού κράτους ν' αποτελέσει την προέκτασή του προς τη θάλασσα στον Κόλπο της Αλεξανδρέττας.

Έτσι εξηγείται η πεισματική άρνηση της Άγκυρας να συνεργασθεί για την απόκρουση της επιθέσεως του ISIL στο Κομπάνι. Αναγκάσθηκε, μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις για «ανταλλάγματα», να συνεργασθεί οριακά με τις ΗΠΑ, επιτρέποντας τη διέλευση μέσα από το έδαφος της περιορισμένου αριθμού ανταρτών Πεσμεργκά από το Βόρειο Κουρδικό Ιράκ για την ενίσχυση της άμυνας του Κομπάνι. Το έπραξε ζητώντας ανταλλάγματα για τη συνέχιση της Αμερικανικής πολιτικής στη Συρία και πιθανότατα για τη «συμμετοχή» της Άγκυρας στα ενεργειακά αποθέματα της Ανατολικής Μεσογείου. Το έπραξε επίσης αναλογιζόμενη τις επιπτώσεις της πολιτικής της στους Κούρδους της Τουρκίας και στις προσπάθειές της να διαπραγματευθεί μ' αυτούς μια λύση του Κουρδικού, όπως επίσης την εξέλιξη της Αμερικανικής πολιτικής απέναντι στον Κουρδικό παράγοντα. Ήδη διακεκριμένοι πολιτικοί αναλυτές στην Ουάσιγκτον προτείνουν αναθεώρηση της Αμερικανικής στρατηγικής και απόδοση πολύ μεγαλύτερης σημασίας στον Κουρδικό παράγοντα στην περιοχή, συνάγοντας τα συμπεράσματα από την αναξιόπιστη, προβληματική και Ισλαμική πολιτική του Ερντογάν, που επιδιώκει τους δικούς της, αυτόνομους στόχους περιφερειακής δυνάμεως.

Η επίσημη Αμερικανική πολιτική, παρά τον έκδηλο εκνευρισμό και τη δυσπιστία της απέναντι στην πολιτική Ερντογάν, εξακολουθεί να αποδίδει μεγάλη σημασία στον στρατηγικό ρόλο της Τουρκίας ως συμμάχου στο ΝΑΤΟ και να προσπαθεί να ενισχύσει τους δεσμούς της με την Ευρώπη και το Δυτικό στρατόπεδο. Στην επιδίωξη αυτή υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι για την Ελλάδα και την Κύπρο, που υπολαμβάνονται ως πολιτικά ελεγχόμενες χώρες και ευεπίφορες σε πιέσεις για υποχωρήσεις και απαράδεκτους «συμβιβασμούς» στα εθνικά θέματα.

Οι απαράδεκτες προτάσεις του αντιπροσώπου του γ.γ. του ΟΗΕ

Μια εκδήλωση της Αμερικανικής αυτής πολιτικής ήταν η επίσκεψη στον Κύπριο Πρόεδρο του Αμερικανού πρέσβεως στη Λευκωσία και η υποβολή προτάσεως για τη δημιουργία Ταμείου στο οποίο να κατατίθενται τα έσοδα από το φυσικό αέριο της Κύπρου μέχρι την κατάληξη σε συμφωνία για τη διανομή τους στο πλαίσιο μιας «λύσεως» του Κυπριακού. Η πρότασή του απερρίφθη. Η ουσία όμως της προτάσεως επανήλθε μέσω του νέου ειδικού αντιπροσώπου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Νορβηγού Έσπεν Μπαρθ Άιντε, ο οποίος ανέλαβε μεσολαβητική προσπάθεια για την επανέναρξη των διακοινοτικών συνομιλιών. Είναι χαρακτηριστικό και ενδεικτικό ότι ούτε αυτός ούτε ο γ.γ. του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, έκαναν την οποιαδήποτε δήλωση για σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και αποχώρηση του Τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Barbaros» από την Κυπριακή ΑΟΖ. Αυτή όμως η εισβολή προκάλεσε την αναστολή της συμμετοχής της Ελληνικής πλευράς στις διακοινοτικές συνομιλίες και τη διακοπή τους. Ο Άιντε επεσκέφθη διαδοχικά την Αγκυρα, την Αθήνα και τη Λευκωσία και υπέβαλε στον Κύπριο Πρόεδρο διαμεσολαβητική πρόταση για τη δημιουργία μιας Τεχνικής «Διακοινοτικής» Επιτροπής η οποία θα συζητήσει το θέμα του φυσικού αερίου, στο πλαίσιο των διακοινοτικών συνομιλιών. Πρότεινε, με άλλα λόγια τη μετατροπή του φυσικού αερίου της ελεύθερης Κύπρου σε διακοινοτικό θέμα, το οποίο θα πρέπει να συζητηθεί σε βάση πολιτικής ισότητας με το ψευδοκράτος!

Αντιλαμβάνεται κανείς ότι σε μια τέτοια περίπτωση η ίδια η Ελληνική πλευρά θα παραδεχόταν ότι δεν έχει το κυριαρχικό δικαίωμα να αξιοποιήσει τα ενεργειακά κοιτάσματα της ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου και θα εξισωνόταν με το ψευδοκράτος. Θα ανεγνώριζε επίσης σ’ αυτό «ίσο» λόγο στην ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου. Η Άγκυρα κατέχει επί σαράντα χρόνια τη Βόρεια Κύπρο. Διεκδικεί τώρα να της αναγνωρισθεί από την Ελληνική πλευρά ότι έχει επιπλέον «ίσα» δικαιώματα στην ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου. Με τη λογική αυτή, θα έμεναν επίσης στον αέρα οι συμφωνίες που έχει υπογράψει μέχρι τώρα η Κυπριακή Δημοκρατία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ και την αξιοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων. 
Η πρόταση, όπως προείπαμε, απερρίφθη. Δείχνει, ωστόσο, σαφώς τον ρόλο ανδρεικέλου που διαδραματίζει ο ειδικός αντιπρόσωπος του γενικού γραμματέα. Δείχνει επίσης τον παρασκηνιακό ρόλο του Βρετανικού παράγοντα, ο οποίος φιλοδοξεί να επιτύχει, σε συμμαχία με τον Τουρκικό παράγοντα τους στόχους που είχε εκφράσει για την Κυπριακή ΑΟΖ μέσα από το Σχέδιο Ανάν. Δείχνει, τέλος, τους κινδύνους που εγκυμονεί η συνέχιση της αυτοκαταστροφικής πολιτικής των διακοινοτικών συνομιλιών με βάση το κοινό ανακοινωθέν Αναστασιάδη - Έρογλου, όπως και την ανάγκη να χαραχθεί επειγόντως μια νέα πολιτική και στρατηγική, που θα έχει ως ακρογωνιαίο λίθο τη διαφύλαξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.