Η συνεχιζόμενη και διαρκώς εξαπλούμενη κρίση σε όλο και περισσότερες χώρες, όχι μόνο του νότου πλέον, έχει εγείρει ένα κύμα αμφισβήτησης των όποιων πλεονεκτημάτων υπήρχε προσμονή ότι θα έφερνε η ενοποίηση των ευρωπαϊκών κρατών. Αιτία είναι η πολιτική λιτότητας που εφαρμόζεται από τους γερμανούς, ίσως ηθελημένα, αλλά ίσως και από άγνοια ή απλώς ανοησία.
Το παρακάτω άρθρο του Σπ.Κόγκα (ο οποίος δεν ξέρω πού ανήκει ακριβώς ιδεολογικά, μπορώ όμως να καταλάβω πού δεν ανήκει) περιγράφει με μεγάλη ακρίβεια το σημείο που έχει βρεθεί αυτή τη στιγμή ο ευρωσκεπτικισμός σε αρκετά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ηρθε η ώρα του ευρωσκεπτικισμού
του Σπύρου Κόγκα
Η κατάσταση στην Γηραιά Ήπειρο , μετά και την λύση-σοκ που επέβαλε στην Κυπριακή Δημοκρατία το EuroGροup, σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τους λαούς, τα έθνη και το πολιτικό μοντέλο της Ε.Ε.
Η συμβολή της Μέρκελ στην επιτάχυνση της απομυθοποίησης του μύθου της «Ενωμένης Ευρώπης» , θελημένα ή μη, θα καταγραφεί στην ιστορία ως καταλυτική.
Από άκρη σε άκρη σε όλη την Ευρωζώνη, από την δεξιά έως την αριστερά, από τον εργάτη και τον άνεργο έως τον μικροεπιχειρηματία ή ακόμα και τα μεσαία εύρωστα στρώματα, μια κοινή αγωνία, ένα κοινό ρίγος και τελικά μια κοινή αμφισβήτηση φουντώνει και εξαπλώνεται, η αμφισβήτηση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αν μέχρι χθες σε αυτό το ‘’αιρετικό’’ στρατόπεδο έβρισκε κανείς μόνο τους λαούς της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, αν θεωρούσαμε όλοι αναμενόμενη λόγω ιστορίας την πάγια ευρωσκεπτικιστική διάθεση των Βρετανών, σήμερα στις στάχτες της Κυπριακής οικονομίας, αναγεννιέται ένας ευρωσκεπτικισμός πανευρωπαϊκής διάστασης. Πρόσφατες έρευνες στην Γερμανία , υπό το βάρος των εξελίξεων στην Κύπρο, αναφέρουν πως το 54% των Γερμανών δεν νιώθει ότι οι καταθέσεις του στις τράπεζες είναι ασφαλείς! Ας φανταστούμε τι νιώθει ο μέσος Ευρωπαίος μετά τις δηλώσεις του νέου επίτροπου "πως οι καταθέτες μπορεί στο μέλλον να συμβάλλουν στην διάσωση των τραπεζών"’ και τη σαφή προετοιμασία της Γερμανίας να προσαρμόσει αυτό το μοντέλο για κάθε «ασθενή» χώρα.
Το ιερό της τραπεζικής πίστης, βασικής αρχής της καπιταλιστικής οικονομίας, τέθηκε ευθέως στο βωμό της Γερμανικής ιμπεριαλιστικής πολιτικής. Και αυτή είναι η χαριστική βολή στην ετοιμοθάνατη εμπιστοσύνη προς το Ευρωοικοδόμημα. Όλοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι το ευρώ και συνολικά η Ε.Ε αποτελεί πολιτικό όπλο του Δ' Γερμανικού Ράιχ και των ισχυρών ακολούθων του στο κλειστό club των Βρυξελλών.
Ένα πράγμα είναι σίγουρο. Μπήκαμε σε μια πιο σκοτεινή εποχή για όλη την Ευρώπη. Η Γερμανία ξεκάθαρα επιθυμεί να αντιστοιχήσει την οικονομική της ισχύ με την κατάκτηση γεωπολιτικών θέσεων στον νευραλγικό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, προσπαθώντας να πολλαπλασιάσει την δύναμή της στα παγκόσμια πράγματα εκμεταλλευόμενη την Αμερικανική διστακτικότητα και εξασθένιση αλλά και την Ρωσική επιφυλακτικότητα.
Ο Ευρωπαϊκός χώρος ερημώνεται, οι κοινωνίες συνθλίβονται, οι λαοί εξευτελίζονται, οι εθνικές κυριαρχίες καταλύονται, η οικονομία στραγγίζεται σε κάθε της πόρο. Αυτό είναι το πρόσωπο της Ε.Ε. σήμερα. Ένας «νεο-μεσοπόλεμος» μόλις αρχίζει. Όσο βραχυπρόθεσμα και αν μοιάζουν τα κέρδη για την Γερμανία , όπως πολλοί αισιόδοξοι αναλυτές υποστηρίζουν, σημασία έχει ποιος συσσωρεύει δυνάμεις , ποιος καθορίζει συμμαχίες, ποιος ορίζει ηγεμονία και αποτρέπει κάθε αντι-ηγεμονία. Με αυτό το σκεπτικό, μέχρι ώρας κινείται μόνο η Γερμανική Πολιτική. Το ερώτημα είναι ποιοι θα αμφισβητήσουν αυτή την πολιτική, αν θα έχουν διαφορετικό κοινωνικό-οικονομικό μοντέλο ή θα αποτελούν μια ιμπεριαλιστική εναλλακτική για τους λαούς της Ευρώπης.
Η ιστορική κρίση του καπιταλιστικού συστήματος σήμερα, επιταχύνει με άξονα την Ευρώπη αλλά και τον Μεσογειακό-Μεσανατολικό χώρο πολιτικά και γεωπολιτικά επεισόδια που δεν θα έχουν τον κλασσικό περιφερειακό αντίκτυπο που είχαν αντίστοιχα επεισόδια την δεκαετία του ’90. Οι τεκτονικές πλάκες οικονομίας και πολιτικής έχουν πλησιάσει επικίνδυνα λόγω του βάθους της κρίσης. Μπορούμε, συνεπώς, να αναρωτηθούμε αν αυτός ο ευρωσκεπτικισμός θα είναι ο καταλύτης για την δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής αφύπνισης των λαών, μιας υπεράσπισης της εθνικής ανεξαρτησίας και λαϊκής κυριαρχίας σε μια Ευρώπη που αναγκαστικά θα πρέπει να αναθεμελιώσει κάθε όραμα ενοποίησης στις βάσεις μιας άλλης δομής. 'Η ακόμα καλύτερα να πούμε ποιοι θα επιδιώξουν να παρέμβουν ώστε αυτό το πλατύ δημοκρατικό αίσθημα αμφισβήτησης να μετατραπεί σε πολιτικό κίνημα που θα υψώσει μέτωπο στην Ευρωζώνη και την Γερμανική Ε.Ε. Αυτή η τάση θα αποκτήσει σύντομα πολλούς μνηστήρες διαφορετικών ιδεολογιών, το ζήτημα είναι να εκφραστεί προοδευτικά και αντι-συστημικά, να αποτελέσει προθάλαμο ευρύτερων ιδεολογικών μετατοπίσεων στη συνείδηση των Ευρωπαίων. Από αυτή την άποψη ο κρίκος-Ελλάδα και σε αυτό το μέτωπο μπορεί να είναι καθοριστικός.
Η Ελλάδα είναι φυσικό να γνωρίζει την μεγαλύτερη ένταση αυτού του φαινομένου. Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ένα 40% των Ελλήνων πολιτών να είναι συνολικά εναντία στο Ευρώ αλλά και στην ίδια την δομή της Ε.Ε.
Τα επιχειρήματά του είναι απλά. Πού ήταν και που έφτασε η ποιότητα ζωής μας λόγω της παραμονής στο ευρώ; Που πήγε η ανάπτυξη, η συνοχή, η κοινωνική πρόνοια, η αλληλεγγύη της Ευρώπης, η εθνική αξιοπρέπεια, η οικονομία της χώρας; Ποιο είναι το συμφέρον μας αν δεν έχουμε όλα τα παραπάνω; Μία ιδέα, ένα όραμα που το ναρκοθέτησαν οι ίδιοι οι υπερασπιστές του τι αξία έχει; Ο λαός και η χώρα μπαίνουν ή όχι πάνω από το ευρώ και την ΕΕ;
Μιλάμε πιά για τον «λαό» του ευρωσκεπτικισμού, μια τεράστια κοινωνική δύναμη που διαπερνά όλες τις τάξεις και τα στρώματα της πλειοψηφίας, που ενώνεται από το γεγονός μιας κυβερνητικής υποταγής που συνοδεύεται από την ανικανότητα αντιπολίτευσης. Κανείς στο σημερινό πολιτικό φάσμα δεν εκφράζει αυτό τον απειλητικό «λαό του ευρωσκεπτικισμού».
Το 40,4% των πολιτών, που ζητούν τη διάλυση της Ε.Ε., μοιράζεται οριζόντια στα κόμματα, καθώς υπέρ της διάλυσης της Ε.Ε. δηλώνει το 28% των ψηφοφόρων της Ν.Δ., το 53% του ΣΥΡΙΖΑ, το 47% των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, το 63% του ΚΚΕ, το 73% της Χρυσής Αυγής, το 27% της ΔΗΜΑΡ και το 16% του ΠΑΣΟΚ. Έχουμε ένα «κόμμα» του ευρωσκεπτικισμού, μέσα σε όλα τα κόμματα. Δεν μιλάμε για μια απλή τάση, για ένα μικρό ρεύμα, αλλά για μαζική καταγραφή ρεύματος που σε κανένα κόμμα η αμφισβήτησή του δεν βρίσκει συνολική έκφραση μέσω πολιτικής πρότασης για ένα άλλο σχέδιο για την χώρα. Τα νούμερα αποτελούν χειροπιαστή απόδειξη των ορίων και των ανεπαρκειών όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Μα πάνω από όλα είναι απόδειξη ανεπάρκειας των αντιπoλιτευόμενων κομμάτων. Αυτή η οριζόντια δύναμη επιζητά συγκεκριμένα πολιτικά στοιχεία που δεν προσφέρονται στην εγχώρια πολιτική σκηνή.
Πρώτον, κατάθεση εναλλακτικού σχεδίου διάσωσης της χώρας απέναντι στην πολιτική της Ευρωζώνης όχι απλά απέναντι στο Μνημόνιο. Δηλαδή, πρόταση εξουσίας και διακυβέρνησης με κριτήριο την σωτηρία του λαού απέναντι σε μια δομή εξουσίας που δεν αλλάζει με επιμέρους διαπραγμάτευση.
Δεύτερον, αποκατάσταση της εθνικής ανεξαρτησίας της χώρας συμβολικά, οικονομικά και γεωπολιτικά. Δηλαδή, κυβέρνηση που θα αποφασίσει να αποσυνδέσει την μοίρα της χώρας από το πλαίσιο του Ευρώ με κριτήριο όχι την απομόνωση αλλά την επαναφορά της Ελλάδας στο διεθνές πολιτικό χάρτη με όρους αξιοπρέπειας και όχι υποταγής.
Τρίτον, ζητάει ένα νέο παραγωγικό συμβόλαιο, μια ευκαιρία ανασυγκρότησης με όρους πραγματικά εκτός του κολασμένου κύκλου του δανεισμού. Ευκαιρία που θα δώσει ανάσα στην αγορά, ρευστότητα, αλλά κυρίως θα σπάσει το τείχος της ανεργίας μέσα από μία υγιή οικονομική δραστηριότητα.
Τέταρτον, και το σημαντικότερο. Αυτός ο λαϊκός ευρωσκεπτικισμός αναζητά ένα υποκείμενο για την έκφραση, ανάπτυξη και υπεράσπιση όλων των παραπάνω. Θέτει σιωπηλά, υπόγεια αλλά με ισχυρούς κλονισμούς το αίτημα για μια πολιτική δύναμη που θα ενοποιήσει το λαό σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα διακυβέρνησης στην βάση αυτών των στοιχείων.
Οι συνθήκες, το βάθος της κρίσης της Ε.Ε και ο δεδομένος χαρακτήρας του ελληνικού πολιτικού προσωπικού, μπορούν να μας βεβαιώσουν ότι κανένα κόμμα δεν θα εκφράσει ούτε στο επόμενο διάστημα το «κόμμα του ευρωσκεπτικισμού». Και αν αυτό συνιστά μια διαπίστωση την ίδια ώρα μπορεί να αποτελεί και μια παρότρυνση για όσους θέλουν να παρέμβουν. Το κρίσιμο στοιχείο είναι να διαπιστωθεί το ποιοτικό βάθος αυτής της πολιτικής διάθεσης σε σχέση με τις αιτίες και το χρόνο που παρουσιάζεται και δυναμώνει.
Να σχηματοποιηθούν οι δυνάμεις που θα ξεκινήσουν την μεγάλη πορεία προς το «λαό του ευρωσκεπτικισμού», και να τολμήσουν να σχεδιάσουν μία πολιτική πρόταση που να ανεβάζει την ωριμότητά του και να διατηρεί το ριζοσπαστισμό του. Είτε το θέλουμε είτε όχι ήρθε η ώρα του ευρωσκεπτικισμού. Και δεν πρέπει να περάσει αναξιοποίητη.
(λόγω της μεγάλης έκτασης του άρθρου, έχω παραλείψει μερικά μικρά κομμάτια, προσέχοντας να μην αλλοιωθεί το νόημα και το πνεύμα του αρθρογράφου)
Το παρακάτω άρθρο του Σπ.Κόγκα (ο οποίος δεν ξέρω πού ανήκει ακριβώς ιδεολογικά, μπορώ όμως να καταλάβω πού δεν ανήκει) περιγράφει με μεγάλη ακρίβεια το σημείο που έχει βρεθεί αυτή τη στιγμή ο ευρωσκεπτικισμός σε αρκετά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ηρθε η ώρα του ευρωσκεπτικισμού
του Σπύρου Κόγκα
Η κατάσταση στην Γηραιά Ήπειρο , μετά και την λύση-σοκ που επέβαλε στην Κυπριακή Δημοκρατία το EuroGροup, σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τους λαούς, τα έθνη και το πολιτικό μοντέλο της Ε.Ε.
Η συμβολή της Μέρκελ στην επιτάχυνση της απομυθοποίησης του μύθου της «Ενωμένης Ευρώπης» , θελημένα ή μη, θα καταγραφεί στην ιστορία ως καταλυτική.
Από άκρη σε άκρη σε όλη την Ευρωζώνη, από την δεξιά έως την αριστερά, από τον εργάτη και τον άνεργο έως τον μικροεπιχειρηματία ή ακόμα και τα μεσαία εύρωστα στρώματα, μια κοινή αγωνία, ένα κοινό ρίγος και τελικά μια κοινή αμφισβήτηση φουντώνει και εξαπλώνεται, η αμφισβήτηση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αν μέχρι χθες σε αυτό το ‘’αιρετικό’’ στρατόπεδο έβρισκε κανείς μόνο τους λαούς της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, αν θεωρούσαμε όλοι αναμενόμενη λόγω ιστορίας την πάγια ευρωσκεπτικιστική διάθεση των Βρετανών, σήμερα στις στάχτες της Κυπριακής οικονομίας, αναγεννιέται ένας ευρωσκεπτικισμός πανευρωπαϊκής διάστασης. Πρόσφατες έρευνες στην Γερμανία , υπό το βάρος των εξελίξεων στην Κύπρο, αναφέρουν πως το 54% των Γερμανών δεν νιώθει ότι οι καταθέσεις του στις τράπεζες είναι ασφαλείς! Ας φανταστούμε τι νιώθει ο μέσος Ευρωπαίος μετά τις δηλώσεις του νέου επίτροπου "πως οι καταθέτες μπορεί στο μέλλον να συμβάλλουν στην διάσωση των τραπεζών"’ και τη σαφή προετοιμασία της Γερμανίας να προσαρμόσει αυτό το μοντέλο για κάθε «ασθενή» χώρα.
Το ιερό της τραπεζικής πίστης, βασικής αρχής της καπιταλιστικής οικονομίας, τέθηκε ευθέως στο βωμό της Γερμανικής ιμπεριαλιστικής πολιτικής. Και αυτή είναι η χαριστική βολή στην ετοιμοθάνατη εμπιστοσύνη προς το Ευρωοικοδόμημα. Όλοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι το ευρώ και συνολικά η Ε.Ε αποτελεί πολιτικό όπλο του Δ' Γερμανικού Ράιχ και των ισχυρών ακολούθων του στο κλειστό club των Βρυξελλών.
Ένα πράγμα είναι σίγουρο. Μπήκαμε σε μια πιο σκοτεινή εποχή για όλη την Ευρώπη. Η Γερμανία ξεκάθαρα επιθυμεί να αντιστοιχήσει την οικονομική της ισχύ με την κατάκτηση γεωπολιτικών θέσεων στον νευραλγικό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, προσπαθώντας να πολλαπλασιάσει την δύναμή της στα παγκόσμια πράγματα εκμεταλλευόμενη την Αμερικανική διστακτικότητα και εξασθένιση αλλά και την Ρωσική επιφυλακτικότητα.
Ο Ευρωπαϊκός χώρος ερημώνεται, οι κοινωνίες συνθλίβονται, οι λαοί εξευτελίζονται, οι εθνικές κυριαρχίες καταλύονται, η οικονομία στραγγίζεται σε κάθε της πόρο. Αυτό είναι το πρόσωπο της Ε.Ε. σήμερα. Ένας «νεο-μεσοπόλεμος» μόλις αρχίζει. Όσο βραχυπρόθεσμα και αν μοιάζουν τα κέρδη για την Γερμανία , όπως πολλοί αισιόδοξοι αναλυτές υποστηρίζουν, σημασία έχει ποιος συσσωρεύει δυνάμεις , ποιος καθορίζει συμμαχίες, ποιος ορίζει ηγεμονία και αποτρέπει κάθε αντι-ηγεμονία. Με αυτό το σκεπτικό, μέχρι ώρας κινείται μόνο η Γερμανική Πολιτική. Το ερώτημα είναι ποιοι θα αμφισβητήσουν αυτή την πολιτική, αν θα έχουν διαφορετικό κοινωνικό-οικονομικό μοντέλο ή θα αποτελούν μια ιμπεριαλιστική εναλλακτική για τους λαούς της Ευρώπης.
Η ιστορική κρίση του καπιταλιστικού συστήματος σήμερα, επιταχύνει με άξονα την Ευρώπη αλλά και τον Μεσογειακό-Μεσανατολικό χώρο πολιτικά και γεωπολιτικά επεισόδια που δεν θα έχουν τον κλασσικό περιφερειακό αντίκτυπο που είχαν αντίστοιχα επεισόδια την δεκαετία του ’90. Οι τεκτονικές πλάκες οικονομίας και πολιτικής έχουν πλησιάσει επικίνδυνα λόγω του βάθους της κρίσης. Μπορούμε, συνεπώς, να αναρωτηθούμε αν αυτός ο ευρωσκεπτικισμός θα είναι ο καταλύτης για την δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής αφύπνισης των λαών, μιας υπεράσπισης της εθνικής ανεξαρτησίας και λαϊκής κυριαρχίας σε μια Ευρώπη που αναγκαστικά θα πρέπει να αναθεμελιώσει κάθε όραμα ενοποίησης στις βάσεις μιας άλλης δομής. 'Η ακόμα καλύτερα να πούμε ποιοι θα επιδιώξουν να παρέμβουν ώστε αυτό το πλατύ δημοκρατικό αίσθημα αμφισβήτησης να μετατραπεί σε πολιτικό κίνημα που θα υψώσει μέτωπο στην Ευρωζώνη και την Γερμανική Ε.Ε. Αυτή η τάση θα αποκτήσει σύντομα πολλούς μνηστήρες διαφορετικών ιδεολογιών, το ζήτημα είναι να εκφραστεί προοδευτικά και αντι-συστημικά, να αποτελέσει προθάλαμο ευρύτερων ιδεολογικών μετατοπίσεων στη συνείδηση των Ευρωπαίων. Από αυτή την άποψη ο κρίκος-Ελλάδα και σε αυτό το μέτωπο μπορεί να είναι καθοριστικός.
Η Ελλάδα είναι φυσικό να γνωρίζει την μεγαλύτερη ένταση αυτού του φαινομένου. Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ένα 40% των Ελλήνων πολιτών να είναι συνολικά εναντία στο Ευρώ αλλά και στην ίδια την δομή της Ε.Ε.
Τα επιχειρήματά του είναι απλά. Πού ήταν και που έφτασε η ποιότητα ζωής μας λόγω της παραμονής στο ευρώ; Που πήγε η ανάπτυξη, η συνοχή, η κοινωνική πρόνοια, η αλληλεγγύη της Ευρώπης, η εθνική αξιοπρέπεια, η οικονομία της χώρας; Ποιο είναι το συμφέρον μας αν δεν έχουμε όλα τα παραπάνω; Μία ιδέα, ένα όραμα που το ναρκοθέτησαν οι ίδιοι οι υπερασπιστές του τι αξία έχει; Ο λαός και η χώρα μπαίνουν ή όχι πάνω από το ευρώ και την ΕΕ;
Μιλάμε πιά για τον «λαό» του ευρωσκεπτικισμού, μια τεράστια κοινωνική δύναμη που διαπερνά όλες τις τάξεις και τα στρώματα της πλειοψηφίας, που ενώνεται από το γεγονός μιας κυβερνητικής υποταγής που συνοδεύεται από την ανικανότητα αντιπολίτευσης. Κανείς στο σημερινό πολιτικό φάσμα δεν εκφράζει αυτό τον απειλητικό «λαό του ευρωσκεπτικισμού».
Το 40,4% των πολιτών, που ζητούν τη διάλυση της Ε.Ε., μοιράζεται οριζόντια στα κόμματα, καθώς υπέρ της διάλυσης της Ε.Ε. δηλώνει το 28% των ψηφοφόρων της Ν.Δ., το 53% του ΣΥΡΙΖΑ, το 47% των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, το 63% του ΚΚΕ, το 73% της Χρυσής Αυγής, το 27% της ΔΗΜΑΡ και το 16% του ΠΑΣΟΚ. Έχουμε ένα «κόμμα» του ευρωσκεπτικισμού, μέσα σε όλα τα κόμματα. Δεν μιλάμε για μια απλή τάση, για ένα μικρό ρεύμα, αλλά για μαζική καταγραφή ρεύματος που σε κανένα κόμμα η αμφισβήτησή του δεν βρίσκει συνολική έκφραση μέσω πολιτικής πρότασης για ένα άλλο σχέδιο για την χώρα. Τα νούμερα αποτελούν χειροπιαστή απόδειξη των ορίων και των ανεπαρκειών όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Μα πάνω από όλα είναι απόδειξη ανεπάρκειας των αντιπoλιτευόμενων κομμάτων. Αυτή η οριζόντια δύναμη επιζητά συγκεκριμένα πολιτικά στοιχεία που δεν προσφέρονται στην εγχώρια πολιτική σκηνή.
Πρώτον, κατάθεση εναλλακτικού σχεδίου διάσωσης της χώρας απέναντι στην πολιτική της Ευρωζώνης όχι απλά απέναντι στο Μνημόνιο. Δηλαδή, πρόταση εξουσίας και διακυβέρνησης με κριτήριο την σωτηρία του λαού απέναντι σε μια δομή εξουσίας που δεν αλλάζει με επιμέρους διαπραγμάτευση.
Δεύτερον, αποκατάσταση της εθνικής ανεξαρτησίας της χώρας συμβολικά, οικονομικά και γεωπολιτικά. Δηλαδή, κυβέρνηση που θα αποφασίσει να αποσυνδέσει την μοίρα της χώρας από το πλαίσιο του Ευρώ με κριτήριο όχι την απομόνωση αλλά την επαναφορά της Ελλάδας στο διεθνές πολιτικό χάρτη με όρους αξιοπρέπειας και όχι υποταγής.
Τρίτον, ζητάει ένα νέο παραγωγικό συμβόλαιο, μια ευκαιρία ανασυγκρότησης με όρους πραγματικά εκτός του κολασμένου κύκλου του δανεισμού. Ευκαιρία που θα δώσει ανάσα στην αγορά, ρευστότητα, αλλά κυρίως θα σπάσει το τείχος της ανεργίας μέσα από μία υγιή οικονομική δραστηριότητα.
Τέταρτον, και το σημαντικότερο. Αυτός ο λαϊκός ευρωσκεπτικισμός αναζητά ένα υποκείμενο για την έκφραση, ανάπτυξη και υπεράσπιση όλων των παραπάνω. Θέτει σιωπηλά, υπόγεια αλλά με ισχυρούς κλονισμούς το αίτημα για μια πολιτική δύναμη που θα ενοποιήσει το λαό σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα διακυβέρνησης στην βάση αυτών των στοιχείων.
Οι συνθήκες, το βάθος της κρίσης της Ε.Ε και ο δεδομένος χαρακτήρας του ελληνικού πολιτικού προσωπικού, μπορούν να μας βεβαιώσουν ότι κανένα κόμμα δεν θα εκφράσει ούτε στο επόμενο διάστημα το «κόμμα του ευρωσκεπτικισμού». Και αν αυτό συνιστά μια διαπίστωση την ίδια ώρα μπορεί να αποτελεί και μια παρότρυνση για όσους θέλουν να παρέμβουν. Το κρίσιμο στοιχείο είναι να διαπιστωθεί το ποιοτικό βάθος αυτής της πολιτικής διάθεσης σε σχέση με τις αιτίες και το χρόνο που παρουσιάζεται και δυναμώνει.
Να σχηματοποιηθούν οι δυνάμεις που θα ξεκινήσουν την μεγάλη πορεία προς το «λαό του ευρωσκεπτικισμού», και να τολμήσουν να σχεδιάσουν μία πολιτική πρόταση που να ανεβάζει την ωριμότητά του και να διατηρεί το ριζοσπαστισμό του. Είτε το θέλουμε είτε όχι ήρθε η ώρα του ευρωσκεπτικισμού. Και δεν πρέπει να περάσει αναξιοποίητη.
(λόγω της μεγάλης έκτασης του άρθρου, έχω παραλείψει μερικά μικρά κομμάτια, προσέχοντας να μην αλλοιωθεί το νόημα και το πνεύμα του αρθρογράφου)
