Τυχοδιωκτικά πειράματα στην πλάτη της Κύπρου (του Στ.Λυγερού)

Αυτό το θέμα με τις συνεχείς ανάγκες διασώσεων των χωρών της Ευρωζώνης από τη Γερμανία, βασικά, άρχισε να βρωμάει πολύ. Ιδιαίτερα, αφού όταν διαπιστώνεται πρόβλημα υψηλού δημόσιου χρέους, το οποίο οι γερμανοί πάλι, με τη συνδρομή του ΔΝΤ κυρίως, αντιμετωπίζουν δίνοντας περισσότερα δάνεια, μεγαλώνοντας δηλαδή το δημόσιο χρέος. Κάτι μου ξεφεύγει μάλλον από αυτή τη λογική, γι'αυτό διαλέγω κείμενα που μπορούν να με βοηθήσουν.
Τελευταίο κρούσμα προσπάθειας διάσωσης, με τις περίεργες κι επικίνδυνες γερμανικές λογικές, είναι αυτό της Κύπρου. Αλλά αποδείχτηκε ότι οι Κύπριοι είναι πιο Έλληνες από τους αποκαλούμενους ελλαδίτες. 
Ας δούμε πως βλέπει ο κ.Σταύρος Λυγερός το θέμα που προέκυψε με την άρνηση της κυπριακής βουλής να δεχτεί το κούρεμα των καταθέσεων στις τράπεζες.  

Τυχοδιωκτικά πειράματα στην πλάτη της Κύπρου

Όσοι με αμετροεπή αισιοδοξία όλο το προηγούμενο διάστη­μα προεξοφλούσαν ότι η κρίση της Ευρωζώ­νης είναι σε αποδρομή οφείλουν να αναστοχαστούν. Το πρόβλημα της Κυπριακής Δημοκρα­τίας είναι γνωστό εδώ και πολύ καιρό. Το «κούρεμα» των ελλη­νικών ομολόγων έσπασε τη μεμβράνη και έβγαλε στην επιφάνεια το ευρύτερο πρόβλημα του κυπριακού τραπεζικού συ­στήματος. Ένα πρόβλημα που σε μεγάλο βαθμό είναι κοινός παρονομαστής για όλα τα ευρωπαϊκά τραπεζικά συστήματα, έστω κι αν αυτό δεν ομολογείται.

Η καταιγίδα, όμως, δεν προέκυψε από το γεγονός ότι μία ακόμα χώρα-μέλος της Ευ­ρωζώνης χρειάζεται διάσωση. Ειδικά όταν πρόκειται για μια τόσο μικρή οικονομία. Ας σημειωθεί ότι το κυπριακό ΑΕΠ ανέρχεται μόλις στο 0,2% του συνολικού ΑΕΠ της Ευ­ρωζώνης. Η καταιγίδα προέκυψε από τον τρόπο που το Eurogroup (από κοινού με το ΔΝΤ) αποφάσισε να ανακεφαλαιοποιηθεί το κυπριακό τραπεζικό σύστημα. Υπενθυ­μίζουμε ότι για το «κούρεμα» των ελληνι­κών ομολόγων είχε δοθεί από το ευρωιερατείο η κατηγορηματική διαβεβαίωση ότι πρόκειται για μοναδική εξαίρεση και ότι δεν πρόκειται να υπάρξει «κούρεμα» ομολόγων άλλης χώρας-μέλους.

Στην περίπτωση της Κυπριακής Δημο­κρατίας το ευρωιερατείο έκανε άλμα: έσπασε το ταμπού που στα λόγια είχε σπά­σει στη συνάντηση Μέρκελ - Σαρκοζί στην Ντοβίλ το 2010. Παραβιάζοντας και την ισχύουσα για όλη την Ευρωζώνη επίση­μη εγγύηση για καταθέσεις μέχρι 100.000 ευρώ, επέβαλε «κούρεμα» των καταθέ­σεων για να εξοικονομήσει 5,8 δις ευρώ.

Αν και τα κρατικά ομόλογα θεωρούνταν μέχρι πρότινος ασφαλής επένδυση, δεν έπαυαν να είναι επένδυση και ως εκ τού­του να εμπεριέχουν ένα βαθμό ρίσκου.

Αντιθέτως, οι καταθέσεις βρίσκονται στην καρδιά της πίστης προς το τραπεζικό σύ­στημα και ακριβώς γι’αυτό θεωρούνται «ιερές». Η απόφαση του Eurogroup όχι μόνο να καταλύσει την «ιερότητα» των κα­ταθέσεων στην Κύπρο, αλλά και να παρα­βιάσει την επίσημη εγγύηση για καταθέσεις ύψους μέχρι 100.000 ευρώ, δημιουργεί ένα κρίσιμο προηγούμενο. Και είναι ακριβώς αυτό το προηγούμενο που προκαλεί την καταιγίδα αντιδράσεων από τόσο διαφο­ρετικές πλευρές.

Αντιδράσεις, οι οποίες προσλαμβάνουν άλλη πολιτική υπόσταση από το γεγονός ότι η κυπριακή Βουλή απέρριψε την απόφαση του Eurogroup. Τυφλωμένο από την καθε­στωτική τύφλωση που προκαλεί το κράμα ιδεοληψιών και αλαζονείας, το ευρωιερατείο θεωρούσε ότι η μέθοδος των ασφυκτι­κών πιέσεων και των εκβιαστικών διλημμά­των θα έκαμπτε τελικώς τις αντιστάσεις και θα έφερνε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, όπως είχε συμβεί σε Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία.

Είναι ενδεικτικό, πάντως, ότι ο Σόιμπλε ένιωσε την ανάγκη να πάρει αποστάσεις φορτώνοντας την ευθύνη για το «κούρεμα» και των μικροκαταθετών στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στην Κομισιόν και στην κυπριακή κυβέρνηση. Ο ισχυρισμός του πι­θανόν να έχει κάποια βάση, αλλά είναι σαφές ότι, εάν το Βερολίνο δεν ήθελε να ληφθεί η επίμαχη απόφαση, δεν θα είχε ληφθεί. Και, βεβαίως, κανείς πια δεν πιστεύει ότι το «κού­ρεμα» των καταθέσεων δεν πρόκειται να επαναληφθεί σε άλλη χώρα-μέλος.

Αυτό θα έχει επιπτώσεις ακόμα κι αν τελι­κώς τηρηθεί η εγγύηση για καταθέσεις μέχρι 100.000 ευρώ. Πολλοί μεσαίοι και μεγάλοι καταθέτες στις χώρες της ευρωπαϊκής πε­ριφέρειας θα αναζητήσουν ασφαλές κατα­φύγιο για τις οικονομίες τους. Αυτό θα επι­δεινώσει τα υφιστάμενα προβλήματα και στον τραπεζικό τομέα και ευρύτερα στην πραγματική οικονομία. Με άλλα λόγια, θα αναζωπυρώσει την κρίση της Ευρωζώνης έστω κι αν η ροή κεφαλαίων από τον ευ­ρωπαϊκό Νότο προς το Βορρά βραχυπρό­θεσμα ευνοήσει τα τραπεζικά συστήματα του ευρωπαϊκού πυρήνα.

Η απόφαση του Eurogroup είναι πιθανόν τελικώς να αποδειχθεί μπούμερανγκ όχι μόνο για το ευρώ, αλλά και για τους εμπνευστές της. Αυτό, βεβαίως δεν ακυρώνει το γεγονός ότι στο επίπεδο της κυπριακής οικονομίας η ζημιά έχει ήδη συντελεστεί. Το πλήγμα για το χρηματοπιστωτικό τομέα είναι καίριο. Ανεξαρτήτως του εάν ήταν ή όχι σωστή η επιλογή να μετατραπεί η Κύ­προς σε χρηματοπιστωτικό κέντρο, αυτό είχε ήδη συμβεί, με αποτέλεσμα ο τομέας αυτός να αποτελεί τον έναν από τους δύο πυλώνες της κυπριακής οικονομίας (ο άλ­λος είναι ο τουρισμός). Όσοι επιχειρημα­τολογούν αποκλειστικά και μόνο με ηθικά και με νομικά επιχειρήματα χάνουν αυτή την τόσο πρακτική διάσταση. Το γεγονός πάντως ότι το Eurogroup προσπάθησε να καταστρέψει το χρηματοπιστωτικό τομέα και να μετατρέψει την Κυπριακή Δημο­κρατία σε αποικία χρέους δεν είναι άσχετο με τις προθέσεις του ευρωπαϊκού πυρήνα να βάλει χέρι στους ενεργειακούς πόρους που έχουν ήδη ανακαλυφθεί ή πρόκειται να ανακαλυφθούν στην κυπριακή ΑΟΖ. Τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι η άθλια πα­ράδοση της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας είναι ζωντανή...

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα ΕΠΙΚΑΙΡΑ της 21/3/2013