Ανταγωνιστικότητα, Μύθοι και Πραγματικότητα

Τα τελευταία αυτά χρόνια της κρίσης, μας βομβαρδίζουν όλοι οι μνημονιακοί πολιτικοί και τα όργανά τους, με "επιχειρήματα" του τύπου "πρέπει να μειωθούν οι μισθοί για να είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις ανταγωνιστικές". Πόση αλήθεια υπάρχει σ'αυτό; 
Δεν θα αναφερθώ εδώ στο γεγονός ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κλείνουν η μια μετά την άλλη, για το λόγο ακριβώς των περικοπών σε μισθούς και συντάξεις - αφού τους στερούν το αγοραστικό κοινό - κάτι που είναι αυτονόητο σε όλους, πλήν αυτών που παίρνουν τις αποφάσεις, αλλά θα αναδημοσιεύσω το μεγαλύτερο μέρος άρθρου, το οποίο έχει γράψει ο Αυγ.Χατζηχρυσός, άνθρωπος του εμπορίου, που απομυθοποιεί όλα αυτά τα προπαγανδιστικά, ότι δήθεν για να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα πρέπει να μειωθούν οι μισθοί.
Και θα τονίσω αυτό που αναφέρεται προς το τέλος ότι "Μια σοβαρή Οικονομία δεν αντιμετωπίζει τον εργαζόμενο ως δαπάνη, αλλά ως επένδυση". 

Τι είναι «Ανταγωνιστικότητα»;

Μια πρώτη αυθαιρεσία που κάνουν όσοι μιλούν για μείωση μι­σθών είναι ότι μεταφράζουν την «αποτελεσματικότητα της ερ­γασίας» σε «κόστος εργασίας» - δύο αντικείμενα τελείως δια­φορετικά. Τι είναι, όμως, αυτό που θα μας κάνει ανταγωνιστικούς, αν όχι η μείωση του μισθολογικού κόστους;

Κατ’ αρχάς, το κόστος παραγωγής κυμαίνεται ανάλογα με τον τομέα στον οποίο δραστηριοποιείται μια επιχείρηση και δεν είναι σταθερό. Περιληπτικά, σε αυτό συμπεριλαμβάνονται η Ενέργεια (ρεύμα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο), οι πρώτες ύλες, οι μεταφορές, οι εξοπλισμοί (μηχανήματα, ανταλλακτικά), το φορολογικό περιβάλλον και η γραφειοκρατία. Ενώ, λοιπόν, υπάρχει τέτοια σπουδή στη μείωση μόνο του μισθολογικού κό­στους, οι... σωτήρες της χώρας αυξάνουν όλους τους άλλους παράγοντες κόστους!

… (στη συνέχεια ο αρθρογράφος αναφέρει τις αυξήσεις της ΔΕΗ συν το χαράτσι, τις αυξήσεις στην τιμή των καυσίμων, τις αυξήσεις στα διόδια, στους φόρους κλπ, που λόγω χώρου παραλείπω, αφού μας είναι άλλωστε γνωστά)…

Ωστόσο, κανένα από τα παραπάνω δεν αρκεί, από μόνο του, ακόμη κι αν καταργηθεί, για να κάνει ένα προϊόν ανταγωνι­στικό, Η αύξηση της παραγωγικότητας και των ανταγωνιστι­κών χαρακτηριστικών δεν σχετίζονται μόνο με το κόστος, αλλά τις περισσότερες φορές οφείλονται σε αυτό. Αν βάλουμε στόχο να γίνουμε ανταγωνιστικοί μόνο μέσω της τιμής του προϊόντος, υπάρχει με­γάλη πιθανότητα να καταλήξουμε στη φθήνια και όχι στην πολυπόθητη ποιότητα προϊόντων ή υπηρεσιών.

Ανταγωνιστικό προϊόν δεν είναι το φθηνό, ανταγωνιστικό είναι το προϊόν που πωλείται και έχει κέρδος - είτε είναι φθηνό, είτε ακριβό. Αλλιώς θα μπορούσαμε να εκτινάξουμε τις εξαγωγές π.χ. των εσπεριδοειδών, απλώς χαρίζοντάς τα! Για παράδειγμα, ένα γερμανικό αυτοκίνητο είναι ελκυστικό, αν και κοστίζει έως και τέσσερις φορές περισσότερο από ένα κο­ρεατικό. Ο δε αγοραστής του είναι πρόθυμος να καταβάλει το αντίστοιχο ποσό, και είναι κι ευχαριστημένος από την επι­λογή του, ενώ στη χαμηλότερη γκάμα τιμών ακόμη και μια αύ­ξηση των 1.000 ευρώ στην τιμή του αυτοκινήτου μπορεί να προκαλέσει τη δυσαρέσκεια του πελάτη! Κέρδος έχουν όλοι, αλλά το υψηλότερο θα κατευθυνθεί σε αυτόν που επένδυσε πε­ρισσότερα.

Στεφάν Εσέλ: Μερικές σκέψεις του

O Στεφάν Εσέλ, ο βετεράνος γάλλος διπλωμάτης και αντιστασιακός που προκάλεσε αίσθηση το 2010 με το βιβλίο του "Αγανακτήστε!", απεβίωσε σε ηλικία 95 ετών «στη διάρκεια της νύχτας» όπως ανακοίνωσε η σύζυγός του. Ξημέρωνε η 27^η Φεβρουαρίου 2013. 

Γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1917. Σπούδασε στη Γαλλία όπου και έλαβε την γαλλική ιθαγένεια πριν παρουσιαστεί στον στρατό. Συνελήφθη από τη Γκεστάπο. Επέζησε από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ και του Ντόρα Μίτελμπαου και υπήρξε ο νεότερος συντελεστής της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου το 1948. 

«Το βασικό κίνητρο της αντίστασης είναι η αγανάκτηση» έγραφε το 2010.

 Ο Στεφάν Εσέλ οραματιζόταν «μια κοινωνία για την οποία θα είμαστε περήφανοι, όπου δεν θα θίγονται οι συντάξεις, οι κατακτήσεις της Κοινωνικής Ασφάλισης, όπου τα ΜΜΕ θα είναι στην υπηρεσία των αδυνάτων»

Ας θυμηθούμε μερικές σκέψεις του, όπως αποτυπώθηκαν σε κάποιες συνεντεύξεις του.

«Η νομιμότητα των αξιών είναι πολύ πιο σημαντική από τους νόμους του κράτους. Έχουμε το καθήκον, ως πολίτες, να αμφισβητήσουμε τη νομιμότητα της κυβέρνησης. Οφείλουμε να σεβόμαστε τη δημοκρατία, όταν, όμως, κάτι είναι νόμιμο αλλά χωρίς νομιμότητα, πρέπει να διαμαρτυρόμαστε, να αντιστεκόμαστε και να δείχνουμε ανυπακοή».

« Η κινητήριος δύναμη της αντίστασης είναι η αγανάκτηση. Ψάξτε και θα βρείτε: την τεράστια απόσταση που χωρίζει τους πολύ φτωχούς με τους πολύ πλούσιους, τις διακρίσεις απέναντι στους μετανάστες χωρίς χαρτιά και τους Ρομά, την άθλια κατάσταση του πλανήτη, τη δικτατορία των χρηματοπιστωτικών αγορών. Πρέπει να πάψουμε να είμαστε απαθείς. Το συναίσθημα που επικρατεί σήμερα είναι ότι “δεν υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε” επειδή τα πράγματα δεν αλλάζουν και επειδή οι πολιτικές αποφάσεις παίρνονται από τους έχοντες. Το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να νίψουμε τας χείρας μας. Όπως λέει και ο Σατρ “ο αδιάφορος άνθρωπος δεν είναι άνθρωπος”. Πρέπει να γίνουμε υπεύθυνοι πολίτες. Όταν λέμε “δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα” παραιτούμαστε, μας αφαιρούμε το νόημα της ύπαρξής μας». 

Τα αίτια της κρίσης (του Γ.Κατρούγκαλου)

Τελευταία κυκλοφορούν αρκετά βιβλία, που έχουν ως θέμα τους την κρίση. Τα περισσότερα ξεκινούν από τις γενεσιουργές αιτίες και προχωρούν δίνοντας λύσεις άλλες εφικτές και άλλες ανέφικτες.
Ένα από τα βιβλία που αντιμετωπίζουν τεκμηριωμένα αυτό το θέμα είναι και το βιβλίο του Γιώργου Κατρούγκαλου με τίτλο "Η κρίση και η διέξοδος". Από το εισαγωγικό κεφάλαιο με τίτλο "Τα αίτια της κρίσης" διάλεξα αποσπάσματα που περιγράφουν με σαφήνεια τις ρίζες του παγκόσμιου οικονομικού "προβλήματος", αναφέροντας χρήσιμα ιστορικά και οικονομικά στοιχεία.  

... Οι αλλαγές στο οικονομικό σύστημα επι­ταχύνθηκαν από την επικράτηση μιας πολεμικής ιδεολογίας των αγορών, το νεοφιλελευθερισμό. Πνευματικό παιδί του Φ. Χάγιεκ και της Σχολής του Σικάγου, αναδείχτηκε γρήγορα στη νέα, σιδη­ρά ορθοδοξία του κατεστημένου, σε «έναν κοινό πυρήνα σοφίας που ασπάζονται όλοι οι σοβαροί οικονομολόγοι». (Οι θιασώτες του ισχυρίζονται ότι όσοι δεν ασπάζονται τα βασικά δόγματά του δεν είναι κακοί οικονομολόγοι, απλώς δεν είναι οικονομολόγοι.)

Ο πυρήνας του νεοφιλελευθερισμού έγκειται στην πεποίθηση ότι, όπως αυτορρυθμίζονται τα οικοσυστήματα, έτσι και η αγορά, αν αφεθεί στους δικούς της μηχανισμούς, θα βρει την ιδανική ισορροπία και θα παράγει ευημερία. Αντίθετα, οποιαδήποτε πο­λιτική ρύθμισή της, όπως αυτές των κεϊνσιανών παρεμβάσεων και του κράτους πρόνοιας, είναι εξ ορισμού βλαπτική. Έτσι, κατά τον πρόεδρο Ρέιγκαν, οι εννέα πιο τρομακτικές λέξεις της αγγλικής γλώσσας είναι «I’m from the government and I’m here to help» (Είμαι από την κυβέρνηση και ήρθα για να βοηθήσω). Η πολεμι­κή κραυγή του νεοφιλελευθερισμού είναι καμία αγορά κλειστή, καμία αγορά με δεσμά στην ελευθερία της.

Στο πλαίσιο αυτό, οι νεοφιλελεύθεροι θεωρούν ότι αναγκαίο όρο για την τόνωση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας αποτελεί η καθολική ανατροπή των μεταπολεμικών ισορροπιών κρά­τους και οικονομίας, στην εξής κατεύθυνση: εξαφάνιση του πα­ρεμβατικού ρόλου του κράτους, το οποίο στην καλύτερη περίπτω­ση θα έχει το ρόλο «ρυθμιστή», πλήρης απελευθέρωση της κίνη­σης κεφαλαίων, εμπορευμάτων και υπηρεσιών, μέσω της κατάρ­γησης των σχετικών προστατευτικών εθνικών νομοθεσιών, ιδιωτικοποιήσεις, απορύθμιση της αγοράς εργασίας.

Νόαμ Τσόμσκι: Η τρόικα καταστρέφει την Ελλάδα βάσει σχεδίου

Πριν από μερικά βράδια άκουγα σε κάποιο κανάλι συνέντευξη ενός έλληνα συγγραφέα που τον αποκαλούν ορισμένοι και "φιλόσοφο". Είπε ενδιαφέροντα πράγματα, αλλά όταν η κουβέντα πήγε στο θέμα των προβλημάτων των πολιτών λόγω κρίσης, φάνηκε αποξενωμένος από τη μεγάλη μάζα των απελπισμένων συμπατριωτών μας, γεγονός που θεωρώ ανεπίτρεπτο για κάποιον αποκαλούμενο "φιλόσοφο".
 Αναρωτήθηκα τότε αν υπάρχουν φιλόσοφοι τη σημερινή εποχή και ο πρώτος που μου ήλθε στο μυαλό ήταν ο Nόαμ Τσόμσκι. Θυμήθηκα μάλιστα μια συνέντευξή του, που είχα διαβάσει αρκετό καιρό πριν, στα τέλη του 2011, όπου αναφερόταν στο ελληνικό πρόβλημα κι έδειχνε ότι - παρά την τεράστια χιλιομετρική απόσταση που βρισκόταν - είχε μεγαλύτερη επαφή με αυτό το θέμα από τον εγχώριο "φιλόσοφο". Άλλη μια τεράστια έλλειψη για τη σύγχρονη Ελλάδα.
Παρακάτω παραθέτω αποσπάσματα από την εν λόγω συνέντευξη του αμερικανού διανοούμενου (παραλείπω κυρίως τμήματα που λόγω της χρονικής απόστασης από αυτήν δεν είναι πια επίκαιρα) . 

Ο Τσόμσκι έκανε την πρώτη ερώτηση: «Αλήθεια, τι γίνεται στην Ελλάδα; Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα».
Ετοιμαζόμαστε να καταστρέψουμε την παγκόσμια οικονομία. Ετσι μας λένε. Όμως η Ελλάδα που είναι λιγότερο από το ένα χιλιοστό της παγκόσμιας οικονομίας θα καταστρέψει όλη την υφήλιο; Δεν είναι γελοίο αυτό;
«Πιστεύω ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: η Ευρωπαϊκή Eνωση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ ασχολούνται με το να καταστρέψουν την Ελλάδα και υπάρχει σχέδιο για αυτό. Βέβαια, για να είμαστε ειλικρινείς, και η Ελλάδα από μόνη της έχει πολλά εσωτερικά προβλήματα. Αυτά που προτείνει η τρόικα, όμως, κάνει αυτά τα προβλήματα πολύ χειρότερα και αδύνατον να λυθούν. Σχεδιάζουν και προτείνουν πολιτικές οι οποίες δεν οδηγούν στην οικονομική ανάπτυξη και στη λύση του προβλήματος και γι’ αυτό όσο προχωρούν τα μέτρα θα φέρνουν λιγότερη ελπίδα και άρα μεγαλύτερη απελπισία στον κόσμο».
Και τι θα κερδίσουν οι λεγόμενες «αγορές» από την καταστροφή της Ελλάδας;
«Ξέρετε, αυτό που ονομάζουν “αγορές”, δεν είναι κάτι ακαθόριστο. Είναι οι μεγάλες τράπεζες σε παγκόσμιο επίπεδο. Γερμανικές, γαλλικές και εμμέσως αμερικανικές τράπεζες. Η τραπεζική κοινότητα, λοιπόν, είναι αυτή που θέλει να αποπληρωθεί. Δεν τους ενδιαφέρει το τίμημα».
Πιστεύετε ότι θα τα καταφέρουν στο τέλος;
«Ήδη πληρώνονται εδώ και πολλά χρόνια. Έπαιρναν πάντα και παίρνουν ακόμη αυτό που θέλουν, αλλά το τελικό αποτέλεσμα ίσως είναι η καταστροφή της Ελλάδας...».
..................

Ζοζέ Σαραμάγκου: Όχι στην ανεργία

Ξεφυλλίζοντας για πολλοστή φορά το βιβλίο που περιλαμβάνει κείμενα που έγραφε ο πορτογάλος νομπελίστας Ζοζέ Σαραμάγκου (1922-2010) για το blog που διατηρούσε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, σταμάτησα σε ένα κείμενο με τίτλο "Όχι στην ανεργία". Παρόλο που γράφτηκε στην αρχή της κρίσης, (συγκεκριμένα δημοσιεύτηκε στις 10 Νοεμβρίου 2009) και αναφερόταν στο πορτογαλικό πρόβλημα,  μου φάνηκε τόσο επίκαιρο και ταιριαστό με τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, που θεώρησα αναγκαίο να το αναρτήσω και σε αυτό εδώ το blog.

Όχι στην ανεργία *
του Ζοζέ Σαραμάγκου

Η σοβαρότατη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση που συνταράζει τον κόσμο μας φέρνει την αγωνιώδη αίσθηση πως φτάσαμε στο τέλος μιας εποχής χωρίς να καταφέρουμε να διακρίνουμε τι και πώς θα είναι αυτό που θα ακολου­θήσει.

Τι κάνουμε εμείς, που παρακολουθούμε, αδύναμοι, τη συνθλιπτική προέλαση των μεγάλων οικονομικών και χρη­ματοπιστωτικών ηγεμόνων, ξετρελαμένων για να κατακτή­σουν όλο και περισσότερο χρήμα, όλο και περισσότερη ε­ξουσία, με όλα τα μέσα, νόμιμα ή παράνομα, που έχουν στο χέρι τους, καθαρά ή βρόμικα, ομαλά ή εγκληματικά;

Μπορούμε να αφήσουμε την έξοδο από την κρίση στα χέρια των ειδημόνων; Δεν είναι αυτοί οι ίδιοι, οι τραπεζίτες, οι πολιτικοί ανώτατου επιπέδου παγκοσμίως, οι διευθυντές των μεγάλων πολυεθνικών, οι κερδοσκόποι, με τη συνενοχή των μέσων μαζικής ενημέρωσης, οι οποίοι, με την υπεροχή αυτού που θεωρεί τον εαυτό του κάτοχο της απόλυτης σοφίας, μας πρόσταζαν να σωπάσουμε όταν τα τελευταία τριάντα χρόνια δειλά διαμαρτυρόμασταν, λέγοντας πως δεν ξέρουμε τίποτα, και γι' αυτό μας γελοιοποιούσαν; Ήταν η εποχή της απόλυτης αυτοκρατορίας της Αγοράς, αυτής της με θράσος αυτομεταρρυθμιζόμενης και αυτορρυθμιζόμενης οντότητας που έχει επιφορτιστεί με το αμετάκλητο πεπρωμένο να προετοιμάζει και να υπερασπίζεται παντοτινά και αιώνια την προσωπική και συλλογική μας ευτυχία, παρόλο που η πραγματικότητα αναλαμβάνει να τη διαψεύδει ανά πάσα ώρα που περνά.

ΑΟΖ και κατάθεση συντεταγμένων (του Σταύρου Λυγερού)

Πριν από ένα περίπου μήνα είχα αναρτήσει ένα άρθρο με τίτλο "Η ανακήρυξη ΑΟΖ είναι προτεραιότητα;", στο οποίο ο κ.Δημ.Κωνσταντόπουλος επιχειρηματολογούσε για ποιό λόγο δεν πρέπει να ανακηρύξουμε ΑΟΖ, εφόσον, από την έννοια της ΑΟΖ είναι ισχυρότερη η έννοια της υφαλοκρηπίδας, στην οριοθέτηση της οποίας θα έπρεπε να επικεντρωθούμε κατά προτεραιότητα. 
Το άρθρο του κ.Στ.Λυγερού στα ΕΠΙΚΑΙΡΑ αυτής της εβδομάδας, τονίζει την αναγκαιότητα να προχωρήσουμε στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, ώστε να αποκτήσουμε πλεονέκτημα απέναντι στις προσπάθειες της Τουρκίας για έρευνες σε ελληνικά χωρικά ύδατα.

Διπλωματία λεπτών ισορροπιών

(του Σταύρου Λυγερού)

Πάγια μέθοδος των Τούρκων για να αμφισβητούν την ελ­ληνική υφαλοκρηπίδα είναι η ανακοίνωση διεξαγωγής σεισμικών ερευνών σε θαλάσσιες περιοχές που εξόφθαλ­μα ανήκουν στην ελ­ληνική υφαλοκρηπίδα. Τον Απρίλιο του 2012 δημοσιεύτηκε στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως απόφαση που είχε λάβει λίγες εβδομάδες πριν το τουρκικό Υπουργικό Συμβούλιο, με την οποία όριζε και θαλάσσια οικόπεδα για έρευνες κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου. Ορισμένα απ' αυτά τα θα­λάσσια οικόπεδα ανήκαν εξόφθαλμα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα (νοτιοανατολικά της Ρόδου και στην περιοχή του Καστελό­ριζου) και κάποια άλλα στην κυπριακή.

Για μια ακόμα φορά η Αθήνα βρέθηκε αντιμέτωπη με τουρκική πρόκληση. Το ίδιο σκηνικό είχε επαναληφθεί το 2008. Στις 13 και 14 Νοεμβρίου εκείνου του έτους, οι Τούρκοι είχαν εκδώσει δύο αναγ­γελίες για διεξαγωγή σεισμικών ερευνών στη θαλάσσια περιοχή νοτίως του Καστε­λόριζου. Μετά από λίγο, ειδικό ναυλωμέ­νο νορβηγικό σκάφος είχε μεταβεί στην περιοχή για έρευνες συνοδευόμενο από τουρκική φρεγάτα.

Η Αθήνα είχε τότε διαμαρτυρηθεί και ως απάντηση οι Νορβηγοί της είχαν ζητήσει να τους δώσει τα όρια της ελληνικής υφα­λοκρηπίδας. Πράγματι η Αθήνα τους έδω­σε τις γεωγραφικές συντεταγμένες αλλά με τη μορφή απορρήτου. Οι συντεταγμέ­νες του ανατολικού ορίου στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν δοθεί και στους Αμερικα­νούς αλλά και στην Αίγυπτο και στη Λιβύη στο πλαίσιο των διμερών διαπραγματεύ­σεων για οριοθέτηση των θαλάσσιων ζω­νών.

Bitcoin: Το νόμισμα του μέλλοντος;

Είχα διαβάσει σε διάφορα έντυπα για το θέμα της δημιουργίας αυτού του ψηφιακού νομίσματος, με το όνομα bitcoin, που διακινείται μόνο διαδικτυακά, προς το παρόν. Αρχικά, το θεώρησα προϊόν επιστημονικής φαντασίας, εφόσον δεν είχε τύχει να ακούσω από κάποιον από το περιβάλλον μου να το έχει χρησιμοποιήσει. Λογικό βέβαια, αφού η πρώτη χρήση του έγινε στον κόσμο των on line καζίνων. Κατόπιν διάβασα ότι η χρήση του επεκτάθηκε και σε άλλους τομείς. Μάλιστα, στα τέλη του 2012 η υπηρεσία ανταλλαγής Bitcoin-Central έλαβε επίσημη έγκριση από τη γαλλική κυβέρνηση, προκειμένου να λειτουργήσει ως τράπεζα. Τελικά φαίνεται ότι πρόκειται για ένα πραγματοποιήσιμο σχέδιο.
Αν θυμηθούμε μάλιστα το ΤΕΜ, το εναλλακτικό τοπικό νόμισμα που δημιουργήθηκε πριν δυο χρόνια και χρησιμοποιήθηκε στο Βόλο για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη ευρώ, λόγω κρίσης, αποδεικνύεται ότι υφίσταται η δυνατότητα χρήσης ενός κοινού νομίσματος, που θα στηρίζεται στην ανταλλακτική οικονομία. 
Όταν διάβασα ένα σχετικό άρθρο στο προηγούμενο HOT DOC, αποφάσισα να προχωρήσω σε μια σχετική ανάρτηση, αρχικά με το εν λόγω άρθρο και ...βλέπουμε.

Το φάντασμα που τρομάζει τις τράπεζες 

της Lady Lilith

Οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν χάσει τον ύπνο τους αφού το bitcoin, το άυλο νόμισμα, εξαπλώνεται ραγδαία και βγάζει τη γλώσσα σε δολάριο και ευρώ.

Το φάντασμα είναι ο (ή η, ή οι) Satoshi Nakamoto (αφού κανένας δεν γνωρίζει εάν είναι άντρας, γυναίκα ή ομάδα). Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρόκειται για τον, την, τους εφευρέτες του bitcoin (BTC), τους πολιτικούς ακτιβιστές που το 2009 έθεσαν σε κυκλοφορία μέσω ίντερνετ ένα ψηφιακό νομισματικό σύστημα.

Ένα νέο παγκόσμιο νόμισμα που δημιουργείται από τους ίδιους τους χρήστες, πωλείται και αγοράζεται, χρησιμοποιείται σε χιλιάδες συναλλαγές, ενώ η ισοτιμία του με τα συμβατικά νομί­σματα προσδιορίζεται από τις αρχές της χρήσης και της ζήτησης.

Τέσσερα χρόνια μετά την κυκλοφορία του, οι αμερικανικές αρχές, οι μεγάλες τράπεζες και πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα άρχισαν να ασχολού­νται σοβαρά με το ψηφιακό νόμισμα, αφού διέγνωσαν ότι βρίσκονται μπροστά σε μια νέα απειλή για το συμβατικό τρα­πεζικό σύστημα, άγνωστη και ραγδαία αναπτυσσόμενη. Και πώς να μην νιώσουν την απειλή, αφού σύμφωνα με την τρέχουσα ισοτιμία 1 bitcoin ανταλλάσσε­ται προς 14,57 ευρώ και είναι ενισχυμένο έναντι του δολαρίου κατά 55%!

Τον περασμένο Οκτώβριο η ΕΚΤ εξέδωσε για πρώτη φορά ειδική αναφορά για το bitcoin, προειδοποιώντας ότι απει­λεί τη φήμη των κεντρικών τραπεζών και επισημαίνοντας ότι, όσο αυξάνε­ται η δημοτικότητά του κι επομένως η χρήση του, τόσο θα γίνεται επιτακτική η επιπλέον ανάλυση κι ενδεχομένως ρύθμισή του.

Παραίτηση της Βουλγαρικής κυβέρνησης

Λέγεται ότι στόχος είναι να γίνει η χώρα μας σαν τη Βουλγαρία. Αυτό, όσον αφορά τους πολίτες και τα εισοδήματά τους. Δεν θα ήταν άσχημη ιδέα ωστόσο να ξεκινήσουμε από το να λάβει η κυβέρνησή μας παράδειγμα από τη βουλγαρική κυβέρνηση. Δεν θα γράψω τίποτα άλλο, αφού νομίζω ότι πολλά θα ειπωθούν από πολλούς γι'αυτό το θέμα. Απλά, θα αντιγράψω την είδηση για να την θυμάμαι (ελπίζω να μη γίνουν γνωστές λεπτομέρειες από τις οποίες  θα προκύπτουν άλλες σκέψεις).

Παραιτήθηκε το πρωί της Τετάρτης η βουλγαρική κυβέρνηση, μετά τις μαζικές διαδηλώσεις κατά των αυξήσεων στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Είχε προηγηθεί χθες η παραίτηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Οικονομικών, Συμεών Ντιάνκοφ, έπειτα από αίτημα του Βούλγαρου πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ.
«Δε θα συμμετάσχω σε μια κυβέρνηση επί της θητείας της οποίας οι πολίτες υφίστανται ξυλοδαρμό από την αστυνομία», δήλωσε ο Μπορίσοφ στο βουλγαρικό Κοινοβούλιο. Ο πρωθυπουργός δεν διευκρίνισε εάν θα επισπευσθούν οι βουλευτικές εκλογές, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για τον Ιούλιο.

Προπαγάνδα, τεχνολογία υποταγής συνειδήσεων

Η προπαγάνδα προέρχεται από την Πολιτική Ψυχολογία. Πρόκειται για ένα όπλο πολύ αποτελεσματικό για όποιον ξέρει να το χρησιμοποιεί. Στις μέρες μας βέβαια υπάρχουν εταιρείες που ξέρουν όλα τα μυστικά της και θέτουν τις υπηρεσίες τους στη διάθεση κυβερνήσεων, πολιτικών κομμάτων, μεγάλων εταιρειών...
Τις τελευταίες μέρες έχει γίνει πολλή συζήτηση για τα αποτελέσματα διαφόρων δημοσκοπήσεων κι έχει αμφισβητηθεί η αξιοπιστία τους. Βέβαια, μπορεί να εκφράζουν πραγματικά τη βούληση των ερωτηθέντων αν λάβουμε υπόψη αυτό που είχε πει ο Πυθαγόρας (Σημ. Πυθ.Σάμ.: ο αρχαίος, εννοείται) : "Να κάνεις αυτά που νομίζεις ότι είναι σωστά, έστω και αν κάνοντάς τα θα σε κακολογήσουν, γιατί ο όχλος είναι κακός κριτής κάθε καλού πράγματος". Προσωπικά, θα ήθελα να διαφωνήσω με το σοφό πρόγονό μου. Το πιθανότερο είναι όμως, να έχει εκείνος δίκιο!
Η προπαγάνδα είναι πια ολόκληρη επιστήμη, την οποία τα κέντρα εξουσίας προσπαθούν να κρατήσουν μακριά από το ευρύ κοινό για ευνόητους λόγους.
Παρακάτω διάλεξα τμήματα από το βιβλίο του Δ.Ευαγγελόπουλου "Τεχνολογία Υποταγής Συνειδήσεων", σαν εισαγωγή σε αυτό το ενδιαφέρον και χρήσιμο θέμα. Και προσεχώς, θα επανέλθω (θυμίζω ότι έχω αναρτήσει και στις 6/12/2012 σχετικό κείμενο του Νόαμ Τσόμσκυ με τίτλο "Οι δέκα τεχνικές που ελέγχουν το μυαλό").

"Τεχνολογία Υποταγής Συνειδήσεων" (αποσπάσματα)

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ

Η λέξη προπαγάνδα παράγεται από το λατινικό ρήμα propagare που σημαίνει διαδίδω. Βασικά όμως με τον όρο προπαγάνδα εννοούμε την με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο σκόπιμη, μεθοδική και συστηματική διάδοση ιδεών και αντιλήψεων με σκοπό τον επηρεασμό της σκέψης και των πράξεων των άλλων ανθρώπων. Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από το πάπα Γρηγόριο ΙΕ' στην εγκύκλιο στις 22 Ιουνίου 1622 του περίφημου ιδρύματος για τη "Διάδοση της Πίστεως" (De Propagande Finde), με μέλη καρδιναλίους και σκοπό τη καθοδήγηση του αγώνα για "την διάδοση της αληθινής πίστεως". Αργότερα και ιδίως μετά τη Γαλλική επανάσταση ο όρος άρχισε να χάνει τη θρησκευτική - εκκλησιαστική σημασία του και να περνά στη πολιτική. Από τον 19ο αιώνα χρησιμοποιείται ευρύτατα στη λαϊκή γλώσσα και τον 20ο αιώνα ξεφεύγει οριστικά από το εκκλησιαστικό λεξιλόγιο και περνά στο πολιτικό. Θα μπορούσε βέβαια κάποιος να παρατηρήσει ότι η συστηματική διάδοση ιδεών και το κήρυγμα ανάγεται σε μια πολύ προγενέστερη εποχή, στις απαρχές του Χριστιανισμού, όταν ο ίδιος ο Χριστός προέτρεψε τους μαθητές του να πορευθούν και να κηρύξουν το Ευαγγέλιο σε όλο το κόσμο. Με αυτή την έννοια πολλοί θεωρούν σα μεγαλύτερο προπαγανδιστή όλων των αιώνων τον Απόστολο Παύλο.

"Το λάθος του ΔΝΤ με αριθμούς" του Ν.Χατζηνικολάου

Το άρθρο του Ν.Χατζηνικολάου με τίτλο "Το λάθος του ΔΝΤ με αριθμούς" που δημοσιεύτηκε στη χθεσινή Real News, μπορεί βέβαια να το βρει κανείς και στο δικό του blog. Μου άρεσε όμως τόσο αυτή η αποτίμηση των μέτρων και προβλέψεων των μνημονίων με αριθμούς, που θα θεωρούσα έλλειψη για αυτό το ιστολόγιο, αν δεν το περιελάμβανα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι συμφωνώ με το συμπέρασμά του, ότι δηλαδή είναι λάθος η φιλοσοφία των μνημονίων. Προσωπικά τη θεωρώ σωστή για το σκοπό που εξυπηρετεί. Γιατί, ενώ κι ένας πρωτοετής φοιτητής οικονομικής σχολής μπορούσε να καταλάβει που θα οδηγούσαν τα μέτρα που τους έβαλαν (ξέρετε ποιούς) να ψηφίσουν, δεν μπορεί να μην το ήξεραν οι "ειδικοί" (λέμε τώρα!) της τρόικας. Άρα η φιλοσοφία των μέτρων δεν μπορεί να ήταν η σωτηρία της χώρας (και πολύ περισσότερο των πολιτών της), αλλά αποσκοπούσαν κάπου αλλού.
Οπότε σε αυτό το σημείο, ο καθένας μπορεί να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Εκεί που καταλήγω εγώ, είναι ότι σκοπός των μνημονίων είναι να μαζέψουν οι "δανειστές" όσα περισσότερα ευρώ μπορούν, τα οποία θα τα πάρουν από την πλειοψηφία των ελλήνων, που είναι η μικρομεσαίοι, για όσο περισσότερο χρόνο μπορούν. Χρόνο που κερδίζουν με το σφυροκόπημα των πολιτών από τα ΜΜΕ με προπαγανδιστικά κόλπα, στρέφοντάς τους εναντίον όποιων ομάδων αντιδρούν και με αλλεπάλληλα μέτρα, ώστε να τους αποπροσανατολίζουν τόσο, ώστε να μην είναι δυνατόν να προκύψει μια οργανωμένη αντίδραση. Όταν όλα αυτά τα κόλπα τους δεν θα μπορούν να τους προσφέρουν άλλο χρόνο ... γαία πυρί μιχθήτω!
Όσον αφορά τη γνώμη μου για τα ντόπια όργανά τους που προωθούν τον παραπάνω σκοπό των "εταίρων" μας, είναι προφανές ποιά είναι. 
(Δεν παραβλέπω τον γενικότερο τελικό στόχο που είναι η διάσωση των ευρωπαϊκών τραπεζών, αλλά εδώ χρειάζεται μεγαλύτερη ανάλυση, που θα κάνουμε με την ευκαιρία κάποιας επόμενης ανάρτησης).


"Το λάθος του ΔΝΤ με αριθμούς"
του Νίκου Χατζηνικολάου

Λίγες μόνον ήμερες μετά την αποκαλυπτική έκθεση του επικεφαλής οικονομολόγου του ΔΝΤ κ.Ολιβιέ Μπλανσάρ, που παραδεχόταν ότι οι λανθασμένοι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές του ελληνικού μνημονίου οδήγησαν στη σημερινή τραγική κατάσταση της οικονομίας και συνεπακόλουθα της κοινωνίας μας, ο εκπρόσωπος του Ταμείου κ. Τζέρι Ράις, θορυβημένος προφανώς από τις πρώτες αντιδράσεις και φοβούμενος περαιτέρω κλιμάκωσή τους, έσπευσε να «μαζέψει» το θέμα, μιλώντας για «παρερμηνεία» και για «λανθασμένες εντυπώσεις». Ανάλογη ήταν και η στάση του επιτρόπου Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ. Ολι Ρεν. Ο κύριος «καλό κουράγκιο» μας συνέστησε να σταματήσουμε πάραυτα τη συζήτηση για διόρθωση του λάθους και να συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε αδιαμαρτύρητα τη... λανθασμένη συνταγή, ώστε να μην κλονιστεί το... «κλίμα εμπιστοσύνης» που έχει δημιουργηθεί για την Ελλάδα στους κόλπους της Ευρώπης τους τελευταίους μήνες!

Ο Ανταγωνισμός από φιλοσοφική άποψη

Δεν είναι απαραίτητο να είναι κανείς φιλόσοφος για να βάλει τη φιλοσοφία στη ζωή του. Η εφαρμογή της στην καθημερινή ζωή είναι κάτι που όλοι οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν. 
Στο πρώτο post του 2013 είχαμε ασχοληθεί με το πώς η φιλοσοφία μπορεί να χρησιμεύσει ως θεραπεία. Σε αυτό ο Alan Percy αναφερόταν στο βιβλίο του Λου Μαρίνοφ "Πλάτωνας, Όχι Πρόζακ!". Από αυτό το βιβλίο δανείζομαι αυτή τη φορά ένα κείμενο που αναφέρεται στον ανταγωνισμό και στη σχέση του με την ποιότητα του χαρακτήρα μας.
Ο αναγνώστης θα μπορούσε να μεταφέρει νοερά κάποια σημεία αυτού του κειμένου και στη σύγχρονη ελληνική πολιτική πραγματικότητα.

Ανταγωνισμός 

(του Λου Μαρίνοφ)

Κάνοντας κάποιος μια δουλειά καλά, από φιλοσοφικής απόψεως, δεν σημαίνει απαραίτητα να την κάνει τέλεια ή καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο. Δεν υπάρχει ηθική σημασία στο να κερδίσει ή να χάσει κανείς ένα δρόμο ταχύτητας. Ο νικητής μπορεί να είναι ο γρηγορότερος δρομέας, μα αυτό δεν έχει επίπτωση στο πόσο καλός άνθρωπος είναι. Η αξία βρίσκεται στο να δουλεύει κανείς σκληρά και να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί. Μπορεί να μην είναι αρκετό αυτό για να περάσει κανείς τη γραμμή του τερματισμού πρώτος, μα εάν προσπάθησε να κάνει τόσα όσα ήταν ικανός να κάνει, τότε κέρδισε την προσωπική ικανοποίηση. Οι Στωικοί τόνιζαν ότι η ικανοποίηση είναι το πολύτιμο πράγμα που προκύπτει από τη δουλειά, το αποτέλεσμα που κανένα άλλο άτομο δεν μπορεί μας αφαιρέσει, το τμήμα πάνω στο οποίο δεν έχει κανείς άλλος ισχύ εκτός από εμάς τους ίδιους.

Κώδικας ιθαγένειας και βουρκώδης συναισθηματισμός (του Στ.Λυγερού)

Διάβασα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το συγκεκριμένο άρθρο του κ.Σταύρου Λυγερού, επειδή όσον αφορά το μεταναστευτικό δεν έχω κατασταλαγμένες απόψεις. 
Από τη μια πλευρά με απασχολεί το πλήθος των μεταναστών που καταφθάνει καθημερινά στη χώρα μας και - το σπουδαιότερο -  παραμένει σ'αυτή, με αποτέλεσμα να αλλοιώνει την πληθυσμιακή σύσταση εις βάρος των ελλήνων πολιτών βέβαια, με τα δυσμενή επακόλουθα που προκαλεί. 
Από την άλλη πλευρά λυπάμαι όλους αυτούς τους δυστυχείς ανθρώπους που εγκατέλειψαν τα πάτρια εδάφη, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη, αλλά η μοίρα δεν στάθηκε καλή μαζί τους, αφού τους έριξε στη χώρα μας, στη χειρότερη μεταπολεμική περίοδό της. 
Είναι ένα δίλλημα κι ένα πρόβλημα που χαίρομαι που δεν είμαι αναγκασμένος να αντιμετωπίσω και να χρειαστεί να λύσω! 

Κώδικας ιθαγένειας και βουρκώδης συναισθηματισμός

Μπορεί οι του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ να έχουν ψη­φίσει τα αλλεπάλληλα πακέτα μέτρων που υπαγορεύει η τρόικα στο πλαίσιο της μονο­διάστατης λιτότητας, αλλά στο ζήτημα του «νόμου Ραγκούση» για την ιθαγένεια εμ­φανίζονται ανυποχώρητοι. Την απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας, που έκρινε αντισυνταγματικό τον επίμαχο νόμο, την αντιμετώπισαν με συνθηματολογικές δια­κηρύξεις του τύπου «καμία υποχώρηση απέναντι στο ρατσισμό»!

Ο υπουργός Δικαιοσύνης, μάλιστα, δή­λωσε ότι «όσο σκληραίνει η νομοθεσία ενισχύεται η Χρυσή Αυγή»! Το εκλογικό άλμα της Χρυσής Αυγής, όμως, έγινε μετά την ψήφιση του «νόμου Ραγκούση» στις αρχές 2010. Προφανώς, ο νόμος δεν είναι η κύρια αιτία του άλματος, αλλά οπωσδή­ποτε συνέβαλε. Στην Ελλάδα, η διαρκής συσσώρευση παράνομων μεταναστών, που εκ των πραγμάτων αδυνατούν να βρουν εργασία και όποτε βρίσκουν είναι «μαύρη» και κακοπληρωμένη, λειτουρ­γεί σαν θερμοκήπιο για την ανομία και την ασυδοσία, υπονομεύει τις κοινωνι­κές ισορροπίες και αλλοιώνει την εθνική ταυτότητα. Όταν αυτά τα προβλήματα αντιμετωπίζονται με ανέξοδες αντιρατσιστικές κορόνες, το αποτέλεσμα είναι να τροφοδοτούν το ρατσισμό.

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης γράφει για την αρχαία και την νεότερη αντίληψη περί δημοκρατίας

Την εποχή αυτή, που η Δημοκρατία μας έχει δεχτεί απανωτά κτυπήματα από τους κυβερνώντες, που εκτελούν τυφλά τις εντολές των δανειστών, οι οποίοι ουδόλως καίγονται για τέτοια θέματα (λογικό, αν σκεφτούμε ότι η αμερικανική "δημοκρατία" χρονολογείται από το τέλος του 18ου αι., ενώ οι γερμανοί - διαιρεμένοι σε πολλά κρατίδια- μέχρι πριν πολύ λίγους αιώνες σκεπάζονταν με προβιές), είναι χρήσιμο να διαβάσουμε τις απόψεις ενός από τους ελάχιστους σύγχρονους Έλληνες φιλοσόφους, του Κορνήλιου Καστοριάδη (1922-1997), για την Δημοκρατία στην  αρχαία Ελλάδα σε σύγκριση με τη σύγχρονη πραγματικότητα.

.... Tο εν­διαφέρον μου για την αρχαία ελληνική δημοκρατία, και, γενικότερα για την αρχαία ελληνική δημιουργία -ενδιαφέρον πάρα πολύ παλιό- ανα­ζωπυρώθηκε κατά την εξέλιξη της σκέψης μου και, ιδιαίτερα, μετά την κριτική στην οποία υπέβαλα την πα­ραδοσιακή επαναστατική ιδεολογία, και πιο συγκεκριμένα το μαρξισμό. Η αναζωπύρωση αυτή είναι συνέπεια της αναγνώρισης ορισμένων βασικών στοιχείων που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά στην αρχαία Ελλάδα. Τα στοιχεία αυτά χάθηκαν στη συνέχεια μέσα στην Ιστορία με την παρακμή της αρχαίας ελληνικής πόλης με την άνοδο και την κυριαρχία της Ρώμης και με την εμφάνιση και εγκαθίδρυση του Χριστιανισμού ξαναδημιουργήθηκαν στη Δυτική Ευρώπη κατά το τέλος του Μεσαίωνα, όταν ξαναδημιουργήθηκαν, όπως στην αρχαία Ελλάδα, πόλεις, δηλαδή κοινότητες, οι οποίες ξαναπροσπάθησαν -μέσα σε συνθήκες τελείως διαφορετικές από τις αρχαίες ελληνικές- να αυτοκυβερνηθούν κατά το δυνατόν πα­λεύοντας εναντίον της φεουδαρχίας, εναντίον της Εκκλησίας, εναντίον της απόλυτης μοναρχίας, συνάπτοντας εναλλάξ συμμαχίες με τη μια ή την άλλη απ' αυτές τις δυνάμεις, για να μπορέσουν να επιβιώσουν σαν αυτοκυβερνούμενες ως ένα βαθμό, πολιτικές κοινότητες.

Από την άποψη αυτή, το χαρα­κτηριστικό της ευρωπαϊκής Ανα­γέννησης -στις αρχές της- είναι η αναδημιουργία μιας πραγματικής πολιτικής κοινότητας, πολιτικής όχι με την τρέχουσα έννοια, συνώνυμη της ψηφοθηρίας, των παρασκηνιακών ελιγμών και των μεγαλόστομων προεκλογικών υποσχέσεων, αλλά με τη μεγάλη και σημαντική έννοια που αφορά την αυτοθέσμιση και την πράξη μιας ανθρώπινης κοινότητας, της οποίας τα μέλη θέλουν πράγματι να επωμισθούν τη ρύθμιση των κοινωνικών τους σχέσεων, θέλουν κατά κάποιον τρόπο να είναι αυτόνομοι.

Ρατσισμός του χρόνου (του Θ.Αντωνόπουλου)

Ο χρόνος σήμερα, με τους ρυθμούς που επικρατούν στη ζωή μας, αποτελεί για τους περισσότερους ανθρώπους ένα πρόβλημα. Πέρα από πολιτικούς και οικονομικούς προβληματισμούς, αυτό το blog ψάχνει και σε άλλα πεδία. Ένα από αυτά είναι και η διαχείριση του χρόνου. Το κείμενο που αναδημοσιεύω σήμερα δε δίνει κάποια λύση, το χρησιμοποιώ περισσότερο ως εισαγωγή σε πιο εξειδικευμένα θέματα σχετικά με το χρόνο, με τα οποία θα ασχοληθούμε στο μέλλον.

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ: Η ΑΛΑΖΟΝΙΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

(Μια Λογοτεχνική παρέμβαση του Θ. Αντωνόπουλου)

«Βιάζομαι! Δεν έχω καθόλου καιρό! Πες μου τι θες στα γρήγορα. Αλλά, θεέ μου, τι παλιομοδίτικα ρούχα είναι αυτά που φοράς σήμερα;» Μια τυχαία, καθημερινή στιχομυθία κάπου στην πόλη. Αθώα και ανώδυνη, όμως πολύ ενδεικτική για τη σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με το χρόνο, τόσο τον παρόντα όσο και τον περασμένο... ο πρώτος, δεν του φτάνει ποτέ για τίποτα και τον δεύτερο, τον ξορκίζει με βάση έναν ιδιό­μορφο ρατσισμό.... το ρατσισμό του χρόνου!

“ΕΙΙΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ!”. Πόσες φορές, αλήθεια, έχεις ακούσει ή δει τυπωμένη αυτή την απεγνω­σμένη προειδοποίηση του μοντέρνου ανθρώπου, κάθε φορά που διαισθάνεται ότι απειλείται η ορθολογική τάξη πραγμάτων που τάχα έχει φτιάξει γύρω του; Σήμερα, την εποχή του “politically correct” λόγου, είναι πραγματικά δύσκολο να βρίσκει κανείς αποδιοπομπαίους τράγους για τα κακά του κόσμου τούτου. Άρα, μετά απ’ τους μαύρους, τους γύφτους, τους Εβραίους, τους ομοφυλόφιλους, τώρα τα στραβά κι ανάποδα φορτώνονται σε άτομα για τα οποία κανείς δεν ενδιαφέρεται: τους ανθρώπους του παρελθόντος!

Πρόκειται για μια “ειδική” μορφή ρατσισμού; το ρατσισμό του χρόνου. Οι τιμημένοι σε όλες τις προηγούμενες κοινωνίες πρόγονοι, θεωρούνται ξεπερασμένοι. “Κανείς δεν τους “θυμάται”, και τίποτε δεν είχαν πέρα από το να μας διδάξουν τη γαλήνη, όπως οι Αργοναύτες του Σεφέρη. Γεγονός είναι, ότι το φαινόμενο αυτό παρατηρείται μόνο στις μοντέρνες Δυτικές κοινωνίες και σε κανέναν άλλο πολιτισμό ή χρονική περίοδο στην παγκόσμια ιστορία. Ο “ρατσισμός του χρόνου” είναι ένα φαινόμενο των καιρών και μπορεί να μας μάθει πολλά πράγματα, όχι τόσο για τους προγόνους μας όσο για μας τους ίδιους.

Ένα κείμενο της Αριστέας Μπουγάτσου

Πως να τιμήσεις μια δημοσιογράφο που ξεχώριζε θετικά στον κόσμο των ελληνικών ΜΜΕ, σε μια εποχή που προβάλλεται ό,τι χειρότερο υπάρχει στον κλάδο τους; μια δημοσιογράφο που έγραφε σαν να φώναζε "δεν είμαστε όλοι πουλημένοι, υπάρχουμε κι εμείς, οι δημοσιογράφοι που τιμούμε και υπηρετούμε αυτό που κάνουμε, γιατί πρέπει η δημοσιογραφία να είναι λειτούργημα";
Ποιός άλλος τρόπος υπάρχει από το να αναδημοσιεύσεις κάποιο από τα γραπτά της στην εφημερίδα που υπηρέτησε τόσα χρόνια, ίσως και γιατί αυτή η εφημερίδα είχε όνομα αυτό το οποίο είχε ορκιστεί να υπηρετεί, την ελευθεροτυπία.
Διάλεξα λοιπόν ένα κείμενο. Δεν το επεδίωξα, αλλά αναφέρεται στο συνήθη ύποπτο, στον πολιτικό που όποιος δημοσιογράφος ψάχνει για κάτι ύποπτο πέφτει επάνω του. Σύμπτωση;
Οι νέοι δημοσιογράφοι που ξεκινάνε με αγνές προθέσεις ας έχουν για παράδειγμα, για οδηγό, εκείνη που θαύμαζαν όλοι οι έντιμοι συνάδελφοί της την ΑΡΙΣΤΕΑ ΜΠΟΥΓΑΤΣΟΥ.

Τέσσερα ζητήματα από μια πλάγια απάντηση
(δημοσιεύτηκε στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ στις 8/12/2011)
Ο «μελλοντικός πρωθυπουργός» προτίμησε να υποδυθεί το λογιστή, τον ελεγκτή, τον τραπεζίτη, το σύμβουλο έκδοσης, το δικολάβο κ.ά., αντί να απαντήσει στο ερώτημα που έθεσε προχθές στη Βουλή ο Απόστολος Κακλαμάνης σχετικά με το ποιος θα ωφεληθεί αν κλείσει η «Ελευθεροτυπία».
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, αναφερόμενος στο χθεσινό δημοσίευμα της «Ε», με τίτλο «Οι τράπεζες αποφασίζουν ποια ΜΜΕ θα μείνουν», διέθεσε σαράντα γραμμές για μια ανακοίνωση στην οποία:

ΠΡΩΤΟΝ: Ενώ αναφέρει ότι η εποπτεία των τραπεζών ασκείται από την ΤτΕ και όχι από την κυβέρνηση, σχεδόν μέμφεται την «Ελευθεροτυπία» γιατί δεν πέρασε από τον «πάγκο του» να του ζητήσει «να ασκήσει οποιαδήποτε αρμοδιότητα σε σχέση με συγκεκριμένες τράπεζες». Δηλαδή να γίνει τραπεζονόμος ο κ. Βενιζέλος; Και μάλιστα παρά το νόμο;

Εξ όσων γνωρίζουμε, η πολιτική ασκεί την υψηλή εποπτεία στο τραπεζικό σύστημα, νομοθετεί, μεριμνά για τη συστημική ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος. Η μόνη περίπτωση άμεσης εμπλοκής στη διοίκηση και διαχείριση τραπεζών αφορά τις κρατικές τράπεζες.

Ας μας ενημερώσει επακριβώς ο κ. Βενιζέλος πόσα κρατικά κεφάλαια έχουν διοχετευθεί στις τράπεζες, για να ξεκαθαριστεί αν αυτές ανήκουν σε ιδιώτες ή στο λαό και ποιοι κάνουν τελικά παιχνίδι... στις πλάτες εργαζομένων και επιχειρήσεων.

Σχόλια ξένων οικονομολόγων για την κρίση το 2013

Στο τεύχος του HOT DOC που κυκλοφορεί, δημοσιεύονται σχόλια κορυφαίων ξένων οικονομολόγων και αναλυτών, διαφορετικών ιδεολογικών αφετηριών, σχετικά με την ελληνική πραγματικότητα, κάνοντας και τις προβλέψεις τους τόσο για την ελληνική όσο και για την παγκόσμια οικονομία.
Το γεγονός ότι όλοι αυτοί δεν ζουν στη χώρα μας αποτελεί πλεονέκτημα αλλά και μειονέκτημα, ωστόσο έχει μεγάλο ενδιαφέρον να πληροφορηθούμε τις απόψεις τους.
Αντιρρήσεις έχω πολλές για αρκετά από τα γραφόμενά τους (όπως συμβαίνει πάντα όταν οι οικονομολόγοι μιλούν μόνο για αριθμούς, μη λαμβάνοντας υπόψη τις ανθρώπινες ψυχές), όμως δικαιολογώ τις απόψεις τους επειδή δεν ζουν στη χώρα μας και σε πολλές περιπτώσεις δείχνουν να έχουν ελλιπή πληροφόρηση για το τι πράγματι συμβαίνει στην Ελλάδα.
Σεβόμαστε όμως κάθε γνώμη κι ας διαφέρει από τη δική μας.

ERWIN LOTTER

(Γερμανός βουλευτής του Ελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος στη Γερμανία)
«Όταν η τύχη είναι άστατη, ένας πιστός φίλος βρίσκε­ται», έγραψε κάποτε ο ρω­μαίος ρήτορας Κικέρωνας πριν από 2.000 χρόνια. Σε μια εποχή κρίσης και αναστά­τωσης σαν τη σημερινή, τα λόγια του είναι πιο επίκαιρα από ποτέ.

Εμείς οι Γερμανοί ακολουθούμε τους Έλληνες στο μονοπάτι που πρέπει να διαβούν με προσοχή και μεγάλο σεβασμό. Γνωρίζω από συζητήσεις με έλληνες φίλους μου ότι είναι ένα σκληρό και δύσβατο μονο­πάτι που απαιτεί θυσίες από τους ανθρώπους στην Ελλάδα αλλά και στη Γερμανία. Και θα απαιτηθούν κι άλλες. Παρ’ όλα αυτά, όσο βαριά κι αν είναι τα τραύματα και οι πλη­γές, οι Έλληνες μπορούν να στηριχτούν στη Γερμανία όπως θα στηριζόντουσαν σ’ ένα πιστό φίλο ο οποίος θα στέκεται στο πλάι τους.

Με την πρόσφατη υπερψήφιση της δημοσιονο­μικής προσαρμογής και του πακέτου βοήθειας στην Ελλάδα, που για μια ακόμα φορά έτυχε της αποδοχής των κυβερνητικών εταίρων, η γερμανική Βουλή, παρά τις ανησυχίες της, έλαβε επαρκείς αποδείξεις για την αλληλεγγύη που δείχνουν οι Έλληνες στη δύσκολη αυτή περίοδο που διανύουμε.

Έχοντας ως κοινή πεποίθηση ότι μια σταθερή Ευρώπη είναι αδύνατη χωρίς την Ελλάδα, εμείς στη Γερμανία θαυμάζουμε τις προσπάθειες για μεταρρυθμίσεις που έχουν κάνει οι Έλληνες και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τον ελληνικό λαό σε αυτές τις προσπάθειες. Υπάρχουν πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν, με απαραίτητο τον εξορθολογισμό της δημόσιας διοίκησης, τις ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις στο κτηματολόγιο και το μεγαλύτερο επίπεδο διαφάνειας στο φορολογικό σύστημα. Ο νεπο­τισμός, η ευνοιοκρατία, τα παράνομα έσοδα και οι απάτες δεν αξίζουν σε ένα κράτος που αυτοαποκαλείται «λίκνο της δημοκρατίας». Είναι ανεπίτρεπτο να πλουτίζουν κάποιοι πολιτικοί και θεσμικοί κύκλοι εις βάρος του ελληνικού λαού. Είναι σαφές ότι όλες αυτές οι προκλήσεις δεν θα λυθούν εν μία νυκτί. Αλλά είναι επί­σης ξεκάθαρο ότι αυτές οι προκλήσεις πρέπει να λυθούν! Και όσο συντομότερα, τόσο καλύ­τερα. Όπως και στο παρελθόν, η Γερμανία θα σταθεί πλάι στην ελληνική κοινωνία παραμένοντας ένας αξιόπιστος εταίρος.

Η συνταγή είναι λάθος, αλλά πρέπει να εφαρμοστεί (του Σταύρου Λυγερού)

Ένα ερώτημα έχουν όλοι οι προβληματισμένοι και θιγόμενοι πολίτες, που όμως, μόνο ακροθιγώς και αστραπιαία θίγεται από τα αχαρακτήριστα ΜΜΕ. Αφού παραδέχονται και αυτοί ακόμα που μας επέβαλαν τα μνημόνια ότι έκαναν λάθος, γιατί οι ντόπιοι υπάλληλοί τους επιμένουν να τα εφαρμόζουν απαρέκκλιτα; Γιατί, ενώ υποτίθεται πως οι κυβερνώντες έχουν εκλεγεί για να υποστηρίξουν τα δίκαια των ελλήνων πολιτών, εξακολουθούν να στηρίζουν τα συμφέροντα των δανειστών; 
Στο άρθρο του στα ΕΠΙΚΑΙΡΑ αυτής της εβδομάδας ο κ. Σταύρος Λυγερός σχολιάζει με το δικό του ρεαλιστικό τρόπο τα παραπάνω ερωτήματα.

Η συνταγή είναι λάθος, αλλά πρέπει να εφαρμοστεί

Μετά από τρία χρό­νια εφαρμογής της πολιτικής του Μνημονίου, τα αποτελέσματα μιλάνε από μόνα τους. Η Ελλάδα βυθίζεται στην ύφεση. Το ΑΕΠ έχει μειωθεί περίπου 25% και η κατολίσθηση θα συνεχιστεί και το 2013. Ακόμα και παράγοντες του ΔΝΤ και της Ευρωζώνης ομολογούν πια δη­μοσίως ότι η συνταγή έχει αποτύχει. Μόνο που αυτές οι ομολογίες δεν έχουν «διά ταύτα»· δεν οδηγούν στην αναθεώρηση της αποτυ­χημένης αυτής πολιτικής.

Μέχρι πέρσι, τόσο το ευρωιερατείο όσο και το ΔΝΤ ισχυρίζονταν ότι δεν φταίει η συνταγή, αλλά ο τρόπος που οι ελληνικές κυβερνήσεις την εφάρμοσαν. Το ίδιο επαναλάμβαναν και, μά­λιστα, σε πιο απόλυτους τόνους οι εγχώριοι σταυροφόροι του Μνημονίου. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι τον ισχυρισμό αυτό δεν πρόβαλαν μόνο κύκλοι της επιχειρηματικής ελίτ και των καθεστωτικών ΜΜΕ. Τον πρόβαλαν και στελέχη των κυβερνήσεων που εφάρμοσαν τη συνταγή, χωρίς, βε­βαίως, να κάνουν αυτοκριτική.

Τα Δεσμωτήρια του Ημερολογίου (του Πασκάλ Μπρυκνέρ)

Στο κείμενο που ακολουθεί, ο Πασκάλ Μπρυκνέρ αναφέρεται στη διαχείριση του χρόνου από τους ανθρώπους μέσα στα πλαίσια της σύγχρονης κοινωνικής ζωής και πώς στο τέλος η επιθυμία τήρησης των ωραρίων καταλήγει να γίνει φυλακή της όποιας δυνατότητας για αυθορμητισμό.

Τα Δεσμωτήρια του Ημερολογίου

Γιατί πηγαίνουμε στο σχολείο; Καταρχάς για να μάθουμε να καθόμαστε φρόνιμα και για να γίνουμε τακτι­κοί, έλεγε ο Καντ. Την καλή χρήση των ημερών και των ωρών, να τι εμφυσούμε πρωταρχικά στα μικρούλια ξανθά ή μελαχρινά κεφαλάκια. Αυτός ο - από τα παιδικά μας χρόνια - εγκλιματισμός στην κανονικότητα, δεν θα μας εγκαταλείψει ποτέ. Ήμαστε ταραξίες και ευμετάβολοι, θα γίνουμε πειθαρχημένοι και ενδελεχείς. Επιπλέον, αυτή η ωρική κατάτμηση μας καθησυχάζει, γιατί επιτρέπει να χειραγωγήσουμε τον χρόνο, να συστηματοποιή­σουμε τις ημέρες, να εμποδίσουμε τον διασκορπισμό τους. Προσφέρει αυτή την πολύ ειδική ευχαρίστηση της μεταστροφής του κενού σε πληρότητα.

Εφαρμογή του σχεδίου Morgenthau στην Ελλάδα;

Έχει γραφτεί πολλές φορές τους τελευταίους μήνες με αρκετά πειστικό τρόπο (αφού επιβεβαιώνεται από τα γεγονότα), ότι τα μνημόνια που έχουν επιβληθεί στην Ελλάδα έχουν στόχο την παραδειγματική τιμωρία των Ελλήνων και όχι την πορεία της χώρας προς την ανάπτυξη. Για ποιό λόγο θεωρούν κάποιοι ότι πρέπει να τιμωρηθούμε, θα το δούμε σε άλλο post. Το θέμα είναι ότι στην περίπτωσή μας δεν τιμωρούνται όσοι κυβέρνησαν τα τελευταία 20-30 χρόνια, που φέρουν την βασική ευθύνη, αλλά οι πολίτες που δεν έφταιξαν (παρά τις προσπάθειες των κύκλων εξουσίας με τη βοήθεια των φερεφώνων τους να πείσουν ότι και οι πολίτες είναι συνυπεύθυνοι για το ναυάγιο της χώρας, επειδή αποδέχονταν την εφαρμοζόμενη πολιτική και τα εξ αυτής αποτελέσματα). Όλη αυτή η κατάσταση που βιώνουμε έχει θυμίσει σε πολλούς το σχέδιο που είχε εκπονήσει το 1944 ο τότε υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Henry Morgenthau Jr. και που αποσκοπούσε στην τιμωρία όλων των Γερμανών ανεξαιρέτως για τα δεινά που προκάλεσε η χώρα τους στην υφήλιο κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα σχέδιο που τελικά δεν εφαρμόστηκε τότε. Μήπως ένα τέτοιο σχέδιο εφαρμόζεται σήμερα στη χώρα μας; Διαβάστε το παρακάτω κείμενο και βγάλτε τα συμπεράσματά σας.

Ο Μοργκεντάου και η ...Ελλάδα
(του Βασίλη Γκίζη)

Κεμπέκ, 13 Σεπτεμβρίου 1944. Μια βροχερή μέρα του φθινο­πώρου στον Καναδά ο υπουρ­γός Οικονομικών των ΗΠΑ φθάνει στην πόλη όπου διεξάγεται η συνάντηση μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ Φρα­γκλίνου Ρούζβελτ και του πρωθυπουρ­γού της Μεγάλης Βρετανίας Ουίνστον Τσόρτσιλ. Κύρια αντικείμενα των συνο­μιλιών αποτελούν η δεύτερη φάση του Νόμου Εκμισθώσεως και Δανεισμού (Lend - Lease Act), καθώς και η (μυστι­κή) συμφωνία για τη μεταπολεμική εκ­μετάλλευση της υπό ανάπτυξη πυρηνι­κής τεχνολογίας.

Λάθος "συνταγή" οικονομίας και πολιτισμού (του Νίκου Κοτζιά)

Πριν 5-6 μέρες, σε ένα twit μου, αναφέρθηκα στην αδυναμία επίτευξης ανταγωνιστικότητας, όταν ο εργαζόμενος δεν βρίσκει ενδιαφέρον στην εργασία του, μετά από τις μειώσεις μισθών που έγιναν, αλλά και άλλων παραγόντων, που λόγω περιορισμένων χαρακτήρων σε ένα twit, δεν μπορούσα να αναπτύξω.
Με ευχάριστη έκπληξη διάβασα το κείμενο του Νίκου Κοτζιά, που αναδημοσιεύω, και που αναφέρεται σε όλους εκείνους τους παράγοντες που είχα στο μυαλό μου, εκείνη τη στιγμή που έγραφα το εν λόγω twit. Δεν ήταν δυνατόν λοιπόν, να παραλείψω να το συμπεριλάβω στη συλλογή ενδιαφερόντων κειμένων αυτού του blog.

Λάθος "συνταγή" οικονομίας και πολιτισμού

Ο «νομπελίστας των φτωχών», Αμάρτυα Σεν, συνέδεσε την οικονομική σκέψη με σειρά κοινωνικών - πο­λιτικών θεματικών, ό­πως εκείνες της ηθι­κής, της ισότητας, του κοινωνικού κράτους και της Δημοκρατίας. Ανατρέποντας τις ανοησίες του νεοφιλε­λευθερισμού, αποκατέστησε τη σχέση της τρέχουσας οικονομικής πολιτικής και των νέων προβλημάτων που αντιμετωπίζει με τις καλύτερες παραδόσεις της πολιτικής οικονομίας. Απέδειξε ότι η οικονομική ανά­πτυξη προέρχεται και αφορά πριν απ' όλα στους ανθρώπους, στο πλαίσιο μέσα στο οποίο δρουν και παράγουν οι εργαζόμενοι άνθρωποι. Ο Αμάρτυα Σεν απέδειξε ότι όσο περισσότερη Δημοκρατία και κοινωνικό κράτος υπάρχει, τόσο υψηλότερη είναι και η παραγωγικότητα. Η θέση του επιβεβαι­ώνεται από εκατοντάδες ιστορικά παρα­δείγματα, όπως εκείνο των σκανδιναβικών κρατών. Τα τελευταία διακρίνονται συγκρι­τικά από άλλα δυτικά κράτη από τις υψηλές κοινωνικές δαπάνες, το μεγάλο κράτος, τα κοινωνικά δικαιώματα, την υψηλή, εντέλει, παραγωγικότητα.

Ο Tarantino και η κρίση του Νότου (του Γ.Βαρουφάκη)

Όταν έβλεπα την τελευταία ταινία του Quentin Tarantino "Django Unchained", το τελευταίο πράγμα που σκεπτόμουν ήταν να συνδέσω την πλοκή της, με την κρίση που μαστίζει την Ελλάδα και γενικότερα τον ευρωπαϊκό νότο. Όμως κάποιος άλλος το είχε κάνει: Ο Γιάννης Βαρουφάκης!
Επειδή θεώρησα τη σύγκριση ενδιαφέρουσα, αποφάσισα να αναδημοσιεύσω το συγκεκριμένο άρθρο του και στο δικό μου blog. Διαβάστε, να δούμε αν συμφωνείτε κι εσείς με τις συγκρίσεις και ομοιότητες των δύο εποχών: Της δεκαετίας του 1850 και της δεκαετίας του 2010.

Ο αμερικανικός Νότος του 1837 είχε περισσότερες ομοιότητες με την Ευρώπη του σήμερα απ’ ό,τι νομίζουμε.

Όταν δείτε το Django Unchained, τη νέα ταινία του Κουέντιν Ταραντίνο (την οποία, παρεμπιπτόντως, συνιστώ ανεπιφύλακτα), ίσως να μη διακρίνετε τη σχέση της με την κρίση μας. Τι σχέση, θα αναρωτηθείτε, έχει η δραματική ιστορία ενός σκλάβου στον αμερικανικό Νότο με την τραγωδία του δικού μας ευρωπαϊκού Νότου; Κι όμως, έχει. Όταν δείτε το Django Unchained, τη νέα ταινία του Κουέντιν Ταραντίνο (την οποία, παρεμπιπτόντως, συνιστώ ανεπιφύλακτα), ίσως να μη διακρίνετε τη σχέση της με την κρίση μας. Τι σχέση, θα αναρωτηθείτε, έχει η δραματική ιστορία ενός σκλάβου στον αμερικανικό Νότο με την τραγωδία του δικού μας ευρωπαϊκού Νότου; Κι όμως, έχει. Στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα ο Νότος ήταν πιο πλούσιος από τον Βορρά, που δεν είχε ακόμη εκβιομηχανιστεί. Ο λόγος συνοψίζεται σε δύο λέξεις: βαμβάκι και σκλάβοι. Στη βάση του πλούτου των Νοτίων, επιχειρηματίες από τη Βόρεια Αγγλία, η οποία τότε ήταν πολύ πλουσιότερη από τον αγγλικό Νότο (καθώς η βιομηχανική επανάσταση έλαβε χώρα στα Midlands και βορειότερα), αποφάσισαν να επενδύσουν τα συσσωρευόμενα κέρδη τους δανείζοντας τις τράπεζες του αμερικανικού Νότου. Ως εχέγγυα γι' αυτά τα δάνεια έπαιρναν τα λεγόμενα cotton-credits, βαμβακο-ομόλογα επί το ελληνικότερον.

Οι πύρρειες νίκες προετοιμάζουν τη μεγάλη ήττα (του Στ.Λυγερού)

Το άρθρο του κ. Σταύρου Λυγερού που αναδημοσιεύω σήμερα, το είδα σαν αντίδοτο σε όσα στρεβλά μας πασάρουν από τους τηλεοπτικούς δέκτες τα όργανα αυτών που έχουν συμφέρον από την εφαρμογή των μνημονίων. Γιατί δεν μπορώ να πιστέψω ότι κάποιος βλέπει θετικές πλευρές στα μνημόνια εξαθλίωσης των ελλήνων (πλην αλλαγών που όλοι μας θεωρούσαμε απαραίτητες, από πολλά χρόνια, αλλά που και πάλι δεν προχωράνε) χωρίς να έχει κάτι να κερδίσει, όταν μάλιστα παραδέχονται ότι η συνταγή είναι λάθος, ακόμα και αυτοί που μας την επιβάλλουν.
Και διαβάζοντας το σημείο για την επίθεση εναντίον των εργαζομένων, δεν μπόρεσα να μην αναρωτηθώ για μια ακόμα φορά: Η ΓΣΕΕ έχει ηγεσία, έχει πρόεδρο;
Νομίζω ότι αυτό το άρθρο θα έπρεπε να το διαβάσουν όσοι περισσότεροι είναι δυνατόν (γι'αυτό θα φροντίσετε εσείς που θα το εκτιμήσετε), προκειμένου να καλυφθούν από τη ρεαλιστική εικόνα που περιγράφει ο κ.Στ.Λυγερός, όλες αυτές οι ανοησίες που μας ρίχνουν κατάμουτρα νυχθημερόν οι διάφοροι γνωστοί τηλεπαπαγάλοι.

Οι πύρρειες νίκες προετοιμάζουν τη μεγάλη ήττα
Μέχρι πρότινος η κυβέρνηση επι­στράτευε τους πιο δρα­ματικούς τόνους μόνο για να τρομοκρατήσει την κοινή γνώμη, με όπλο τις παραλλαγές του εκβιαστικού διλήμ­ματος «Μνημόνιο ή χρεοκοπία». Και, μάλι­στα, χωρίς οι διαδοχικές κυβερνήσεις του Μνημονίου να προβούν στην οποιαδήποτε αυτοκριτική ή έστω να εξηγήσουν την εξόφθαλμη πια αποτυχία της ασκούμενης πολιτικής.Το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση Σα­μαρά έχει εμπλουτίσει τη συνταγή. Πρώτον, καθορίζοντας με τη βοήθεια των ΜΜΕ μια ατζέντα που μετατοπίζει την προσοχή της κοινής γνώμης από τα κρίσιμα προβλήμα­τα επιβίωσης της οικονομίας και της κοινω­νίας στις υπαρκτές και ανύπαρκτες ιδεολη­ψίες του ΣΥΡΙΖΑ. Δεύτερον, με την επίδειξη πυγμής εναντίον των αντιστεκόμενων κοι­νωνικών ομάδων.