Μια πρώτη αποτίμηση της τρομοκρατικής επίθεσης στο Παρίσι, καθώς και ποιες είναι οι συνέπειες αλλά και οι αλλαγές που πιθανόν θα προκύψουν για τις ζωές όλων μας, παραθέτει στο παρακάτω άρθρο του ο διεθνολόγος Κων.Φίλης*.
Ευρωπαϊκές και περιφερειακές προκλήσεις στον απόηχο της τρομοκρατικής επίθεσης στο Παρίσι
Τα τυφλά τρομοκρατικά χτυπήματα στο
Παρίσι εύλογα θα επιφέρουν ανακατατάξεις στον ευρωπαϊκό χάρτη. Σε ένα
σύνθετο πρόβλημα, όπως αυτό της ασύμμετρης τρομοκρατίας, υπάρχουν πολλές
αναγνώσεις, εντούτοις, θα επιχειρήσουμε να το αξιολογήσουμε σε τρία
επίπεδα.
Το πρώτο σχετίζεται με τις δυναμικές που
θα αναπτυχθούν εντός των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Το δεύτερο είναι πώς
αυτές θα επηρεάσουν τις αποφάσεις που θα ληφθούν από τις πολιτικές
ηγεσίες και το τρίτο, τι απάντηση θα δοθεί απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος.
Ως προς το πρώτο, αυτό που αναμένεται
-ευελπιστώ προσωρινά- είναι μία ενίσχυση των συντηρητικών
αντανακλαστικών ενός μέρους της ευρωπαϊκής κοινωνίας, κάτι που
συνδυαστικά με την, έτσι και αλλιώς, παρατηρούμενη, ενδυνάμωση
ξενοφοβικών, ρατσιστικών και εθνικιστικών σχηματισμών στους κόλπους της
Ευρώπης, μπορεί να οδηγήσει την Γηραιά Ήπειρο σε μία κατεύθυνση αντίθετη
προς τα κεκτημένα δεκαετιών. Ειδικότερα στα ζητήματα που μέχρι πρότινος
θεωρούσαμε δεδομένα, αν όχι λυμένα για εμάς. Προφανώς, το θέμα της
ασφάλειας αναδεικνύεται, τουλάχιστον για το αμέσως επόμενο διάστημα, σε
μία μείζονα πρόκληση για την Ευρώπη και τους πολίτες της και οι
κατακτήσεις γύρω από την ελεύθερη μετακίνηση πολιτών αλλά και την
ανάπτυξη των δημοκρατικών ελευθεριών μπορεί να τεθούν εν αμφιβόλω.
Το δεύτερο επίπεδο αφορά στις αποφάσεις
που θα ληφθούν από τους Ευρωπαίους ηγέτες. Δυστυχώς, έστω και πρόσκαιρα,
στα μάτια κάποιων δικαιώνονται όσοι το περασμένο διάστημα μιλούσαν για
την ανάγκη να υψώσουμε τείχη και φράχτες, για να αντιμετωπίσουμε τις
προσφυγικές ροές - και δεν είναι τυχαίο ότι οι ίδιοι έχουν ήδη σπεύσει
να επενδύσουν πάνω στα τραγικά περιστατικά που έλαβαν χώρα στο Παρίσι,
προκειμένου να νομιμοποιήσουν τους ισχυρισμούς τους.
Ασφαλώς η ταύτιση όλων των προσφύγων με
τους τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους είναι επικίνδυνη, ισοπεδωτική και
δεν απηχεί σε καμία περίπτωση την πραγματικότητα - αντιθέτως πολλοί από
αυτούς τους ανθρώπους έρχονται για να σωθούν από το μένος των
τρομοκρατών. Είναι, όμως, εξίσου αφελές να θεωρούμε ότι δεν μπορούν να
παρεισφρήσουν εξτρεμιστικά στοιχεία μέσα στις ροές των προσφύγων, με
σκοπό να αναπτύξουν ή να ενεργοποιήσουν πυρήνες Ισλαμιστικούς μέσα στην
Ευρώπη ώστε να καταφέρουν πλήγματα με τις μεγαλύτερες δυνατές απώλειες
εντός της Γηραιάς Ηπείρου.
Ως προς το τελευταίο σημείο, δηλαδή το
πώς θα κινηθεί η Διεθνής Κοινότητα για την αντιμετώπιση του Ισλαμικού
Κράτους, προφανώς, η συμφωνία της Βιέννης, όπου τέθηκε ένα
χρονοδιάγραμμα για την αποκατάσταση της σταθερότητας στη Συρία, ακόμη
και αν πρόκειται για ένα βήμα αρκετά όψιμο και ίσως μικρό, ασφαλώς
κινείται στη σωστή κατεύθυνση και αν μη τι άλλο καταδεικνύει μία διάθεση
εξεύρεσης ενός συμβιβασμού μεταξύ των δυνάμεων που εμπλέκονται στον
συριακό εμφύλιο. Το ζητούμενο, ωστόσο, είναι οι δυνάμεις αυτές να
μπορέσουν να γεφυρώσουν γρήγορα τις δεδομένες διαφορές τους, ώστε από
κοινού να πλήξουν επιχειρησιακά το Ισλαμικό Κράτος ή τουλάχιστον να μη
βάζουν τρικλοποδιές η μία στην άλλη. Σε κάθε περίπτωση, αυτή η
διαδικασία, ακόμη και αν είναι επιτυχής, πράγμα διόλου βέβαιο, θα
απαιτήσει χρόνο, συμβιβασμούς και ευρύτερες συνεννοήσεις.
Κλείνοντας, η επιχειρησιακή εξουδετέρωση
του Ισλαμικού Κράτους ενέχει δυσκολίες και ρίσκα, ενώ η αντιμετώπιση
της ιδεολογίας της τυφλής βίας χάριν των θρησκευτικών ή πολιτιστικών
διαφορών προϋποθέτει εργώδεις προσπάθειες και κοινό μέτωπο, ώστε να
τεθούν στο περιθώριο τέτοιες φωνές αλλά και λογικές "αντιποίνων” από
αντίστοιχους ακραίους μέσα στην Ευρώπη. Το αποτέλεσμα και στις δύο
περιπτώσεις δεν είναι διόλου προδιαγεγραμμένο και είναι πιθανό να
κληθούμε να ζήσουμε σε ένα περιβάλλον ρευστότητας για παρατεταμένα
μεγάλο χρονικό διάστημα.
* Δρ.Κωνσταντίνος Φίλης, Διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων
Πηγή: capital.gr
