Το πρώτο τεστ του Γιούνκερ (του Γ.Βαρουφάκη)

Το ερώτημα που θέτει ουσιαστικά ο Γ.Βαρουφάκης στο παρακάτω άρθρο είναι αν ο Γιούνκερ θα λειτουργήσει ως πρόεδρος της κομισιόν εφαρμόζοντας όσα έχουν συμφωνηθεί και υπογραφεί από τα ευρωπαϊκά κράτη εκκινώντας διαδικασίες πειθάρχησης (όλων ανεξαιρέτως) των κρατών που τα παραβαίνουν ή θα αποδειχτεί ένα ακόμα υποχείριο του αυταρχικού διδύμου Μέρκελ-Σόιμπλε.
Βέβαια, δεν υπάρχει αμφιβολία για την απάντηση που θα δώσουμε όλοι μας. (Εκτός αν κάποιοι πιστεύουν ότι η Μέρκελ τον δέχτηκε ως πρόεδρο της κομισιόν, παρά τις αρχικές αντιρρήσεις της, χωρίς να λάβει διαβεβαιώσεις για ανταλλάγματα).

Το πρώτο τεστ του Γιούνκερ

Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ πέρασε από σαράντα κύματα έως ότου, εν τέλει, πειστεί η Άνγκελα Μέρκελ να τον προτείνει για την θέση του προέδρου της Κομισιόν. Οι σχέσεις τους τα τέσσερα χρόνια της κρίσης του ευρώ δεν ήταν ποτέ καλές καθώς ο τ. πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και πρόεδρος του Eurogroup, παρά το γεγονός ότι ήταν και παραμένει ομοϊδεάτης της καγκελαρίου, που και που δεν άντεχε και ψέλλιζε την αλήθεια. (*)

Μετά από πολλές πιέσεις, συμπεριλαμβανομένης και της παρέμβασης Τσίπρα υπέρ του αντιπάλου του (στην βάση του σεβασμού του ευρωπαϊκού εκλογικού σώματος το οποίο υπερψήφισε τον κ. Γιούνκερ ως εκπρόσωπο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος), η κ. Μέρκελ ενέδωσε και ο κ. Γιούνκερ είναι σήμερα πρόεδρος της Κομισιόν. Δεν πέρασαν όμως μερικές εβδομάδες και καλείται να δώσει εξετάσεις απέναντι στους Ευρωπαίους αλλά και στην διεθνή κοινότητα. Το «ερώτημα» που καλείται να απαντήσει είναι αμείλικτο: θα εφαρμόσει τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέτοντας τη Γερμανία υπό επιτήρηση και ξεκινώντας την διαδικασία για επιβολή προστίμου στο Βερολίνο;

Γιατί πρόστιμο, κυρώσεις και επιτήρηση εναντίον της Γερμανίας; Επειδή παραβίασε τους κανόνες για τους οποίους υποτίθεται «κόπτεται». Τον Δεκέμβριο του 2011, να σας θυμίσω, η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε σ’ έναν νέο κανόνα ονόματι «Διαδικασία Μακροοικονομικής Ασυμμετρίας» (Macroeconomic Imbalance Procedure). Αναγνωρίζοντας ότι τα εμπορικά ελλείμματα του ενός είναι εμπορικά πλεονάσματα κάποιου άλλου, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε ότι, αν είναι να μπουν όρια στα εμπορικά ελλείμματα, και να τιμωρούνται τα κράτη-μέλη που τα υπερβαίνουν, θα πρέπει να μπουν όρια και πρόστιμα στα πλεονάσματα.

Η Γερμανία δεν ήθελε κάτι τέτοιο. Μονίμως απαιτεί οι άλλοι να μην έχουν ελλείμματα διατηρώντας για τον εαυτό της το δικαίωμα να μεγιστοποιεί τα πλεονάσματά της. Τελικά, όπως συμβαίνει συνήθως στην Ευρωπαϊκή Ένωση , επετεύχθη συμβιβασμός: το μέγιστο επιτρεπτό έλλειμμα αποφασίστηκε να είναι το 4%, αλλά για να μην θιγεί το Βερολίνο επετράπη μέγιστο πλεόνασμα 6%.

Και τι προβλέπεται στην περίπτωση που ένας κράτος-μέλος παραβιάζει αυτά τα όρια; Τότε ξεκινά η διαδικασία πειθάρχησης η οποία περιλαμβάνει δύο στάδια. Σε πρώτη φάση το κράτος-μέλος εγκαλείται επισήμως (όπως συμβαίνει στην περίπτωση παραβίασης του ορίου του 3% στο έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης) και καλείται να καταθέσει πλάνο μείωσης του εμπορικού ελλείμματος ή του πλεονάσματος του. Σε δεύτερη φάση, επιβάλλεται πρόστιμο της τάξης του 0,1% του ΑΕΠ της χώρας.

Από το 2011 οπότε υπογράφηκε η εν λόγω συμφωνία, η Γερμανία παραβιάζει το όριο του 6%, όσον αφορά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (εμπορικό ισοζύγιο συν ισοζύγιο υπηρεσιών), συστηματικά. Είναι λοιπόν όχι μόνο θεμιτό αλλά και υποχρεωτικό να εκκινήσει η Κομισιόν τη διαδικασία πειθάρχησης του Βερολίνου. Μάλιστα το ΔNT πρόσφατα στηλίτευσε το γεγονός ότι το γερμανικό εμπορικό πλεόνασμα σκαρφάλωσε ανενόχλητο στο 8,25% του ΑΕΠ και δήλωσε πως ήρθε η ώρα η Κομισιόν, της οποίας πρόεδρος είναι σήμερα ο κ. Γιούνκερ, να εκκινήσει την διαδικασία πειθάρχησης.

Το πρόστιμο που θα πρέπει να επιβάλει η Κομισιόν στη Γερμανία, το 0,1% του ΑΕΠ, είναι ένα σχετικά ευτελές ποσό 2,4 δισ. ευρώ. Δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Το ζητούμενο, και μέγα ερώτημα, είναι κατά πόσον ο κ. Γιούνκερ θα προβεί σε αυτή την κίνηση, την οποία η Μέρκελ, και σύσσωμος ο γερμανικός Τύπος, θα εκλάβει ως πολεμική. Αν όμως δεν το κάνει, θα έχει απολέσει νωρίς την αξιοπιστία του στην ευρωπαϊκή περιφέρεια.

Εκτός αν κάνει κάτι πολύ σωστότερο. Να καταγγείλει όλα αυτά τα ανόητα όρια, συμπεριλαμβανομένων των ορίων του Μάαστριχτ, καλώντας για μια συνολική αναθεώρηση της αρχιτεκτονικής της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης γενικότερα και της ευρωζώνης ειδικότερα. Τότε, ο κ. Γιούνκερ θα μείνει στην ιστορία ως ένας σημαντικός άνθρωπος. Αλλιώς θα καταγραφεί ως ένας ακόμα γκρι γιες-μαν. Εσείς τι προβλέπετε ότι θα επιλέξει;

(*) Το 2010, για παράδειγμα, είχε ομολογήσει ότι, προ του 2008 έβλεπε ότι η Ελλάδα όδευε στην καταστροφή, δανειζόμενη από τις γερμανο-γαλλικές τράπεζες αμύθητα ποσά, αλλά δεν τολμούσε να το ομολογήσει επειδή οι εν λόγω τράπεζες θα θύμωναν. Την ίδια χρονιά, μαζί με τον τότε υπουργό Οικονομικών της Ιταλίας, τον κ. Τρεμόντι, είχε υποστηρίξει δημοσίως την δημιουργία ευρω-ομολόγων, εισπράττοντας ηχηρότατο «όχι» από την κ. Μέρκελ. Η κλασικότερη των τοποθετήσεων Γιούνκερ ήταν το αμίμητο απόφθεγμα: «Ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε για να νικήσουμε την κρίση αλλά δεν ξέρουμε πως να το κάνουμε και να επανεκλεγούμε».

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο τεύχος 58 (Αύγ.2014) του ΗΟΤ  DOC