Πασχαλινές σκέψεις του Μάνου Χατζηδάκι

Όντας θαυμαστής της μουσικής του Μάνου Χατζηδάκι και επί πλέον έχοντας φυλάξει σχεδόν όλα τα τεύχη του περιοδικού "Τέταρτον", ειδικά αυτά που Εκδότης-Διευθυντής ήταν ο συνθέτης, δεν ήταν δυνατόν να μη διαβάσω το βιβλίο του Τάκη Θεοδωρόπουλου "Το Τελευταίο Τέταρτο", στο οποίο ο συγγραφέας εξιστορεί την "περιπέτεια" της συνεργασίας του με τον μεγάλο (και ιδιόρρυθμο, όπως όλοι οι μεγάλοι) Μάνο, κατά την έκδοση αρκετών τευχών αυτού του περιοδικού. Ένα βιβλίο που ρούφηξα με μια ανάσα.
Επόμενο ήταν να αναζητήσω και να ξεφυλλίσω κάποια από τα τεύχη του περιοδικού. Διάβασα με ιδιαίτερη έκπληξη το editorial (φαντάζομαι πόσο θα μισούσε μια τέτοια λέξη ο συνθέτης) του πρώτου τεύχους (Μάιος 1985). Κάθε γραμμή, κάθε λέξη μου έδινε την εντύπωση ότι ο Μάνος ζούσε κι είχε γράψει κείμενο για τον Μάιο του 2013 (κείμενο που θα ταίριαζε βέβαια και στο 2012, 2011 κ.ο.κ.). Κι αυτό το γεγονός μου απέδειξε για μια ακόμα φορά ότι τα μεγάλα πνεύματα ζουν αιώνια.
Θέλοντας να το μοιραστώ με όσο περισσότερους μπορώ, αναδημοσιεύω παρακάτω το συγκεκριμένο editorial (κατά σύμπτωση μεταπασχαλινό), σε μονοτονικό εκ μετατροπής (δικής μου, συγνώμη Μάνο) και στη συνέχεια φωτοκόπια της συγκεκριμένης σελίδας του περιοδικού σε πολυτονικό σύστημα, στο οποίο έγραφε όλα του τα κείμενα ο Χατζηδάκις.

 

Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ

Πάντα μ’ απασχολούσε το γνωστό εμβατήριο όσες φορές τ’ άκουγα. Έλεγα μέσα μου, τι άραγες εννοεί;

Αντιπαρέρχομαι την αντιπάθεια που μου προκαλούσαν οι άδοντες παρελαύνοντες στρατιώτες, αστυνομικοί και πυροσβέστες, μαθητές και μαθήτριες, ναύτες και αεροπόροι κι όλοι μαζί μετά φανατισμού και πείσματος. «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει» - τί άραγε το άσμα να εννοεί; Βέβαια δεν μου διέφευγε η προκατασκευή και η επίπονη άσκηση πού απαιτούσεν ένας τόσος «φανατισμός» και τέτοιο «πείσμα» για να εκτοξευθεί εις τας εθνικάς εορτάς το περίφημον «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει». 'Ομως αυτό δεν έχει τόση σημασία. Γεγονός ήταν πως η Ελλάδα, είτε με πείσμα είτε χωρίς, δεν εννοούσε να πεθάνει. Και το διαλαλούσε μετά χάλκινων και ξυλίνων πνευστών, καθώς και μ’ έναν αρκετά μεγάλον αριθμό τυμπάνων.

Κι ήρθε ένα Μεγάλο Σάββατο, έτσι καθώς παρακολουθούσα τη λειτουργία της Αναστάσεως σαν τυπικός χριστιανός κι εγώ, μ’ όλες τις ένοπλες δυνάμεις παρούσες και γυαλιστερές, που μου ξαναθύμισαν το γνωστό εμβατήριο τής εθνικής μας υπερηφάνειας «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει» - τ’ άκουγα μέσα μου καθώς την ίδια στιγμή ηκούγετο το ανακουφιστικό «Χριστός Ανέστη», ενώ μερικοί εύζωνοι, τιμητική φρουρά, χαμογελούσαν αμήχανα και ηλιθίως. Σκέφθηκα, σαν κάτι να φωτίστηκε μέσα μου, εφόσον η Ελλάδα δεν πεθαίνει ποτέ, πάει να πει πως και ποτέ δεν θα αναστηθεί.

Πως θά ’ναι αιώνια δίχως ανάσταση, μια και δεν δέχθηκε ποτέ της να πεθάνει. Τότες άρχισα να καταλαβαίνω, καθώς ο κόσμος έφευγε βιαστικά με το «Χριστός Ανέστη» στα χείλη του, και την Ελλάδα και το εμβατήριο και  την Ανάσταση κατά κάποιο τρόπο.

Ψέματα η Ελλάδα πως τάχα δεν πεθαίνει ποτέ.

Ψέματα το εμβατήριο για μια μη θνήσκουσα Ελλάδα.

Ψέματα και η Ανάσταση για μια περίπτωση χώρας μη θνήσκουσας και μη αναστημένης, αλλά γενναίως επαρμένης. Τώρα γιατί η Ελλάδα ειδικά βρίσκεται τόσο στενά συνδεδεμένη με τη γιορτή του Πάσχα, είναι ένα άλλο ερώτημα που απαιτεί μια κάποια απόκριση. Είτε από μάς είτε από τους ασκητές του Αγίου Όρους. Κάτι περισσότερο θα γνωρίζουν αυτοί για μάς, αφού έχουν την άνεση να μας παρατηρούν με ψυχραιμία χρόνια και αιώνες τώρα. Λοιπόν τα Πάσχα των Ελλήνων, ίσως λόγω στρατώνων, λόγω τσάμικου και λόγω φαλλοκρατικής λεβεντιάς που άνετα επιδεικνύουν οι πολιτικοί μας αρχηγοί όταν καταδέχονται με τόση «δημοκρατικότητα» να συγχορέψουν με τους φαντάρους και να τσουγκρίσουν πασχαλινά αυγά.

(Άλλη μια μελαγχολική εικόνα της εθνικής μας εθιμοτυπίας που, θυμάμαι από παιδί, μου προκαλούσε μιαν ακατάσχετη διάθεση για κλάμα. Ένα κλάμα που δεν έλεγε να σταματήσει και που κανείς δεν θα ήταν σε θέση να εξηγήσει).

Όπως και να το δούμε το «ψέμα», ένα είναι σίγουρο και αδιαφιλονίκητο: πως η Ελλάδα σε ρυθμό εμβατηρίου δεν πεθαίνει ποτές.  Μ.Χ.