Ανεπίδεκτες Κεντρικές Τράπεζες (του Γ.Βαρουφάκη)

Το άρθρο του Γ.Βαρουφάκη που αναδημοσιεύω στη συνέχεια από το τεύχος 61 του HOT DOC μόνο αισιοδοξία δεν μπορεί να μας γεμίσει. Επειδή, με το γεγονός που περιγράφει αποδεικνύει πόσο πανίσχυρες είναι οι μεγάλες αμερικανικές τράπεζες, οι Goldman Sachs, Citi, J.P. Morgan, κ.ά. (ή μήπως να τις πούμε με το όνομα που τις ξέρει ο κόσμος, δηλαδή "οι αγορές" - αλλά με αυτό το θέμα θα ασχοληθούμε άλλη φορά). Δυστυχώς η κυριαρχία των τραπεζών αυτών στο δυτικό καπιταλιστικό σύστημα είναι τόσο ολοκληρωτική που δεν φαίνεται να μπορεί κανείς να τα βάλει μαζί τους. Ναι, κανείς, όταν μιλάμε για άτομα. Μια ομάδα κρατών όμως;

Ανεπίδεκτες Κεντρικές Τράπεζες
Πριν έξι φθινόπωρα, το φθινόπωρο του 2008, κατέρρεε η Lehman Brothers και όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα αρχικά της Wall Street και κατόπιν της Δύσης ολόκληρης. Η διάσωση των απανταχού τραπεζών κόστισε μόνο στο αμερικανικό κράτος πάνω από το 200% του ΑΕΠ της Αμερικής. Δεν ήταν μόνο οι δικές τους τράπεζες που «έπρεπε» να διασωθούν από τον άμοιρο τον φορολογούμενο. Ήταν και οι άφρονες ευρωπαίοι τραπεζίτες.
Κοιτάξτε τι είχαν κάνει: Παρασυρμένοι από συμβουλές κυρίως της Goldman Sachs, γερμανοί, Γάλλοι και ελβετοί τραπεζίτες (δήθεν συντηρητικοί και λιτοί) δανείζονταν πακτωλούς χρήματος από αμερικανικές τράπεζες όπως η Citi ή η Bank of America για να αγοράσουν τοξικά ομόλογα που παρήγαγε η Goldman Sachs. Απίστευτο κι όμως αληθινό. Kι όταν κατέρρευσε η αξία αυτών των τοξικών χαρτιών, οι ανόητες ευρωπαϊκές τράπεζες δεν είχαν τα χρήματα για να αποπληρώσουν τις αμερικανικές τράπεζες. Έτσι, η Κεντρική Τράπεζα της Νέας Υόρκης, το New York Fed, που είναι υπεύθυνη για την ρύθμιση καί λειτουργία του τραπεζικού συστήματος της Wall Street, αναγκάστηκε όχι μόνο να διασώσει τους αμερικανικούς κολοσσούς (Goldman Sachs, Citi, J.P. Morgan, κλπ) αλλά και τους ευρωπαίους τραπεζίτες, ώστε οι τελευταίοι να μην αφήσουν τους αμερικανούς τραπεζίτες στα κρύα του λουτρού. Μύλος, με άλλα λόγια, πολλών τρισεκατομμυρίων.

Τα τρία ερωτηματικά που άφησαν πίσω τους τα Stress Tests

Τα αποτελέσματα των stress tests έχουν προκαλέσει, όπως ήταν αναμενόμενο, πολλές πολιτικές αντιπαραθέσεις, που παρακολουθώντας τες χάνει κάποιος την ουσία του θέματος.
Διάβασα στο οπωσδήποτε φιλοκυβερνητικό capital.gr μια ψυχραιμότερη ματιά των εν λόγω αποτελεσμάτων.
Ας δούμε ποια ερωτηματικά άφησαν πίσω τους, λοιπόν, τα stress tests, σύμφωνα με τον αρθρογράφο Γ.Αγγέλη.

Τα τρία ερωτηματικά που άφησαν πίσω τους τα Stress Tests 

H ψύχραιμη προσέγγιση των αποτελεσμάτων των stress test έχει διαμορφώσει πλέον μια πολύ πιο σταθερή εικόνα για τα σημεία στα οποία θα πρέπει να στρέψει την προσοχή για τα επόμενα της βήματα η ΕΚΤ.

Το “θεσμικό” πλαίσιο μέσα στο οποίο ήταν υποχρεωμένη - από τα όρια της Ευρωζώνης - να κινηθεί η ΕΚΤ για την διενέργεια του ελέγχου των χαρτοφυλακίων των τραπεζών και της δυνατότητάς τους να ανταποκριθούν κεφαλαιακά σε πραγματικά δύσκολες καταστάσεις, έχουν αφήσει τρείς κερκόπορτες από τις οποίες ο πραγματικός κίνδυνος μπορεί να επανεμφανισθεί ανά πάση στιγμή στο ευρωσύστημα. Οι τρείς αυτές “τρύπες” είναι αφ΄ ενός η χαλαρή εκτίμηση του κινδύνου των παραγώγων με τα οποία εξακολουθούν να γεμίζουν τα χαρτοφυλάκια των μεγάλων τραπεζών και ειδικά των γερμανικών, ο μη συνυπολογισμός στα αποτελέσματα των συνεπειών του μεγαλύτερου κινδύνου που εξακολουθεί να απειλεί κατά γενική ομολογία την Ευρωζώνη και ο κίνδυνος κρατικής χρεοκοπίας. Όλα τα υπόλοιπα έχουν καλυφθεί από την λογική του bail-in που έχει υιοθετηθεί μετά το 2012.

Η γελοιοποίηση των μνημονιακών κοντυλοφόρων συνεχίζεται...

Οι κατευθυνόμενοι κοντυλοφόροι έγραφαν πριν από κάθε καταστροφικό για τους έλληνες πολίτες μέτρο, ότι δεν επρόκειτο να περάσει από τη Βουλή. Έβγαιναν και κάτι "ιδιόμορφοι" βουλευτές και ορκίζονταν ότι δεν υπάρχει περίπτωση να ψηφίσουν τόσο αντιλαϊκά μέτρα.

Πριν την ψηφοφορία, άλλαζε λίγο η διατύπωση σε κάποιο μέτρο και - ω του θαύματος - όλοι οι κυβερνητικοί βουλευτές θεωρούσαν ότι το εν λόγω νομοσχέδιο είχε γίνει πλέον φιλολαϊκό και το ψήφιζαν και με τα δυο χέρια, κραυγάζοντας το συνηθισμένο ΝΑΙ ΣΕ ΟΛΑ.
Όσο για τους "υπεύθυνους" κοντυλοφόρους, κατάπιναν τη γλώσσα τους (ή μάλλον, για να το εκσυγχρονίσουμε, κατάπιναν το πληκτρολόγιό τους) και περνούσαν σε άλλες αναλύσεις για τα απαραίτητα επόμενα μέτρα, προκειμένου "να πάρουμε τη δόση μας".
Τελευταία, το τροπάριο έχει αλλάξει. Είναι πια βέβαιο ότι οποιοδήποτε νομοσχέδιο έλθει στη Βουλή θα ψηφιστεί. Έτσι, έχουν αρχίσει να κόπτονται για τα κοινοβούλια των άλλων χωρών της ευρωζώνης. Όποια πρόταση, λοιπόν, γίνει από οποιαδήποτε πλευρά για μείωση του ελληνικού χρέους, οι ίδιοι γνωστοί κοντυλοφόροι αποκλείουν τη δυνατότητα να το φέρουμε στις ευρωπαϊκές επιτροπές, επειδή δεν πρόκειται να το ψηφίσουν τα κοινοβούλια των χωρών που συμμετείχαν στα δάνεια που πήραμε τα τελευταία μνημονιακά χρόνια. 

Μια Ευρώπη πολύ γερμανική! (από άρθρο της Liberation)

Όχι πως αμφιβάλλαμε, ότι η Ευρώπη είναι υπό γερμανική κατοχή. Το ερώτημα είναι γιατί δέχονται τα υπόλοιπα κράτη αυτήν την κυριαρχία. Εντάξει, ρητορικό είναι το ερώτημα. Γεγονός όμως είναι ότι κάποιες φωνές και κάποιες κινήσεις αρχίζουν δειλά δειλά να εμφανίζονται. 
Σε πρόσφατο άρθρο της Liberation σχετικό με τη γερμανική κυριαρχία αναφέρεται το άρθρο της ιστοσελίδας NewMoney.gr που αναδημοσιεύω στη συνέχεια.
Οι γαλλομαθείς μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο της γαλλικής εφημερίδας εδώ.

Μήπως η Ευρώπη είναι πολύ γερμανική; Αυτό διερωτάται η γαλλική εφημερίδα  Liberation σε άρθρο της για την ολοένα και αυξανόμενη κυριαρχία της Γερμανίας στην Ευρωζώνη.
Ο ένας μετά τον άλλο, οι Γάλλο αξιωματούχοι μεταβαίνουν στο Βερολίνο αντί για τις Βρυξέλλες για να πείσουν την Άνγκελα Μέρκελ για την ακολουθούμενη οικονομική πολιτική της Γαλλίας.
Κανείς από την ηγεσία της Γαλλίας δεν σκέφτηκε να μεταβεί στις Βρυξέλλες, ενώ εκεί χτυπά, υποτίθεται, η καρδιά της Ευρωζώνης, γράφει η Liberation.

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Μάνος Χατζιδάκις...

Σαν σήμερα πριν 89 χρόνια γεννήθηκε στην Ξάνθη ο Μάνος Χατζιδάκις. Θα μπορούσε να ζει ακόμα. Έφυγε σχετικά νωρίς. Ζουν όμως τα έργα του και θα ζουν για πάντα, όπως συμβαίνει με τα έργα όλων των μεγάλων δημιουργών.
Στο χρονικό διάστημα 1975-1982 αναλαμβάνει τη διεύθυνση του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και από το 1978 αρχίζουν να μεταδίδονται τα περίφημα σχόλιά του, τα οποία κυκλοφορούν σε βιβλίο από τις εκδόσεις Εξάντας.
Ένα από αυτά (της 20/5/1979) αναδημοσιεύω στη συνέχεια.
Αλλά πριν το διαβάσουμε, αντιγράφω από μια σύντομη αυτοβιογραφία του, που δημοσιεύεται στην επίσημη ιστοσελίδα τού μεγάλου (και) συνθέτη την τελευταία παράγραφο:
Π ε ρ ι φ ρ ο ν ώ αυτούς που δεν στοχεύουν στην αναθεώρηση και στην πνευματική νεότητα, τους εύκολα «επώνυμους» πολιτικούς και καλλιτέχνες, τους εφησυχασμένους συνομήλικους, την σκοτεινή και ύποπτη δημοσιογραφία καθώς και την κάθε λογής χυδαιότητα.

O εγωισμός των απελθόντων

Παράδοση είναι ο εγωισμός των απελθόντων και η ενοχή, ο συμβιβασμός των επιζώντων. Η πνευματική και η ψυχική δουλεία, που αναστέλλει και απονεκρώνει τελικά τις φυσιολογικές μας λειτουργίες. Η Παράδοση επιβάλλει την πλήρη υποταγή μας στους νεκρούς – κι έτσι μας καθιστά ακίνδυνους για αλλαγές, τομές, γι’ απελευθέρωση. Γι’ αυτό και η παράδοση βολεύει τους κρατούντες. Σ’ όλα τα κράτη τ’ ανελεύθερα, χορεύουν ξώφρενα τους εθνικούς χορούς των, που αποτελούν το βάθρο για περηφάνεια και γι’ ανελευθερία “εθνική”.

Πώς είναι δυνατό να χορεύεις ταγκό, και ν’ απαιτείς συγχρόνως να φύγει απ’ την κυβέρνηση ο στρατηγός Βιντέλλα. Αυτό είν’ αδύνατον. Γιατί ο Βιντέλλα είναι το ταγκό ο ίδιος. Με τα μαλλιά γιαλιστερά από μπριγιαντίνη, με την Παρθένο ανάγλυφη μες στη Μητρόπολη και με τα πόδια έτοιμα για τον χορό… Ένα δύο τρία τέσσερα κι ύστερα η φωνή του Κάρλος Γκαρντέλ. “Σιωπή μες στη νύχτα…”

Υπάρχει τρόπος αντίδρασης σε αυτά που μας συμβαίνουν;

Πολύ συχνά κάνουμε διαπιστώσεις - και από αυτό το blog - για τα συμβαίνοντα στη χώρα μας - ιδίως κατά τα μνημονιακά χρόνια - καθώς και για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Το θέμα όμως είναι να δούμε αν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να αναστρέψουμε αυτή την άσχημη πορεία που έχει πάρει αυτή η χώρα, εξαιτίας οπωσδήποτε των τόσο "λίγων" πολιτικών που κυβερνάνε όλα αυτά τα χρόνια. 
Μπορούμε να κάνουμε κάτι; Σε αυτό το ερώτημα δίνει απάντηση με το παρακάτω κείμενο ο καθηγητής Γιώργος Κοντογιώργης. *

...Δεν πρέπει να περιμένουμε από την πολιτική τάξη να αφουγκρασθεί το συμφέρον της κοινωνίας. Είναι πεισματικά αγκιστρωμένη στις ιδιοτέλειές της και στη λογική του παλαιού καθεστώτος, ενώ έχει πια γίνει ιδεολογικά και πολιτικά όμηρος, για να μην πω θεραπαινίδα, του συμφέροντος των αγορών. Επιπλέον, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η αποκοπή της πολιτικής τάξης από την κοινωνία δεν οφείλεται σε κάποιους κακούς ανθρώπους που παρεισέφρησαν στην πολιτική τάξη.

Το μόνο χρέος (της Βασιλική Σιούτη)

Σήμερα αναδημοσιεύω ένα άρθρο της Βασιλικής Σιούτη*, στο οποίο παρουσιάζει με τον τρόπο της μια ακόμα καταγραφή τής σημερινής νεοελληνικής πραγματικότητας.  
Αυτή τη φορά, αντί για εισαγωγικό σχόλιο, έχω τοποθετήσει τα σχόλιά μου εμβόλημα σε παρένθεση με πλαγιαστά έντονα γαλάζια γράμματα.

Το μόνο χρέος
(της Βασιλική Σιούτη)

Τέσσερα χρόνια τώρα οι έλληνες μισθωτοί και συνταξιούχοι καλούνται να κάνουν αιματηρές θυσίες -και τις κάνουν- (παρά τη θέλησή τους) για να μειωθεί το τεράστιο δημόσιο χρέος και για να πεισθούν οι αγορές να μας δανείσουν ξανά με χαμηλά επιτόκια. «Για να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών» όπως λένε οι κυβερνώντες.

Φυσικά, παρά τη λαϊκή απαίτηση των εξεγερμένων της πλατείας Συντάγματος του 2010 και του 2011, ποτέ δεν έδωσαν καμία εξήγηση για το πώς και από ποιους δημιουργήθηκε αυτό το χρέος. Ούτε και στη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για την οικονομία και για το πώς φτάσαμε στο ΔΝΤ, που υποσχέθηκε προεκλογικά ο Αντώνης Σαμαράς, προχώρησε. (μακάρι να ήταν η μόνη υπόσχεση που δεν τήρησε)

Η ανατομία του τρίτου μνημονίου (του Γ.Βαρουφάκη)

 Ότι θα υπάρξει και τρίτο μνημόνιο (ίσως και τέταρτο, πέμπτο κ.ο.κ.) επιβεβαιώνεται από τις εξελίξεις κάθε μέρα που περνάει. Αυτή η φάμπρικα που κάποιοι έχουν εφεύρει για να αυξάνουν τα κέρδη τους δεν πρόκειται να σταματήσει όσο έχουμε κυβερνήσεις υποτελείς σε αυτά τα (ξένα αλλά και ελληνικά) συμφέροντα. 
Εφόσον αυτή η εξέλιξη είναι σίγουρο ότι αργά ή γρήγορα θα συμβεί, το ερώτημα είναι πως θα ονομάσουν το νέο μνημόνιο, αφού αυτή η λέξη έχει καταντήσει ιδιαίτερα αποκρουστική. Το ελληνικό λεξιλόγιο είναι αρκετά πλούσιο, ώστε αυτό το θέμα να μην αποτελέσει πρόβλημα. 
Με το τρίτο μνημόνιο ασχολείται στο παρακάτω άρθρο του και ο Γ.Βαρουφάκης, φωτίζοντας διάφορες πτυχές του.

Η ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ
 
O Γκίκας Χαρδούβελης ήταν σαφής: «Τρίτο Μνημόνιο δεν υπογράφουμε!». Τον πιστεύω. Ο κ. Χαρδούβελης έχει δίκιο σε ένα πράγμα. Η ελληνική κυβέρνηση δεν θα υπογράψει τρίτο Μνημόνιο. Το τρίτο Μνημόνιο, που είναι αναπόφευκτο, θα το πουν κάπως αλλιώς, μόνο και μόνο επειδή η λέξη Μνημόνιο είναι πλέον επικοινωνιακά δηλητηριώδης. Μην ξεχνάμε ότι από την αρχή της κρίσης το 2010, η Ευρώπη έχει δείξει μεγάλες ικανότητες στην παραγωγή ευφημισμών: Την πτώχευση του ελληνικού δημοσίου την ονόμασαν «διάσωση». Την παταγώδη αποτυχία του πρώτου Μνημονίου την είπαν «υστέρηση». Το «κούρεμα» που ξόρκιζαν τόσο καιρό, όταν πλέον έπρεπε να το κάνουν την άνοιξη του 2012 το ονόμασαν «Συμμετοχή του Ιδιωτικού Τομέα» ή PSI. Την παραλίγο διάλυση του ευρώ το καλοκαίρι του 2012 ο Μάριο Ντράγκι την ονόμασε «κίνδυνο επαναπροσδιορισμού». Όταν έπρεπε να κάνουν δεύτερο «κούρεμα» μέσα στην ίδια χρονιά, στο 2012, το ονόμασαν «επαναγορά χρέους». Στο τρίτο Μνημόνιο θα κολλήσουν; Το έχουν σε τίποτα να το ονομάσουν «Συμφωνία Τερματισμού των Μνημονίων»; Όχι βέβαια. Όπως όμως και να το ονομάσουν, το τρίτο Μνημόνιο θα έρθει, καθώς η ελληνική κοινωνική οικονομία παραμένει βαθιά πτωχευμένη, ενώ τράπεζες, κράτος και ιδιωτικός τομέας σε μόνιμο, βαθύ εναγκαλισμό, βουλιάζουν στο τέλμα της χρεοκοπίας.

Μια πολύ ρεαλιστική περιγραφή της σημερινής πολιτικής πραγματικότητας κάνει με το παρακάτω άρθρο του ο Γ.Λούλης. Κυρίαρχο στοιχείο είναι τα επαναλαμβανόμενα λάθη της συγκυβέρνησης, που αποδεικνύουν ότι δεν είναι ικανή να διαχειριστεί την κρίση που έχει οδηγήσει στην καταστροφή τους έλληνες πολίτες. Πόσο κοντά είναι οι εκλογές; Αυτό κανένας δεν μπορεί να το πει με βεβαιότητα σήμερα, όσο είναι σε εξέλιξη διάφορες κινήσεις προκειμένου να ψηφιστεί ή να μην ψηφιστεί ως πρόεδρος δημοκρατίας το όποιο πρόσωπο θα εμφανίσει ο Βενιζέλος (!).

Εκλογές: Γιατί έρχονται πιο κοντά

(του Γιάννη Λούλη)

Το να έρθουν πιο κοντά οι πρόωρες εκλογές ήταν εξ αρχής άμεσα συνδεδεμένο με την εικόνα της δικομματικής κυβέρνησης στην κοινωνία. Όσο φθειρόταν η εικόνα αυτή, τόσο μειώνονταν οι πιθανότητες ΠΑΣΟΚ και ΝΔ να συγκεντρώσουν 180 βουλευτές. Η καθαρή νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές δεν ήταν από μόνη της ο κεντρικός καταλύτης. Ήταν απλώς ένα σημαντικό βήμα. Ο καταλύτης εντοπίζεται στα αλλεπάλληλα λάθη, που διέπραξαν οι ηγεσίες της δικομματικής κυβέρνησης μετά τις ευρωεκλογές. Αυτά στρώνουν τον δρόμο προς πρόωρες εθνικές εκλογές.
Την επομένη των ευρωεκλογών οι αρχηγοί των δύο μεγαλύτερων κομμάτων δεν είχαν κανένα σχέδιο στρατηγικής αντεπίθεσης. Αντί να διαμορφώσουν μια αξιόπιστη εικόνα με ένα ριζικό κυβερνητικό ανασχηματισμό άρχισαν να αναζητούν σπασμωδικά τους βουλευτές εκείνους, που θα συμπλήρωναν το μαγικό αριθμό. Έβαλαν έτσι την άμαξα πριν το άλογο. Ανερμάτιστα άρχισαν να διακινούν την πιθανότητα να προτείνουν τον Φώτη Κουβέλη για Πρόεδρο με τα γνωστά αποτελέσματα. Η ματιά τους ήταν αμιγώς μικροκομματική. Δεν είχαν το βλέμμα στραμμένο στην ευρύτερη πολιτική εικόνα. Και όμως, από αυτή κρίνονταν οι πρόωρες εκλογές.

Ο ενεργειακός πλούτος της Κυπριακής Δημοκρατίας (του Στ.Λυγερού)

Οι έρευνες για κοιτάσματα φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο και τα μέχρι στιγμής αποτελέσματά τους δείχνουν να μπορούν να αλλάξουν τις γεωπολιτικές ισορροπίες σε αυτή την ασταθή περιοχή.
Στο παρακάτω άρθρο του ο κ.Σταύρος Λυγερός περιγράφει κυρίως τις κινήσεις της κυπριακής πλευράς στην αναζήτηση ωφέλιμων οικονομικών λύσεων για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που βρίσκονται στα όρια της οριοθετημένης από αυτήν ΑΟΖ.
Θα ήταν τολμηρό αν λέγαμε ότι θα μπορούσε η ελληνική πλευρά να συνεργαστεί με ουσιαστικό τρόπο με την κυπριακή ή και να διδαχτεί από τις κινήσεις της, εφόσον η παρούσα κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι ούτε ιδέες έχει ούτε πρωτοβουλίες μπορεί να αναπτύξει έχοντας συνηθίσει να εκτελεί απλώς τις εντολές των γερμανών. Αλλά ευελπιστούμε, ότι κατά την περίοδο που θα είμαστε σε θέση να εκμεταλλευτούμε τα δικά μας κοιτάσματα, θα υπάρχει κάποια κυβέρνηση που θα ενεργεί αποκλειστικά προς το συμφέρον των ελλήνων πολιτών. Μόνο να ελπίζουμε μπορούμε αυτή τη στιγμή!


 Ο ενεργειακός πλούτος της Κυπριακής Δημοκρατίας και το Κυπριακό

Μπορεί η Λευκωσία να κρατάει ανοικτές στο τραπέζι όλες τις επιλογές όσον αφορά τον τρόπο διοχέτευσης του κυπριακού φυσικού αερίου στην αγορά, αλλά ήδη προσανατολίζεται να το εξάγει στην Αίγυπτο και στην Ιορδανία.  
Η πρόσφατη έγκριση από τις δύο πλευρές της κυπρο-αιγυπτιακής συμφωνίας για συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων που βρίσκονται στη γραμμή οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) των δύο χωρών (υπεγράφη στις 13 Δεκεμβρίου 2013) αποτελεί ένα πρόσθετο βήμα για την ανάπτυξη της μεταξύ τους συνεργασίας κι όχι μόνο στον ενεργειακό τομέα. 
Η προ ημερών δεύτερη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας Βενιζέλου, Κύπρου Κασουλίδη και Αιγύπτου Σούκρι στο περιθώριο της γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη επιβεβαίωσε την αλλαγή των γεωπολιτικών ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Αίγυπτος του προέδρου Σίσι βρίσκεται σε ανοικτή ρήξη με την Τουρκία του Ερντογάν, γεγονός που εκ των πραγμάτων ωθεί την πρώτη προς την πλευρά της Αθήνας και της Λευκωσίας. Το ίδιο σε γενικές γραμμές είχε συμβεί και με το Ισραήλ, αν και μία σημαντική πτέρυγα της ισραηλινής πολιτικής ελίτ δεν έχει παραιτηθεί από την προσπάθεια να γεφυρώσει το ρήγμα με την Άγκυρα.

Μπορεί να αναχαιτίσει η κουλτούρα τη βαρβαρότητα;

Μερικές φορές κάνουμε κάποιες σκέψεις για μερικά θέματα και νομίζουμε ότι μόνο εμάς έχουν απασχολήσει. Ξαφνιάστηκα ευχάριστα όταν διάβασα το άρθρο του Γ.Τριάντη, που αναδημοσιεύω σήμερα, γιατί θέτει κάποια ερωτήματα και θίγει ένα θέμα που έχει απασχολήσει κι εμένα κατά καιρούς. Δηλαδή, αν μπορεί η κουλτούρα να αναχαιτίσει την έμφυτη βαρβαρότητα κάποιων ανθρώπων (ή και λαών).

Βγάζοντας βόλτα τις αμφιβολίες
του Γιάννη Τριάντη

Κάθε φορά που σκέφτομαι τη λέξη «κουλτούρα», βγάζω βόλτα τις αμφιβολίες μου. Όχι για το περιεχόμενο ή τον ορισμό της, αλλά για τον κόσμο της. Για εκείνους που η «κουλτούρα» είναι δεύτερη φύση και βλέπουν υποτιμητικά τους υπόλοιπους, αλλά προπάντων για τους δημιουργούς και τον περίγυρό τους. Για μια μικρή μερίδα, δηλαδή, που «παίζει τις θεότητες της μοίρας» με όργανο τα Γράμματα και την Τέχνη.

Τα άκυρα επιxειρήματα και η οικονομία της σκέψης (της Κ.Δ.Χατζοπούλου)

Το κείμενο που αναδημοσιεύω σήμερα, μπορεί να φανεί σε κάποιους, αρχικά, ότι δεν ταιριάζει με τη θεματογραφία αυτού του blog. Όταν όμως φτάσετε στην επεξήγησή τους και ιδιαίτερα στα παρατιθέμενα παραδείγματα, θα διαπιστώσετε ότι τα άκυρα επιχειρήματα τα συναντάμε πολύ συχνά σε κάθε είδους διαλόγους, κοινωνικούς, πολιτικούς κλπ.

Τα άκυρα επιxειρήματα και η οικονομία της σκέψης

(της Κατερίνας Δ. Χατζοπούλου)

Ως άκυρα επιχειρήματα ονομάζεται μια μεγάλη σειρά από εσφαλμένα ή ατελή σκεπτικά που διαπιστώνονται στην ανθρώπινη επικοινωνία και στη διατύπωση κρίσεων. Το πρώτο έργο στο οποίο εντοπίζονται και περιγράφονται τέτοιοι συλλογισμοί είναι οι Σοφιστικοὶ ἔλεγχοι του Αριστοτέλη, όπου παρατίθενται μία σειρά από τεχνικές, λεκτικά και λογικά τεχνάσματα, που χρησιμοποιούσαν οι σοφιστές ως γυμνάσματα για να οδηγούν τον συνομιλητή τους σε παράδοξο συμπέρασμα και πλάνη. Ο κατάλογος εμπλουτίστηκε αργότερα μετά τον Μεσαίωνα στη λατινική βιβλιογραφία γι'αυτό πολλά από τα δημοφιλή άκυρα επιχειρήματα διασώζονται με λατινική ονομασία.

Τα άκυρα επιχειρήματα είναι πολύ συχνά στην ανθρώπινη επικοινωνία. Άλλοτε μπορεί να είναι υποκινούμενα για την χειραγώγηση της γνώμης των άλλων και την εξασφάλιση συναίνεσης, άλλοτε όμως τα αναπτύσσουμε μόνοι μας ως συντομεύσεις σκεπτικού που μας διευκολύνουν να καταλήγουμε σε συμπεράσματα και να μην απεραντολογούμε. Συγκεκριμένα εκτιμούμε ότι τα άκυρα επιχειρήματα αποβλέπουν στην οικονομία της σκέψης με την έννοια της εξοικονόμησης ενέργειας, γιατί και η διαδικασία της σκέψης--όπως και αν μεταφράζεται βιοχημικά στον ανθρώπινο οργανισμό--απαιτεί ενεργειακή δαπάνη.

Οι υποσχέσεις του Σαμαρά πριν τις εκλογές του 2012

Τον τελευταίο καιρό ασχολούμαστε με κυβερνητικά προγράμματα σαν να πρόκειται να εφαρμοστούν έτσι όπως δημοσιοποιούνται από τα κόμματα που τα καταρτίζουν.
Από τον ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν ότι εφόσον δεν έχουν κυβερνήσει, δεν μπορεί να κριθεί η αξιοπιστία τους. 
Σε αυτό το post θα θυμηθούμε τις προεκλογικές υποσχέσεις του Σαμαρά πριν τις εκλογές του 2012. Ο καθένας μπορεί να κρίνει την αξιοπιστία του από το ποσοστό υλοποίησης των υποσχέσεών του.

1) Αποκατάσταση των πολύ χαμηλών συντάξεων, των πολυτεχνικών επιδομάτων, καθώς και των εποχικών επιδομάτων στα επίπεδα που ήταν το 2009. Επίσης, αποκατάσταση των ζημιών που υπέστησαν οι ομολογιούχοι και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Υπερασπίζοντας το λύκο από τα πρόβατα (του Χ. Μ. Εντσενσμπέργκερ)

Υπερασπίζοντας το λύκο από τα πρόβατα
(του Χ. Μ. Εντσενσμπέργκερ*)

Μήπως θα φάει το γεράκι "μη με λησμόνει";
Τι ζητάτε απ’ το τσακάλι, ν’ αλλάξει δέρμα;
Κι απ’ το λύκο; Μήπως να ξεριζώσει μονάχος τα δόντια του;

Τι δε σας πάει με τις πολιτικές δονήσεις και τους πάπες;
Και τι κοιτάτε έτσι χαζά στην ψευδολόγα οθόνη;
Λοιπόν ποιος ράβει του στρατηγού το παντελόνι, το αιμάτινο σιρίτι;
Ποιος μπρος στον τοκογλύφο ανοίγει το πουγκί του;
Ποιος κρεμάει περήφανα το τσίγκινο παράσημο
πάνω απ’ τον αφαλό που γουργουρίζει;
Ποιος παίρνει φιλοδώρημα, αργύρια, χρήμα για να λουφάξει;
Ποιος τους χειροκροτεί λοιπόν;
Ποιος τους απονέμει τα παράσημα, ποιος χαίρεται το ψέμα;
Σταθείτε μπρος στον καθρέφτη:
Δειλοί, τρέμετε στην προσπάθεια της αλήθειας
Τη μάθηση απωθείτε, τη σκέψη εμπιστευόμενοι στους λύκους,
Της μύτης ο χαλκάς, το πιο ακριβό σας κόσμημα,
Καμία πλάνη αρκετά χαζή, καμιά κατηγορία αρκετά φτηνή,
Κανείς εκβιασμός δεν είναι αρκετά σκληρός για σας.
Πρόβατα εσείς, είναι, συγκρίνοντας με σας, αδέλφια σας οι κόρακες:
Βγάζει ο ένας το μάτι του αλλουνού.
Αδελφοσύνη επικρατεί ανάμεσα στους λύκους: πηγαίνουν σε κοπάδι.
Ας είναι δοξασμένοι οι ληστές: εσείς που προκαλείτε το βιασμό
ρίχνεστε στο τεμπέλικο κρεβάτι της υποταγής,
ακόμη κι όταν κλαψουρίζετε είσαστε ψεύτες. Θέλετε να ξεσκιστείτε.
Εσείς δεν πρόκειται ν’ αλλάξετε τον κόσμο.

Τι θα γίνει συνέλληνες; Πόσο ακόμα; (του Άρη Δαβαράκη)

Είναι σίγουρο ότι τις σκέψεις που διατυπώνει ο Άρης Δαβαράκης στο κείμενό του που αναδημοσιεύω σήμερα, τις έχουμε κάνει οι περισσότεροι από εμάς αρκετές φορές. Δυστυχώς οι σκέψεις μόνες τους δεν αρκούν για να αποτινάξουμε το ζυγό που μας επέβαλαν οι γερμανοί με τη βοήθεια των ιθαγενών οργάνων τους. 
Θα σταθώ πάντως σε δυο σημεία του κειμένου αυτού.
Το ένα είναι οι ενοχές και ο τρόμος που μας έχουν γεμίσει οι δεσμοφύλακές μας. Πρόκειται για το "δόγμα του σοκ", στο οποίο είχε αναφερθεί και η Ναόμι Κλάιν, τόσο στο ομότιτλο βιβλίο της, όσο και σε συνεντεύξεις της, κάποιες από τις οποίες είχαν δοθεί και στη χώρα μας, την οποία είχε επισκεφτεί μερικές φορές. (έχουμε αναφερθεί στο θέμα από αυτή τη γωνιά εδώ, εδώ κι εδώ)
Το άλλο σημείο είναι ότι για τρίτη φορά σε 100 χρόνια προσπαθεί η Γερμανία να κυριαρχήσει στην ήπειρό μας, χρησιμοποιώντας αυτή τη φορά, όχι πυροβόλα όπλα, αλλά ένα νόμισμα, του οποίου τον έλεγχο κατέχει εξολοκλήρου. Η ουσία είναι ότι - επειδή η ιστορία επαναλαμβάνεται - η επίμονη αυτή χώρα θα ηττηθεί πάλι. Δυστυχώς όμως, όταν και αυτός ο πόλεμος θα έχει τελειώσει, οι ευρωπαϊκές χώρες θα είναι ερειπωμένες! Γι'αυτό, όσο γρηγορότερα αποτινάξουμε το γερμανικό ζυγό, τόσο λιγότερα ερείπια θα έχουμε να αποκαταστήσουμε. Το πρώτο βήμα για να τερματιστεί αυτή η κατοχή δεν μπορεί παρά να είναι η απαλλαγή μας από τα ιθαγενή όργανα των επικυρίαρχων. Και μετά, μακάρι να γίνει αυτό που ελπίζει και ο Άρης Δαβαράκης: να βρεθεί ένας άνθρωπος να βγει μπροστά και να δηλώσει πως δεν πάει άλλο!

Τι θα γίνει συνέλληνες; Πόσο ακόμα; 

Σκεφτόμουνα την Πέμπτη καθώς προχωρούσε η μέρα πως όλο αυτό το σκηνικό της κρίσης και της δυσκολίας μέσα στο οποίο ζούμε τώρα και αρκετά χρόνια πιά, δεν κάνει να συνεχιστεί άλλο. Μας έχει εξοντώσει αυτή η επικίνδυνη θολούρα που ξεκίνησε από τη στιγμή που βρεθήκαμε ξαφνικά με κηδεμόνες και ελεγκτές να παρακολουθούν τις συμπεριφορές μας από κοντά και να επεμβαίνουνε διορθωτικά στην καθημερινότητά μας με τιμωρίες οικονομικές που, από ένα σημείο και μετά, ακόμα και με βασανιστήρια μπορείς να τις παρομοιάσεις. Είμαστε, ένας ολόκληρος λαός, υπό αυστηρή επιτήρηση, κάπως σαν φυλακισμένοι ομαδικά για οικονομικά εγκλήματα που έχουμε διαπράξει και έχουμε καταδικαστεί γι’ αυτά στα  eυρωπαϊκά δικαστήρια, με συνοπτικές, αλλά έγκυρες διαδικασίες τις οποίες, με σκυμμένο το κεφάλι, τις αποδεχόμαστε ως δίκαιη τιμωρία. Κανείς δεν διαμαρτύρεται γι’ αυτή την κατάσταση. Έχουμε όλοι αποδεχθεί την μοίρα μας και προσπαθούμε μέσα στις μικρές μας φυλακές που είναι τα σπίτια μας, να φτιάξουμε κάτι προς πώληση για να μπορέσουμε να προμηθευτούμε τα απαραίτητα. Η ζωή μας, ξέρετε, μου θυμίζει πολύ το εξάμηνο που έζησα στις φυλακές Κορυδαλλού, το 2005. Υπάρχει μια αναλογία σε πολλά πράγματα. Αυτή η αίσθηση του περιορισμού και της «επιβίωσης», σαν ένστικτο πολύ ισχυρό στον άνθρωπο (που είναι από τα πιο προσαρμοστικά ζώα), ισχύει στην Ελλάδα των μνημονίων στον ίδιον περίπου βαθμό που ίσχυε και στις φυλακές Κορυδαλλού.

Έσχατο όπλο άμυνας η ψήφος εμπιστοσύνης (του Γ.Δελαστίκ)

Είναι αλήθεια ότι με ξενίζει η έκταση που δίνεται από τα ΜΜΕ στο θέμα της ψήφου εμπιστοσύνης που ζήτησε η κυβέρνηση. Ιδιαίτερα όταν είναι βέβαιο ότι αυτός είναι ο ένας από τους δυο σπουδαιότερους λόγους που ο πονηρός Βενιζέλος πρότεινε αυτή τη διαδικασία (και ο Σαμαράς, ως συνήθως, συμφώνησε με την πρότασή του). Δηλαδή ο ένας λόγος είναι να ασχολούνται τα ΜΜΕ με αυτό το άνευ οποιασδήποτε σημασίας θέμα, αφού είναι βέβαιο ότι όποια κυβέρνηση έχει ζητήσει (μεταπολιτευτικά τουλάχιστον) ψήφο εμπιστοσύνης, την έλαβε, αντί να ασχολούνται με την αναμενόμενη χιλιοστή ήττα της κυβέρνησης από την τρόικα. Κι ερχόμαστε στο δεύτερο λόγο, που είναι η συσπείρωση των κυβερνητικών βουλευτών και η αποδυνάμωση των δήθεν ανταρτών που για λόγους πολιτικής επιβίωσής τους, προσποιούνται ότι ενδιαφέρονται για το λαό που έχουν καταστρέψει με τους νόμους που έχουν ψηφίσει. Αυτή είναι η δική μου άποψη που δεν διαφέρει και πολύ από αυτή του Γ.Δελαστίκ που αναδημοσιεύω στη συνέχεια από το ΕΘΝΟΣ.

Έσχατο όπλο άμυνας κάθε κυβέρνησης η ψήφος εμπιστοσύνης

Ουδέποτε η παροχή ψήφου εμπιστοσύνης προς μια οποιαδήποτε κυβέρνηση από το κοινοβούλιο τη βγάζει πιο ισχυρή από πλευράς λαϊκής απήχησης. Αν θέλουμε να είμαστε ψυχροί αναλυτές, οφείλουμε να ομολογήσουμε ευθέως ότι η διαδικασία της παροχής ψήφου εμπιστοσύνης σε μια κυβέρνηση που έχει ήδη συγκροτηθεί, συνιστά ανέκαθεν επιχείρηση εκβιασμού των βουλευτών των κομμάτων που... κυβερνούν! Εξαναγκασμού τους, δηλαδή, να ταχθούν εκόντες - άκοντες υπέρ της κυβέρνησης που οπωσδήποτε παίρνει αντιλαϊκά μέτρα - γιατί μόνο τότε οι κυβερνήσεις επιζητούν να «αναβαπτιστούν» στην εμπιστοσύνη των βουλευτών των κομμάτων τους! Καμιά επίδειξη ισχύος απέναντι στους πολιτικούς αντιπάλους της κυβέρνησης δεν εμπεριέχει η αναζήτηση και η σχεδόν βέβαιη πάντοτε παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Σε σπανιότατες περιπτώσεις αποτυγχάνει αυτός ο συστημικός πολιτικός εκβιασμός. Θεμελιώδης κανόνας είναι ότι η παροχή ψήφου εμπιστοσύνης απαξιώνει ή και εξευτελίζει τους βουλευτές της κάθε εσωκομματικής αντιπολίτευσης, οι οποίοι υποχρεώνονται να «γλείψουν εκεί που έφτυναν», αφού σχεδόν όλοι δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση των κομμάτων τους, την πολιτική της οποίας όμως κατέκριναν δημοσίως!

Η απαξίωση του πολιτικού συστήματος και η δημοκρατική απάντηση

Διάβασα ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του Σωτήρη Αμάραντου με τίτλο "Οι αγώνες των ελίτ για κυριαρχία και η επιβεβλημένη δημοκρατική απάντηση" και αναδημοσιεύω εδώ - λόγω της μεγάλης έκτασής του - το δεύτερο μέρος* που περιγράφει με κριτική ματιά την ελληνική πολιτική κατάσταση, από την ίδια οπτική γωνία που την έχουμε κριτικάρει και άλλες φορές από αυτό εδώ το blog.
 

Το ελληνικό πρόβλημα

Το ελληνικό κράτος είναι ο κεντρικός μηχανισμός μέσα από τον οποίο ασκούν διαχρονικά ηγεμονία, οι διάφορες εγχώριες πολιτικές και οικονομικές ελίτ. Παραδομένες σε μία άνευ λογικής εκμετάλλευση αυτής της ηγεμονίας, δεν δίστασαν να υπονομεύσουν ακόμη και τον ίδιο τον μηχανισμό από τον οποίο αντλούσαν τα προνόμιά τους, δηλαδή το κράτος, το οποίο ξεπέρασε τα συνήθη διεθνή (καπιταλιστικά και μη δημοκρατικά) «όρια» χρεοκοπίας, διαφθοράς και αναξιοκρατίας.

Η εγχώρια ελίτ συνιστά μια παρασιτική κοινωνική τάξη που ασκεί εκμετάλλευση στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας και οι όποιοι τριγμοί ή συγκρούσεις θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως προσπάθειες ανακατανομής της ισχύος στο εσωτερικό της κυρίαρχης κοινωνικής τάξης, με τελικό στόχο, όχι φυσικά τη βελτίωση των πνευματικών και υλικών αγαθών της κοινωνίας, αλλά τη διαιώνιση και ενδυνάμωση της ταξικής της εξουσίας. Οι ενδοταξικές συγκρούσεις στο επίπεδο της πολιτικής εκπροσωπούνται από τις διάφορες εκδοχές των κομματικών συσπειρώσεων. Οι διάφορες αντίστοιχα ενδοταξικές συμμαχίες μεταξύ των οικονομικών και πολιτικών ομάδων εξουσίας αρθρώνονται στο πλαίσιο επιχειρούμενων διαπραγματεύσεων και συναλλαγών μεταξύ πολιτικού, οικονομικού και επικοινωνιακού κεφαλαίου.