Γιατί η κυβέρνηση παίζει τα ρέστα της στο χρέος

Μια επίκαιρη πολιτική ανάλυση για τα τεκταινόμενα κάνει ο κ.Σταύρος Λυγερός στο άρθρο του που αναδημοσιεύω στη συνέχεια.

Επιθυμία για ολοκλήρωση της αξιολόγησης
Μπορεί η κυβέρνηση να καλλιεργεί στην κοινή γνώμη -προσεκτικά, είναι η αλήθεια- το δικό της αφήγημα για success story στην οικονομία, αλλά στο Μαξίμου έχουν συνείδηση πως τα πάντα θα κριθούν από την έκβαση της μάχης για την ελάφρυνση του χρέους.

Προϋπόθεση για να συζητηθεί στη συνεδρίαση του Eurogroup στις 5 Δεκεμβρίου είναι οι διαπραγματεύσεις με το κουαρτέτο να καταλήξουν τις επόμενες ημέρες σε συμφωνία. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η εντολή του Μαξίμου προς τους εμπλεκόμενους υπουργούς είναι να εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια για άμβλυνση των υπέρμετρων απαιτήσεων, κυρίως του ΔΝΤ, στον τομέα των Εργασιακών, αλλά να μη διακινδυνεύσουν ναυάγιο αυτού του κύκλου των διαπραγματεύσεων. Η οδηγία του πρωθυπουργού, ότι το κουαρτέτο δεν πρέπει να φύγει από την Ελλάδα χωρίς συμφωνία, πρακτικά σημαίνει ότι η ελληνική πλευρά είναι άοπλη διαπραγματευτικά. Σύμφωνα με υψηλά ιστάμενο κυβερνητικό παράγοντα, «μας πονάει το γεγονός ότι είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε πίσω, αλλά το διακύβευμα είναι πολύ μεγαλύτερο από τα Εργασιακά και τα άλλα θέματα της ατζέντας. Αν δεν έχουμε συμφωνία πριν φύγουν οι θεσμοί, δεν θα μπορέσει το Euroworking Group στις 28 του Νοέμβρη να ανάψει το πράσινο φως και θα χαθεί η δυναμική που υπάρχει για να συζητηθεί η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους στο Eurogroup στις 5 του Δεκέμβρη. Ο Σόιμπλε θα το ήθελε πολύ, αλλά είμαστε αποφασισμένοι να μη χάσουμε το τρένο».

Αναφερόμενη στις διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση, άλλη κυβερνητική πηγή μάς είπε ότι αυτή τη φορά η κυβέρνηση είναι πολύ πιο καλά προετοιμασμένη. Στο πλαίσιο της εντολής του πρωθυπουργού να μην υπάρξουν καθυστερήσεις έγιναν από το καλοκαίρι συσκέψεις. Σε αυτές αποφασίστηκε κάθε υπουργείο να επεξεργαστεί συγκεκριμένες προτάσεις για τα θέματα της ατζέντας, ώστε να μην περιέλθει στη μειονεκτική θέση να διαπραγματεύεται αποκλειστικά στη βάση των απαιτήσεων του κουαρτέτου.

Αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν κάτι....

Ακούμε πάλι να γίνεται κουβέντα για εκλογές (όχι ότι σταματάει ποτέ αυτή η συζήτηση...). Αναρωτιέμαι πόσο μπορεί να ενδιαφέρει τους μη ενταγμένους κομματικά πολίτες αυτό το θέμα, με τις διαμορφωμένες από την ξένη επιτήρηση συνθήκες, πέραν του ότι είναι ένα happening που δίνει μια ψευδαίσθηση ότι μπορεί ο ψηφοφόρος να αποφασίσει για τη ζωή του.

Στην πραγματικότητα όμως, οι εκλογές - ειδικά αυτά τα μνημονιακά χρόνια - απλά εναλλάσσουν στις υπουργικές και βουλευτικές καρέκλες τα πρόσωπα τα οποία θα καρπωθούν οφέλη που έχουν νομοθετηθεί κατά καιρούς υπέρ τους.

Αν σκεφτούμε ότι τα συμφέροντα εκείνων που βρίσκονται στις θέσεις της εξουσίας (αν και αυτά τα χρόνια δεν ασκούν καμία εξουσία, εφόσον εφαρμόζουν εντολές που τους έρχονται έξωθεν) διαφέρουν από τα συμφέροντα αυτών που τους ψηφίζουν, τότε οι όποιες νομοθετικές ρυθμίσεις ψηφίζονται από τη Βουλή ποιους θα ωφελούν;

Για να το δούμε και ιστορικά. Υπάρχει παράδειγμα καθεστώτος που να μην καταπίεζε η άρχουσα μειοψηφία την εργαζόμενη πλειοψηφία. Από τα φεουδαρχικά κράτη, όπου οι γαιοκτήμονες ξεζούμιζαν τους υποτελείς τους, στα δικτατορικά καθεστώτα, όπου μια μειοψηφία που είχε καταλάβει με βία την εξουσία καταπίεζε του πολίτες, μετά στα κομμουνιστικά κράτη όπου υπήρχε στέρηση ελευθεριών ώστε να μπορεί η κυβερνώσα νομενκλατούρα να επωφελείται από την εργασία των υπηκόων, μέχρι τα καπιταλιστικά καθεστώτα, όπου ευημερεί η οικονομική ελίτ διατηρώντας τη μεγάλη μάζα στη φτώχεια και εν πολλοίς στην εξαθλίωση.

Οι αρχαίοι φιλόσοφοι διδάσκουν τους σύγχρονους Έλληνες

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διδασκαλία των αρχαίων ελλήνων φιλοσόφων έχει διαχρονική αξία. Ενστερνιζόμενοι τις διδαχές τους και προσαρμόζοντάς τες στα σημερινά δεδομένα, μόνο ωφελημένοι θα μπορούσαμε να βγούμε.
Για τα παραπάνω πήρα αφορμή από ένα βιβλίο που έπεσε στα χέρια μου με τίτλο "Έξι Έλληνες φιλόσοφοι μιλούν για την σύγχρονη Ελλάδα", στο οποίο η συγγραφέας του Βιργινία Φατσή χρησιμοποιεί το απόσταγμα της διδασκαλίας του Επίκουρου, του Αναξαγόρα, του Ερατοσθένη, του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα και του Σωκράτη με σκοπό να αποδείξει ότι οι απόψεις τους μπορούν να μας βοηθήσουν σε περιόδους κρίσης - σαν αυτή που ζούμε - και να μας χρησιμεύσουν ως πνευματικό εφαλτήριο, με το οποίο θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες των δυσάρεστων καταστάσεων που βιώνουμε. 
Ενδεικτικά, παραθέτω στη συνέχεια την εισαγωγή από αυτό το βιβλίο κι ελπίζω να προτρέψει αρκετούς να προσφύγουν στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και να ωφεληθούν από τις αιώνιες αξίες της. 

«Έξι Έλληνες φιλόσοφοι μιλούν για την σύγχρονη Ελλάδα»

Οι Έλληνες σήμερα όχι μόνο δεν παράγουν πολιτισμό, αλλά αντίθετα με τις πράξεις και τις αποφάσεις τους καταστρέφουν καθημερινά τον πολιτισμό τους.
Αυτή η κακοδαιμονία άρχισε από πολύ παλιά, τότε που οι Αθηναίοι έστειλαν τον Σωκράτη στον θάνατο, αν και γνώριζαν πολύ καλά ότι η δημοκρατία τους ποτέ δεν θα μπορούσε να συνέλθει από το πλήγμα αυτής της πράξης.
Σήμερα, οι πράξεις που τραυματίζουν την δημοκρατία μας δεν έχουν τέλος. Καθημερινά παρακολουθούμε τα ασύστολα ψέματα, τις χωρίς προσχήματα μεθοδεύσεις, τις βάναυσες παραβιάσεις της ηθικής μας, μαζί με την αμηχανία των θεσμικών φορέων και των συλλογικών σχημάτων που δεν γνωρίζουν πώς να αντιδράσουν σε αυτήν τη καταστροφή.
Όπου όμως δεν λειτουργούν οι θεσμοί, απομένει ως φορέας ηθικής και ελπίδας ο άνθρωπος. Ο ίδιος άνθρωπος που υποτάχθηκε στις νομοτέλειες των συλλογικών κινημάτων και θυσίασε τα ατομικά του συμφέροντα για το κοινό καλό.
Αυτός ο άνθρωπος, όλοι εμείς, είμαστε ο φορέας της αλλαγής. Μιας αλλαγής που θα ξαναφέρει στην Ελλάδα την αλληλεγγύη, την ομοθυμία και την συνεργασία μέσα από έργα κοινής ωφέλειας.

Όταν γύρω μας δεν υπάρχει ορατή διέξοδος, σηκώνουμε τα μάτια ψηλά και είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε όποιο μήνυμα υπάρχει για εμάς από τον ουρανό.
Τύχη αγαθή θέλησε να υπάρχουν ακόμα οι Έλληνες που δημιούργησαν την Ελλάδα και να είναι έτοιμοι να προτείνουν λύσεις στα φλέγοντα ζητήματα της εποχής.
Μόνο που αυτές οι λύσεις δεν απευθύνονται σε συλλογικά σχήματα αλλά σε κάθε άνθρωπο που είναι έτοιμος να τις ακούσει. Έτσι στις εποχές της κρίσης των θεσμών, αναδεικνύονται και καλλιεργούνται νέες ποιότητες του ανθρώπου.

Ο Norman Mailer για την αέναη τριμερή πάλη Καλού, Κακού και Ανθρώπου

Πολλά από τα έργα του Νόρμαν Μέιλερ κυριαρχούνται από την πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό με έπαθλο τον Άνθρωπο. Το απόσπασμα που διάλεξα να αναδημοσιεύσω πιο κάτω από το βιβλίο "Περί Θεού", που περιέχει μια συζήτηση ανάμεσα στο συγγραφέα και στο φίλο και συνεργάτη του Μάικλ Λένον, αναφέρεται σε αυτές ακριβώς τις απόψεις του Μέιλερ, ταυτοποιώντας τις έννοιες του καλού και του κακού με τις έννοιες του Θεού και του Διαβόλου.
Όπως είναι σε θέση να καταλάβουν οι αναγνώστες αυτού του blog, ο συγγραφέας, που άλλωστε δηλώνει υπαρξιστής, δεν χρησιμοποιεί τις λέξεις Θεός και Διάβολος (μόνο) με τον τρόπο που τις χρησιμοποιούν οι θεοσεβούμενοι, αλλά με τρόπο που θα βοηθήσει τους αναγνώστες του να εμβαθύνουν στην τριμερή σχέση/πάλη καλού, κακού και ανθρώπου. 
Οι απόψεις του είναι διατυπωμένες έτσι ώστε να μπορούν να φανούν χρήσιμες και κατανοητές τόσο στους θεοσεβούμενους, όσο και στους αγνωστικιστές ή άθεους.  

Σε μια από τις πρώτες μας συζητήσεις είπες ότι δημιουργηθήκαμε από κάποιον ή κάτι όχι και τόσο αλλιώτικο από εμάς. Άρα, κατά κάποιον τρόπο, δημιουργηθήκαμε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Του;
Ναι, Το πιστεύω.
Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε περισσότερο καλοί παρά κακοί; 
Είμαστε δυνητικά περισσότερο καλοί. Όταν ένας καλός άνδρας και μια καλή γυναίκα κάνουν ένα παιδί, έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι το παιδί θα γίνει καλός άνθρωπος. Δεν είναι όμως δεδομένο. Οι καλοί γονείς μπορεί να κάνουν και κακά παιδιά.
Εάν δημιουργηθήκαμε κατ’ εικόνα του Θεού και είμαστε δυ­νητικά καλοί, αλλά τελικά επιλέγουμε το κακό, τότε μπορεί να ήμασταν ανέκαθεν κακοί.
Πρόσεξε τα λόγια σου - «ανέκαθεν κακοί». Εάν, κατά τη Δημιουργία, ο Διάβολος ήταν παρών και μπήκε κι εκείνος μέσα μας, τότε αυτό που αποκαλούμε προπατορικό αμάρτημα μπορεί να θεωρηθεί ως η υποχρεωτική συνεργασία του Θεού με το Διάβολο. Γεννιόμαστε καλοί και κακοί.
Πενήντα πενήντα;
Το θέμα είναι ότι, είτε πενήντα πενήντα, είτε εξή­ντα σαράντα, είτε εβδομήντα τριάντα, τα ποσοστά αλλάζουν για τον καθένα μας, διότι μαίνεται ένας σφοδρός ασταμάτητος πόλεμος, όχι μόνο ανάμεσα στο Θεό και το Διάβολο -το ξαναλέω- αλλά στο Θεό και τo Διάβολο καθώς πολεμούν μέσα μας. Εμείς κλείνουμε τις δικές μας συμφωνίες μαζί Τους. Θεός και Διάβολος δεν διαθέτουν τα μέσα ώστε να μας ελέγχουν απόλυτα συνεχώς. Δεν περνάμε τη μέρα μας κανονικά, με το Θεό από το ένα μας πλευρό και το Διάβολο από το άλλο - όχι κάθε άλλο! Μας προσεγγίζουν όταν τραβάμε την προσοχή τους, ό­ταν κινδυνεύουν τα συμφέροντά Τους και τα δικά μας. Η ιδέα, πίσω από όλες αυτές τις εικασίες, είναι ότι η θεϊκή ενέργεια είναι σαν την ανθρώπινη – κάθε άλλο παρά ανεξάντλητη. Ο Θεός και ο Διάβολος είναι υποχρεωμένοι να εξοικονομούν ενέργεια, επομένως να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή σε κάποια στοιχεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς παρά σε άλλα. Πολύ συχνά, παρατούν ορισμένους ανθρώπους.
Νομίζω πως τώρα νιώθω περισσότερο έτοιμος να αγγίξω το ζήτημα της ηθικής. Είναι μάλλον φα­νερό από όσα είπα έως τώρα ότι όχι μόνο είμαι υπαρξιστής, αλλά φτάνω και στο σημείο να πω ότι δεν γνωρίζουμε τη φύση μας. Απλώς μαθαίνουμε τον εαυτό μας όσο ζούμε τη ζωή μας. Και όσο μαθαίνουμε τόσο γεννιούνται μέσα μας ερωτήματα.

Ο Ευρωσκεπτικισμός είναι ευλογία

​Ο Ευρωσκεπτικισμός είναι μια από τις έννοιες που τα συστημικά μέσα και οι υποτελείς πολιτικοί φροντίζουν να δυσφημούν σε κάθε ευκαιρία. Επειδή, προφανώς, αφορά την αντίδραση που φοβούνται ότι θα τους στερήσει τα οφέλη που προσπορίζονται από τη διαμορφωμένη αποικιοκρατική κατάσταση της χώρας.
Αυτές τις μέρες, με την ευκαιρία της εκλογής Τραμπ, πόσες φορές δεν ακούσαμε στα ΜΜΕ ότι τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο των ΗΠΑ συνεχάρησαν πολιτικοί "ευρωσκεπτικιστές-ακροδεξιοί", με στόχο φυσικά να υποβάλλουν στο υποσυνείδητο των πολιτών την ταύτιση των δυο όρων. Ότι δηλαδή ευρωσκεπτικιστές είναι μόνο οι ακροδεξιοί (τι να λένε γι'αυτό άραγε, ο Λαφαζάνης, η Κωνσταντοπούλου, ο Αλαβάνος κ.ά.;).
Στο άρθρο του που αναδημοσιεύω στη συνέχεια ο κ.Χρήστος Γιανναράς* ανασκευάζει την άποψη που προωθεί το σύστημα για τον Ευρωσκεπτικισμό, αποδεικνύοντας ότι πρόκειται για σύμπτωμα που δείχνει υγεία. 

Άποψη, και κατατίθεται για να κριθεί. H χώρα μας επιτροπεύεται ταπεινωτικά (αλλά δικαιολογημένα), μπορούμε ωστόσο να εκφραζόμαστε, ακόμα, χωρίς λογοκρισία.
H άποψη λέει: Tο πιο αισιόδοξο σύμπτωμα στην Ευρώπη σήμερα είναι ο ευρωσκεπτικισμός. Όπως ακριβώς και στην προσωπική τού καθενός μας ζωή: το γονιμότερο και πιο ελπιδοφόρο σύμπτωμα (τόσο στην αποτυχία όσο και στην επιτυχία) είναι η αυτοκριτική εγρήγορση.
Έχει τόσο κατασυκοφαντηθεί ο «ευρωσκεπτικισμός», ώστε κάθε υπεράσπισή του να διακινδυνεύει την αβασάνιστη a priori απόρριψή της ή τον χλευασμό. Mας έχουν μεθοδικά βομβαρδίσει με τη μικρονοϊκή ρετσινιά ότι ευρωσκεπτικισμός σημαίνει εθνικιστικός επαρχιωτισμός, ακροδεξιά ξενοφοβία, φασιστοειδής πατριδοκαπηλία. H ευτέλεια των κακόβουλων χαρακτηρισμών φανερώνει πόσο επικίνδυνος είναι ο ευρωσκεπτικισμός για κάποιους πανίσχυρους συνασπισμούς συμφερόντων.

Η Οικονομία αντικατέστησε την Πολιτική και την Δημοκρατία

Τα τελευταία χρόνια, τα επονομαζόμενα και μνημονιακά, είναι γεγονός ότι η οικονομία αντικαθιστά όλο και περισσότερο την πολιτική στις δημόσιες συζητήσεις. Χαρακτηριστική είναι η ερώτηση των τηλεδημοσιογράφων κατά τις προεκλογικές περιόδους των τελευταίων ετών "πόσο κοστολογείται το πρόγραμμα του κόμματός σας;" Θυμάστε αν σε παλαιότερες εκλογικές αναμετρήσεις δινόταν βάρος στην οικονομική πλευρά των προγραμμάτων των κομμάτων;
Πριν απαντήσετε, "γι'αυτό φτάσαμε εκεί που φτάσαμε" και άλλα παρόμοια, διαβάστε το παρακάτω κείμενο του καθηγητή οικονομίας Ελουά Λωράν.

H οικονομία έγινε η γραμματική της πολιτικής. Πλαισιώνει τον πολιτικό λόγο με τους κανόνες και με τις χρήσεις της, με αποτέλεσμα η ελεύ­θερη βούληση του πολιτικού λόγου να περιορί­ζεται πλέον στην επιλογή του λεξιλογίου, στη ρητορική και στον τονισμό. Σήμερα, η πολιτική μιλάει υπό τον όρο της οικονομικής επικύρωσης και την ανακαλούμε

αμέσως στην τάξη μόλις ο λόγος της απελευθερωθεί από την τυραννία των αριθμών. Αυτή η οικονομική γραμματική δεν εί­ναι ούτε επιστήμη ούτε τέχνη, αλλά μάλλον μια μυθολογία, μια κοινή πεποίθηση σ' ένα σύνολο συλλογικών αναπαραστάσεων, θεμελιακών και ρυθμιστικών, που κρίνονται ισάξιες μιας «πίστης» - οι οποίες αναπαραστάσεις είναι ανθεκτικές και ταυτοχρόνως αμφισβητήσιμες. 
Ποια είναι λοιπόν η χρησιμότητα της οικονομικής μυθολογίας; Τι ελπίζει η πολιτική με το να υποτάσσεται στην οικονομία; Πιστεύει άραγε ότι θα επικρατήσει ως αυθεντία: Στην πραγματικότητα, η αυθεντία γλιστράει μέσα από τα δάχτυλά της. Η οικονομία έχει γίνει μια κοινωνική εντολή την οποία οι κυβερνώντες αδυνατούν να επιβάλουν με τη βία ή με την πειθώ. Η οικονομική ρητορική - δηλαδή η πρωταρχική της λειτουργία- λέει στους πολίτες «πρέπει» και «οφείλουμε», αντικαθιστώντας έναν πολιτικό λόγο που δεν έχει πια πέραση. Η οικονομική ρητορική εποπτεύει, επιλύει διάφορες, αποφασίζειˑ κοντολογίς, προσφέρει την ανακουφιστική ιδέα ότι υπάρχει λύση στην πολυπλοκότητα του κοινοτικού κόσμου.

Πρώτο σχόλιο του Paul Krugman για την εκλογή Donald Trump:

Μόλις έγινε γνωστό το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών και η επικράτηση του Donald Trump, o Paul Krugman δημοσίευσε το παρακάτω σχόλιο στη στήλη του στους New York Times.

Φαίνεται πως τώρα με Πρόεδρο τον Donald J. Trump, οι αγορές βυθίζονται. Πότε να περιμένουμε να ανακάμψουν;
Ειλικρινά, μου είναι πολύ δύσκολο να το προβλέψω, έστω κι αν αυτή είναι η ειδικότητά μου. Η καταστροφή για την Αμερική και όλον τον κόσμο έχει τόσες πολλές πτυχές, ώστε οι οικονομικές επιπτώσεις είναι πολύ κάτω στη λίστα μου με τα πράγματα που φοβάμαι.
Παρόλα αυτά, υποθέτω ότι όλοι θέλουν μια απάντηση: Αν η ερώτηση είναι, πότε θα ανακάμψουν οι αγορές, μια πρώτη απάντηση είναι ποτέ.
Υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, αν βάλεις ένα ανεύθυνο, ανίδεο άτομο, που ακολουθεί τις συμβουλές λάθος ανθρώπων, επικεφαλής του έθνους με τη σημαντικότερη οικονομία του κόσμου, δεν μπορεί παρά αυτά να είναι πολύ άσχημα νέα. Αυτό που το καθιστά ιδιαίτερα κακό αυτή τη στιγμή, ωστόσο, είναι η εξαιρετικά εύθραυστη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ακόμα μεγάλο μέρος του κόσμου, οκτώ χρόνια μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση.
Είναι αλήθεια ότι αυξάνονται οι θέσεις εργασίας με ένα αρκετά καλό ρυθμό και βρισκόμαστε πολύ κοντά στην πλήρη απασχόληση. Αλλά το έχουμε πετύχει μόνο χάρη στα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια. Δεν υπάρχει τίποτα λάθος σ’αυτό από μόνο του. Τι γίνεται όμως αν συμβεί κάτι κακό και η οικονομία χρειάζεται μια ώθηση; Η Fed ουσιαστικά έχει πολύ μικρό περιθώριο για περαιτέρω μείωση των επιτοκίων, και, επομένως, πολύ μικρή ικανότητα να ανταποκριθεί σε ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Είναι λύση η μετάβαση σε εθνικό νόμισμα;

Ότι η κατάσταση δεν μπορεί να βελτιωθεί με τα ακολουθούμενα υφεσιακά προγράμματα το βλέπουν όλοι, ακόμα και αυτοί που εξακολουθούν να επιμένουν στη συνέχιση εφαρμογής τους. 

Μπορεί η οικονομία της χώρας μας να ανακάμψει; Η απάντηση είναι σαφώς όχι, αν συνεχιστεί η ίδια οικονομική πολιτική των μνημονίων. 

Υπάρχει εναλλακτική πρόταση; Καμία πολιτική δεν είναι μονόδρομος, κατά τη γνώμη μου.

Μια από αυτές τις προτάσεις που έρχονται επαναλαμβανόμενα στο προσκήνιο είναι η έξοδος της χώρας από την ευρωζώνη (προσωρινή ή μόνιμη) και η υιοθέτηση εθνικού νομίσματος, γεγονός που θα της επιτρέψει να ακολουθήσει δική της νομισματική/οικονομική πολιτική.

Είναι αυτή η μόνη εναλλακτική; Οπωσδήποτε όχι! Μια άλλη πρόταση θα ήταν η δυνατότητα εφαρμογής από τη χώρα μας δικής της (σε κάποιο βαθμό, έστω) οικονομικής πολιτικής. Αυτό όμως δεν φαντάζει δυνατό, αν λάβουμε υπόψη τη στάση των δανειστών απέναντί μας κατά την τελευταία επταετία.

Άλλες προτάσεις θα περιελάμβαναν ένα μείγμα εθνικής πολιτικής και "επιτροπείας", τα συστατικά του οποίου θα αποφάσιζαν από κοινού τα δυο μέρη, ως πραγματικά, όμως, ισότιμοι εταίροι.

Σε αυτό το σημείωμα θα σταθούμε στην εναλλακτική πρόταση για προσωρινή επιστροφή σε εθνικό νόμισμα και την άνευ όρων διαγραφή του δημόσιου χρέους, που επανήλθε στο προσκήνιο μετά τη συνέντευξη του διευθυντή του τμήματος Εξωτερικής Οικονομίας του γερμανικού Ινστιτούτου Ifo, Γκάμπριελ Φελμπερμάιερ στο ΑΜΠΕ στις 26 Οκτωβρίου.Στην ουσία επανέρχεται ελαφρά διαφοροποιημένη η πρόταση που έκανε ο Σόιμπλε στους "θεσμούς" και την ελληνική κυβέρνηση στις 10 Ιουλίου 2015. Παραβλέποντας προς στιγμήν τα εξόχως αρνητικά συναισθήματα που μας προκαλεί ο γερμανός υπουργός οικονομικών όταν αναφέρεται στη χώρα μας, ας δούμε τα βασικά στοιχεία της παρεμφερούς πρότασης του αυστριακού οικονομολόγου, του Φελμπερμάιερ, μιας πρότασης που απαγορεύεται να συζητηθεί δημόσια στη χώρα μας.