23 Ιουνίου 2018

Η "πολιτική ορθότητα" φυλακίζει την ελεύθερη σκέψη

Με το θέμα της πολιτικής ορθότητας έχω ασχοληθεί κι άλλη φορά στο παρελθόν (εδώ). Ο λόγος είναι ότι τη θεωρώ ως ένα ακόμα μέσο καταπίεσης και χαλιναγώγησης της ελέυθερης σκέψης και έκφρασης. 
Πρόσφατα διάβασα άλλο ένα άρθρο* επάνω σ'αυτό το θέμα κι επειδή το βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον και τεκμηριωμένο, το αναδημοσιεύω στη συνέχεια.


Η πολιτική ορθότητα ως απειλή

Η μόδα της «πολιτικής ορθότητας» έχει έρθει προ πολλού και στη χώρα μας. Είχε ξεκινήσει πριν από μερικές δεκαετίες στις Η.Π.Α. ως απόπειρα καταπολέμησης των διακρίσεων απέναντι σε θεωρούμενες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (μαύρους, ομοφυλόφιλους, μετανάστες κτλ.) και για το σκοπό αυτό κρίθηκε σκόπιμη η χρήση «ουδέτερων» και ανώδυνων εκφράσεων σχετικά με τις ομάδες αυτές (για παράδειγμα «έγχρωμος» αντί «μαύρος»). Ως εδώ, κανένας λογικός άνθρωπος με κοινωνικές ευαισθησίες δε θα είχε την παραμικρή αντίρρηση. Γρήγορα όμως η όλη κίνηση, παρά τις αρχικές αξιέπαινες προθέσεις, γενικεύτηκε υπέρμετρα και εξετράπη σε υπερβολές, για να εξελιχτεί τελικά σε de facto φίμωση της γλώσσας με μια σειρά απλές διαδικασίες. Συγκεκριμένα, προβλήθηκαν και υπογραμμίστηκαν κατά κόρον ορισμένες αρνητικά φορτισμένες και άκρως δυσφημιστικές λέξεις (ανισότητα, διακρίσεις, σεξισμός, ξενοφοβία, εθνικισμός, ρατσισμός, φασισμός κτλ.). Και ταυτόχρονα οι λέξεις αυτές χρησιμοποιήθηκαν ως ανεξίτηλα κοινωνικοπολιτικά στίγματα, το καθένα από τα οποία ήταν και με το παραπάνω αρκετό για να καταδικάσει σε «λιθοβολισμό» ή να οδηγήσει σε «θάψιμο» κάθε ανυπακοή ή παρέκκλιση.

Αλλά το χειρότερο είναι ότι οι πάντες απέφυγαν επιμελώς να προσδιορίσουν επακριβώς το νοηματικό περιεχόμενό των παραπάνω λέξεων. Αντίθετα, το περιεχόμενό τους εμφανίστηκε σκοπίμως θολό, υπέρμετρα διευρυμένο και παλινδρομικά κινούμενο ανάμεσα στην κυριολεξία και τη μεταφορά, κάτι που ευνοεί το συνθηματολογικό καταγγελτικό λόγο. Αυτό σημαίνει ότι μέσα στην έντεχνα προωθούμενη σύγχυση μπορεί κανείς ανά πάσα στιγμή, ανάλογα με το τι τον εξυπηρετεί και τι τον συμφέρει, να καταγγείλει, για παράδειγμα, οποιονδήποτε ως σεξιστή, ως ξενόφοβο ή ως ρατσιστή! Πρόκειται για κακοποίηση της σημασίας των λέξεων, που είναι εκδήλωση παρακμής του πολιτικού ήθους. Όταν οι λέξεις χάνουν τη σημασία τους, συσκοτίζεται η ορθή αντίληψη για τα πράγματα, εμποδίζεται η ομαλή ένταξη στον αντικειμενικό κόσμο και διαταράσσεται η αρμονική σχέση με το κοινωνικό περιβάλλον. Οπότε, μέσα στη σύγχυση που καλλιεργείται συστηματικά: α) υποχρεώνεται κανείς να δεχτεί ως αλήθειες ορισμένα κραυγαλέα ψεύδη, β) στερείται το δικαίωμα της διαφωνίας και της διαμαρτυρίας και γ) καταντά εύκολο και ανήμπορο θύμα μεθοδεύσεων που σχεδιάζονται από οργανωμένες μειοψηφίες και προωθούνται με τη διαδικασία της στοχευμένης τρομοκράτησης.

18 Ιουνίου 2018

Τα Αργοναυτικά του Ορφέα

Ένα από τα αρχαιότερα κείμενα είναι τα Αργοναυτικά του Ορφέα. Η Αργοναυτική εκστρατεία βέβαια, έχει καταγραφεί - εκτός από τον Ορφέα - και από διάφορους άλλους αρχαίους συγγραφείς. Το μόνο κείμενο όμως που σώζεται είναι του Απολλώνιου του Ρόδιου. Το κείμενο αυτό, εκτός από την διήγηση της εν λόγω εκστρατείας - που μάλλον είχε γίνει - περιέχει και άλλα λιγότερο ή περισσότερο κρυφά νοήματα. Καλό θα ήταν, κάθε ερευνητής λάτρης της αρχαιότητας να διαβάσει προσεκτικά τα Αργοναυτικά. 
Στη συνέχεια παραθέτω μια ανάλυση του έργου.*


Τα Αργοναυτικά του Ορφέα είναι ένα ποιητικό κείμενο στο οποίο περιγράφεται η πρώτη οργανωμένη Πανελλήνια ενέργεια. Η πρώτη κίνηση στην οποία συμμετείχαν όλα οι ήρωες των Ελληνικών φύλλων, άνθρωποι αναγνωρισμένης αξίας και ικανοτήτων. Σύμφωνα με τις χρονολογήσεις και με βάση τα Τρωικά, το εγχείρημα έλαβε χώρα το 1360 ή το 1350 π.Χ. Η περίοδος ορίζει και τα φύλλα των οποίων οι ήρωες έλαβαν μέρος. Πρόκειται για όλα τα Αρχαιοελληνικά φύλλα, από τους Πρωτοέλληνες Πελασγούς έως τα νέα εκείνη την εποχή Μυκηναϊκά φύλλα της Αργολίδας και της Μαγνησίας. Η εκστρατεία αυτή περιγράφηκε από πολλούς Έλληνες και Λατίνους ποιητές.
Το πρώτο κείμενο που περιγράφει την Αργοναυτική εκστρατεία γράφηκε από τον Ορφέα. Το κείμενο αυτό δε σώθηκε. Αυτά τα οποία αναφέρονται ως Ορφικά Αργοναυτικά τα έγραψε μάλλον ο Κροτωνιάτης Ορφέας ή ο Ονομάκριτος. Μέλη και οι δυο των Ορφικών προφανώς μετέφεραν το κείμενο του ιδρυτή τους. Επίσης περί της εκστρατείας έγραψαν ο Επιμενίδης, ο Διονύσιος από τη Μίλητο, ο Ηρόδωρος και ο Πείσανδρος. Τα κείμενα αυτά επίσης δε σώζονται. Το μόνο που έχει σωθεί είναι το κείμενο του Απολλωνίου του Ροδίου. Από τα έργα των Λατίνων ποιητών γνωρίζουμε τη μετάφραση του Απολλωνίου από τον Πούπλιο, έργο μη σωζόμενο και το ποίημα του Βαλερίου Φλάκου σε οκτώ βιβλία. Το σίγουρο είναι ότι η εκστρατεία αυτή, η οποία έγινε στην πραγματικότητα, χρησιμοποιήθηκε από τους ποιητές, με πρώτο τον Ορφέα, συμπεριλαμβάνοντας και πολλά μυθολογικά στοιχεία, για να τονίσει την ενότητα των διάσπαρτων Ελληνικών φύλλων και να διδάξει το «η ισχύς εν τη ενώσει». Παράλληλα μέσω του συμβολισμού που περικλείει μπορεί να θεωρηθεί ως μυητικό κείμενο, το οποίο χρησιμοποιούνταν από τους Ορφικούς στις διδασκαλίες τους.
GreekBloggers.com