Ινδική και Δυτική φιλοσοφία στους αρχαίους χρόνους

Στη Δύση η ινδική φιλοσοφία έγινε κατ’ αρχήν γνωστή στους Έλληνες. Βέβαια, οι μαρτυρίες, σύμφωνα με τις οποίες ο Λυκούργος, ο Πυθαγόρας, ο Δημόκριτος, ο Φαίδων και ο Αριστοτέλης είχαν ταξιδέψει στις Ινδίες και είχαν διδαχθεί από τους Ινδούς, είναι αμφισβητήσιμης αξίας. Το ίδιο αμφισβητήσιμη παραμένει η ιστορική βάση που μπορεί να έχει το αποδιδόμενο στον μουσικό Αριστόξενο (έζησε γύρω στο 300 π.Χ.) ανέκδοτο, σύμφωνα με το οποίο ο Σωκράτης είχε συναντηθεί με κάποιον Ινδό στην Αθήνα. Αβέβαιη είναι επίσης η πληροφορία, κατά την οποία ο Πλάτων είχε την πρόθεση να πάει στις Ινδίες αλλά εμποδίστηκε στην εκτέλεση του σχεδίου του από τις πολεμικές συνθήκες. Αντίθετα, είναι βέβαιο ότι Έλληνες φιλόσοφοι είχαν συναναστραφεί με Ινδούς σοφούς κατά την εκστρατεία του Αλεξάνδρου. Ο Ονησίκρητος, αξιωματικός του Αλεξάνδρου και μαθητής του κυνικού Διογένη, μας πληροφορεί για τη συνάντησή του με Ινδούς ασκητές. Ένας από αυτούς, ο Κάλανος, προσκολλήθηκε στη στρατιά του βασιλιά και κάηκε αργότερα ζωντανός στην πυρά με τη θέλησή του, μέσα σε λαμπρότατες τελετές και μπροστά σε όλο το στράτευμα. Ο θάνατός του στις φλόγες έγινε αντικείμενο πολλών σχολιασμών.

Στην ακολουθία του Αλεξάνδρου βρισκόταν επίσης ο οπαδός του Δημόκριτου Ανάξαρχος κι ο φίλος του τελευταίου Πύρρων από την Ήλιδα. Σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο, ο Πύρρων θα πρέπει να έζησε μοναχικά αργότερα. Θα πρέπει να του στοίχισε, όταν άκουσε κάποιον Ινδό να βρίζει τον Ανάξαρχο γιατί υπηρετούσε στη βασιλική αυλή, αντί να βελτιώνει τους άλλους με τις νουθεσίες του. Επειδή η σκεπτικιστική επιφύλαξη του Πύρρωνα έβρισκε εφαρμογή και στην καθημερινή του ζωή, εφόσον χαρακτήριζε την αδιαφορία απέναντι στην ύπαρξη και την ψυχική γαλήνη ως στόχο του σοφού, πολλοί υπέθεσαν ότι οι ερεθισμοί που δέχτηκε στις Ινδίες καθόρισαν κι αυτές τη διαμόρφωση της διδασκαλίας του. Βέβαια, εδώ θα έπρεπε να εικάσουμε λιγότερο βουδιστικές επιρροές και περισσότερο επιδράσεις μιας αρχαιότερης μορφής του ινδικού σκεπτικισμού, για την οποία μας πληροφορεί ο βουδιστικός Κανών.