Oι διάλογοι, με
πρωταγωνιστή τον Σωκράτη, είναι ο βασικός τρόπος παρουσίασης των θεμάτων του
Πλάτωνα.
Σ’ αυτούς τους
διαλόγους ο φιλόσοφος ακολουθεί κατά περίπτωση δυο δρόμους. Ο ένας έχει σκοπό
την φιλοσοφική εξέταση των πραγμάτων, ενώ ο άλλος μοιάζει με επιστημονική
αναζήτηση της αλήθειας.Το πρότυπο του σοφιστικού διαλόγου είναι ο πολιτικός λόγος, αλλά και η ποιητική γλώσσα ή τα λόγια του γητευτή: Δεν έχει σημασία αν αυτό που λέω είναι η αλήθεια. Αυτό που μετράει είναι να μαγέψω το ακροατήριό μου. Αυτό που προσπαθώ να πετύχω είναι η συγκατάθεση, όχι να πω την αλήθεια.
Οι διάλογοι του Πλάτωνα ανάγουν σε κεντρικό ζήτημα την αντίθεση αυτών των δύο ειδών λόγου, αφενός του φιλοσόφου που αναζητεί την αλήθεια και δηλώνει ότι μπορεί να την υποστηρίξει και αφετέρου των σοφιστών που δεν πιστεύουν σε μια οικουμενική αλήθεια αλλά που καλλιεργούν την τέχνη της ρητορικής, την προφορική τέχνη, τη μοναδική ικανή, στα μάτια τους, να γοητεύσει και να επιτύχει τη συναίνεση.
Ο Πλάτωνας και ο Σωκράτης χτίζουν τη θεωρία τους για την αλήθεια αντιπαραθέτοντας μια τεκμηριωμένη απάντηση στον ριζοσπαστικό σχετικισμό των σοφιστών και διαψεύδοντας μια από τις πιο γνωστές σοφιστείες, όπως είναι εκείνη του Κρητικού που λέει «Όλοι οι Κρητικοί είναι ψεύτες», φράση που αναιρεί τον εαυτό της: Αν όποιος την προφέρει λέει αλήθεια, τότε αυτό που ισχυρίζεται είναι ψέμα, ενώ, αν ψεύδεται, ο ισχυρισμός του είναι ψευδής. Άλλη σοφιστεία που παίρνει τη μορφή συλλογισμού: «Ό,τι είναι σπάνιο είναι ακριβό, αλλά ένα φτηνό άλογο είναι σπάνιο, άρα ένα φτηνό άλογο είναι ακριβό».
